به گزارش ایسنا، نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد که نئاندرتال ها ده ها هزار سال پیش مداد رنگی قرمز و زرد می ساختند و از روش های مختلفی برای تیز کردن لبه های آنها و رسیدن به نوک بسیار دقیق استفاده می کردند.
لایو ساینس نوشت که این نئاندرتال‌ها که در کریمه کنونی (شمال دریای سیاه) زندگی می‌کردند، مدادهای خود را از اخر، یک ماده معدنی حاوی آهن که به عنوان رنگدانه استفاده می‌شود، تیز کردند. در مطالعه جدید، محققان سه مداد قدیمی را شناسایی کردند که قدمت آنها به 100000 سال قبل می رسد و نشانه هایی از “استفاده آگاهانه” را نشان می دهد. از جمله این نشانه ها می توان یکی از مدادهای تراشیده را برشمرد.
این کشف شواهد جدیدی را به بحث طولانی مدت در مورد توانایی نئاندرتال ها در خلق آثار هنری نمادین اضافه می کند. در این مورد، اگرچه نویسندگان مقاله هیچ نشانه مستقیمی از طرح یا نقش واقعی پیدا نکردند، اما خاطرنشان کردند که اگر نئاندرتال‌ها از اخر فقط برای کارهایی مانند دباغی پوست حیوانات استفاده می‌کردند، نیازی به نوک تیز نداشتند.
بر اساس مطالعه‌ای که چهارشنبه (29 اکتبر) در مجله Science Advances منتشر شد، کشف یک مداد با نشانه‌هایی که چندین بار تیز شده است، نشان می‌دهد که نئاندرتال‌های کریمه گاهی از نوک آن برای فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی معنادار، مانند کشیدن الگوهای مختلف روی بدن استفاده می‌کردند.
فرانچسکو د اریکو، نویسنده اصلی مقاله و استاد باستان شناسی در دانشگاه برگن در نروژ، گفت که یافتن قطعه ای که نوک آن به وضوح دوباره تیز شده بود، هیجان انگیز بود. زیرا نشان می دهد که این خودکار برای کشیدن خطوط ریز ساخته شده و از آن مراقبت شده است.
اما همه محققان با این گروه از محققان موافق نیستند و به وب سایت LiveScience می گویند که هیچ مدرک مستقیمی وجود ندارد که نشان دهد این مدادها واقعاً برای ترسیم آثار فرهنگی یا اجتماعی استفاده شده اند.
به عقیده دریکو، اگر این نتیجه گیری درست باشد، نشان می دهد که نئاندرتال ها نیز مانند نوع انسان ما، ظرفیت ذهنی ایجاد نشانه های اجتماعی و تبدیل بدن خود به ابزار فرهنگی را داشته اند. هومو ساپینس مبارک است.
رنگدانه های ماقبل تاریخ
انسان و خویشاوندان ماقبل تاریخ صدها هزار سال است که با رنگدانه ها مرتبط بوده اند. تاکنون شواهدی مبنی بر استفاده نئاندرتال ها از رنگدانه های سیاه، قرمز، زرد یا سفید در حدود 40 مکان باستانی در سراسر اروپا کشف شده است، اما همه این استفاده ها لزوماً هدف اجتماعی یا فرهنگی نداشته اند.
به عنوان مثال، استفاده از رنگدانه های قرمز و زرد توسط نئاندرتال های ساکن در شبه جزیره ایبری در حدود 50000 سال پیش برای رنگ آمیزی صدف ها نشان دهنده استفاده نمادین است. این بدان معناست که نئاندرتال‌هایی که در هلند کنونی زندگی می‌کردند بین 200 تا 250 هزار سال پیش از مواد معدنی سیاه استفاده می‌کردند، اما هیچ نشانه‌ای از معنای نمادین وجود ندارد.
با این حال، به گفته نویسندگان این مقاله، شواهد روشنی مبنی بر استفاده نئاندرتال ها از اخر در اروپای شرقی و آسیای غربی وجود ندارد و انواع فرهنگی کشف شده در این مناطق کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
برای بررسی اینکه آیا سفال‌هایی که قبلاً در سایت‌های نئاندرتال در کریمه کشف شده‌اند ممکن است اهمیت فرهنگی داشته باشند، محققان بر روی 16 قطعه با قدمت حدود 100000 تا 33000 سال تمرکز کردند که از سه پناهگاه صخره‌ای در کریمه و یک میدان باز در شمال شرقی اوکراین گرفته شده بودند.
یک گروه تحقیقاتی شکل و نشانه های سطح را به دقت بررسی کردند تا ببینند این قطعات نهایی چگونه تراشیده شده و مورد استفاده قرار گرفته اند و همچنین ترکیب شیمیایی هر قطعه را برای تعیین منشاء آن تجزیه و تحلیل کردند.
دریکو و همکارانش سه قطعه پیدا کردند که همگی مربوط به کریمه بودند که به گفته آنها نه تنها برای اهداف عملی مانند برنزه کردن پوست یا دفع حشرات، بلکه احتمالاً برای اهداف فرهنگی و نمادین استفاده می شد.
اول، ابزاری بود که بارها آن را تیز می کردند تا بعد از کدر شدن دوباره تیز شود. این نشان می دهد که اخر مانند یک مداد رنگی برای کشیدن خطوط ظریف روی سطوحی مانند چرم یا سنگ استفاده می شد.
به گفته محققان، یکی از قطعات شبیه به قسمتی از یک مداد شکسته به نظر می رسد، در حالی که قطعه سوم دارای خطوطی است که عمداً در پایه آن حک شده است.
تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند که دومی از منابع محلی گرفته شده است، اما همچنین از مکان‌های دیگر، هنوز نامشخص، آمده است. «دریکو» می‌گوید: «ردیابی جایی که نئاندرتال‌ها نقاشی می‌کردند، پنجره‌ای برای درک انتخاب‌هایی است که انجام داده‌اند و اینکه چگونه تفاوت رنگ و کیفیت را تشخیص می‌دهند.» اما او افزود که تعداد نمونه‌های قلم دیرهنگام برای نتیجه‌گیری قطعی در مورد نحوه ساخت آنها بسیار کم است.
ربکا راگ سایکس، باستان شناس دانشگاه کمبریج که در این تحقیق شرکت نداشت، نسبت به نتایج نویسندگان تردید دارد.
او در ایمیلی به LiveScience گفت: «ادعای محققان مبنی بر اینکه شواهد مستقیمی از استفاده نمادین در اینجا وجود دارد، ممکن است تنها تفسیر ممکن نباشد.
به عنوان مثال، این باستان شناس توضیح داد که خطوط حک شده در کناره یک قطعه لزوماً به این معنا نیست که این قطعه بار فرهنگی را برای کاربران خود حمل می کند. به گفته وی: این نشانه ها اگرچه نشانه ای از معنا یا الگوی نمادین خاصی نیست، اما می توان آن را روشی خاص برای تولید باروت تعبیر کرد.
با این حال، سایکس خاطرنشان کرد که حتی اگر نشانه‌ها معنای نمادینی نداشته باشند، نئاندرتال‌ها ممکن است از پودرهای رنگی برای چنین اهدافی استفاده کرده باشند.
او افزود: «فقط به این دلیل که فکر نمی‌کنم شواهد محکمی برای حکاکی عمدی پیکره‌های نمادین وجود داشته باشد، به این معنا نیست که یک عنصر زیبایی‌شناختی یا اجتماعی معنادار در کار نئاندرتال‌ها در ساخت و استفاده از پودر رنگی وجود نداشته است».
آوریل ناول، انسان شناس دوران پارینه سنگی در دانشگاه ویکتوریا در بریتیش کلمبیا که در این تحقیق شرکت نداشت، استدلال می کند که نباید بر تمایز بین کاربرد نمادین و عملی بیش از حد تأکید کرد. او در ایمیلی به لایو ساینس نوشت: زمانی که نئاندرتال‌ها شروع به استفاده از اخر برای اهداف عملی مانند دافع حشرات کردند، احتمالاً از آن برای نقاشی بدن و تزئین لباس نیز برای تشخیص افراد یا گروه‌ها استفاده می‌کردند، همانطور که امروزه در جوامع غیر صنعتی انجام می‌دهند.