رضا رئیسی در یادداشتی در روزنامه هم میهن نوشت: در گفت‌وگویی که با یکی از اساتید روابط بین‌الملل در اوایل دهه 90 داشتم، وی با تاکید بر نقش کلیدی پاکستان در معادلات ژئوپلیتیک منطقه، این کشور را مهم‌ترین همسایه ایران و تهدید و فرصتی دوگانه برای آینده کشورمان معرفی کرد و توجه ویژه دیپلماسی را به‌عنوان مهم‌ترین همسایه ایران معرفی کرد. مرزهای غربی و تعاملات سیاسی و امنیتی آن. آنها به طور مشخص از این منطقه استراتژیک در شرق کشور غفلت کردند.
پاکستان کشوری با نام سیاسی مشابه ایران با عنوان جمهوری اسلامی و تنها کشور مسلمان در منطقه نزدیک ما با قدرت هسته ای است. داشتن سابقه طولانی و سابقه طولانی و دور از میراث مشترک فرهنگی و تاریخی؛ کشوری است که جمعیت ده ها میلیونی شیعه آن باعث تعمیق روابط مذهبی ایران و پاکستان می شود.
از هر منظر مبانی روابط دوجانبه مستعد همکاری های راهبردی و گسترش روابط ژئوپلیتیکی است و قطعا سطح روابط دو کشور مطابق با این ظرفیت ها پیشرفت نکرده است. تحولات سطح معادلات منطقه‌ای غرب آسیا و شبه قاره هند در دهه اخیر، تغییرات و دگرگونی‌ها در قالب شکل‌گیری بلوک‌های جدید و پیشرفت به سوی دنیای چندقطبی، ضرورت به‌روزرسانی، بازنگری و ارتقای سطح روابط ایران و پاکستان را برای دو کشور کلیدی و اجتناب‌ناپذیر کرده است.
اگر تحولات پرشتاب و کودتاهای پرتکرار در سال‌های اخیر توجه افکار عمومی را به سمت مرزهای غربی معطوف کرده است، بدیهی است که دیگر نباید از مرزهای شرقی و ظرفیت‌های بالقوه پنهان این جغرافیای استراتژیک در ایجاد تعادل در برابر تهدیدات خارجی غافل شد.
نکته کلیدی این است که هر دو کشور برای غلبه بر دشواری ها و توازن های کنونی در معادلات منطقه ای و بهره مندی از ظرفیت های مشترک و مشترک، نیاز مبرمی به یکدیگر دارند و با این میزان سود و سود به لحاظ منافع ملی یکدیگر، جایگزین زیادی ندارند. با افزایش تنش بین پاکستان و هند، نیاز مبرم به تامین انرژی پایدار و امنیت انرژی، خروج از تنگنای ژئوپلیتیکی و ایجاد ارتباط و ارتباط با کریدورهای جهانی، محدود کردن نفوذ هند در افغانستان و تسهیل اتصال کریدور از چین به اروپا از مهم‌ترین نیازهای پاکستان برای برقراری روابط استراتژیک با ایران است.
از سوی دیگر، ایران که باز هم در معرض فشار حداکثری ترامپ قرار دارد و این بار به دلیل نبود برجام و حمایت کشورهای اروپایی با فشارها و مشکلات بیشتری مواجه است، می‌تواند با گسترش روابط و بسترهای صادراتی و بهره‌گیری از ظرفیت جغرافیایی و پایگاه جمعیتی پاکستان، تحریم‌ها را دور بزند. دفاع همه جانبه دیپلماتیک و موقعیت قدرت هسته ای پاکستان در طول جنگ 12 روزه به این کشور این توانایی را داد که در مقابله با تهدیدات با ایران تعادل برقرار کند.
با این حال، صرف نظر از اینکه روابط ایران و پاکستان از چه منظری نگریسته می شود، بیان شد که روابط دو کشور زمینه و بستری را برای ارتقاء سطح بسیار بالاتری دارد و منافع ملی دو کشور این امر را اجتناب ناپذیر می کند. شاید به همین دلیل دوست و برادر علی لاریجانی دیروز به کشور پاکستان رفتند.
اما نکته مهم اینجاست که به جای استفاده از گفتمان‌های دیپلماتیک و عبارات کلیشه‌ای، باید با تمرکز بر این نکته خاص، با نگاه به تهدیدها و فرصت‌های مشترک در روابط دوجانبه، نه استفاده از فرصت‌ها، بلکه با در نظر گرفتن اینکه روابط با پاکستان می‌تواند شامل تهدیدها و فرصت‌ها باشد، نقشه راه جدیدی در روابط دو کشور ترسیم کرد.
ما تعیین می کنیم که از چه زاویه ای، در چه شکلی و در چه بعد مکانی و زمانی به موضوع بپردازیم و قبل از هر اقدامی، نقشه راه روابط دیپلماتیک خود را با استراتژی مشخص و هدفمند ترسیم می کنیم. نمونه ساده آن قرارداد همکاری مشترک پاکستان و عربستان سعودی است که برای ما هم تهدید و هم فرصت است.