آیا وظیفه من عکاس-خبرنگار این است که به هر قیمتی جانم را بگیرم و این عکس را منتشر کنم؟/ آلفرد یعقوب زاده پاسخ داد

به گزارش خبرگزاری انتخابتو به نقل از مرکز خبر جشنواره جهانی فیلم فجر، آلفرد یعقوب زاده عکاس برجسته ایرانی و فرانسوی و هیئت داوران بخش عکاسی و فیلمبرداری چهل و سومین جشنواره جهانی فیلم فجر است. وی در تشریح تفاوت خبرنگاری با عکاسی مستند گفت: در فعالیت های خبری باید به نتیجه نهایی رسید و تنها با حقیقت روبرو شد، اما عکاسی مستند رویکرد متفاوتی را می طلبد و با توجه به سلیقه هنرمند می توان در فرآیندها دخالت کرد و به عنوان مثال عکاسی پرتره، در واقع عکاسی مستند به سلیقه عکاس بستگی دارد.

سپس مهدی آشنا، عکاس خبری و دبیر گروه عکاسی و فیلم جشنواره گفت: در کشورهای مختلف عکاسی کرده ام و فتوژورنالیسم را بسیار سخت می دانم. در واقع، در بسیاری از موارد بایدها و نبایدها به تصمیمات عکاس بستگی دارد. یک هنرمند باید عواقب کارش را بپذیرد و ادامه دهد. گاهی اوقات خود را موظف به انجام یک کار خاص می‌دانیم و در نتیجه در جهت آن کار گام برمی‌داریم. نظر و سلیقه عکاس در این زمینه بسیار مهم است، اما در نهایت فکر می کنم گاهی اوقات هیچ کاری انجام ندادن بهتر از رفتن به یک مسیر اشتباه پر از پیامدهای منفی است.

وی خاطرنشان کرد: عکاسی بسیار حائز اهمیت است و بسیاری از آثار این شاخه از هنر اساس فعالیت های مختلف در سراسر جهان را تشکیل می دهند.

در ادامه این نشست؛ آلفرد یعقوب زاده او گفت: «وقتی با یک مطبوعات معتبر کار می کنم، خود را متعهد به این موضوع می دانم. از منظر حقوقی، برای جلوگیری از مشکلات حقوقی، باید به برخی موارد توجه شود. در واقع عکاس خبرنگار باید مراقب باشد و موضوع و موقعیت برخاسته از واقعیت را تحریف نکند.

وی یادآور شد: البته گاهی عکاسان می توانند رویکرد متفاوتی داشته باشند اما با مشکل مواجه می شوند. در خاتمه، اعتقاد شخصی من بدون هیچ شعاری این است که هر عکاسی باید اصل صداقت را در کار خود رعایت کند.

یعقوب زاده وی با اشاره به اینکه به بسیاری از کشورهای دنیا رفته است و در پاسخ به اینکه چگونه باید صادقانه با یک روایت کلان برخورد کنیم، گفت: گاهی قبل از رفتن به فلان منطقه، آن مکان و موضوع آن را می شناسم و این مربوط به کشور مورد بازدید و قوانین آن منطقه است. مثلاً شما در زمان جنگ عراق خود را عکاس معرفی می کنید و هیچ کس با شما کاری ندارد. با این حال، وضعیت در سودان متفاوت است و انجام یک فعالیت آسان نیست، واقعا مهم است که کشور مورد نظر شما از نظر امنیتی تأیید کند.

وی توضیح داد: در زمان جنگ افغانستان در این کشور بودم و در آن زمان تلفن همراه، تلکس و ایمیل وجود نداشت. من از کوه به افغانستان رسیدم. او یک بار خود را به عنوان یک زن و یک بار به عنوان یک پزشک درآورده بود. وقتی خودم را به عنوان عکاس معرفی کردم، موفق شدم چند هفته در این کشور بمانم و به جمعیت اسلامی و سایر گروه ها بپیوندم. در آن لحظه همه با من بودند و هیچ اتفاقی نیفتاد.

وی در خصوص وضعیت سایر کشورها افزود: در جنگ داخلی سومالی که افراد زیادی به دلیل قحطی جان خود را از دست دادند، اعتقادی به گردش آزاد اطلاعات وجود نداشت و جان خبرنگاران در خطر بود. در نتیجه، عکاس خبرنگار باید در چنین شرایطی رویکرد متفاوتی را اتخاذ کند. خوشبختانه امروزه به لطف وجود شبکه های اجتماعی می توان با گروه های مختلف کشور میزبان ارتباط برقرار کرد و بدون خشونت کار کرد.

یعقوب زاده وی با اشاره به جایگاه رسانه مستقل گفت: مطبوعات مستقل وابسته به هیچ حزب و گروهی نیستند و خبرنگاران و عکاسان آن ممکن است بدون محدودیت و سانسور به ده ها کشور سفر کنند و بر اساس واقعیت فعالیت کنند.

وی همچنین یادآور شد: گاهی اوقات با وقوع حادثه، عکاس محلی یک منطقه در محل حاضر می شود اما ممکن است سواد و ذوق هنری کافی نداشته باشد. در این اثر گاهی هنرمندان نظرات شخصی خود را بیان می کنند و این رویکرد خطرناکی است. با این حال بسیاری از خبرگزاری ها و خبرگزاری های معتبر از عکاسان داخلی استفاده می کنند اما گاهی اهمیت موضوع آنقدر زیاد می شود که رسانه ها ترجیح می دهند از عکاسان حرفه ای استفاده کرده و آنها را برای انجام وظیفه بفرستند.

یعقوب زاده در خصوص ابزارهای اصلی کار خود گفت: علاقه ای به عکاسی با موبایل ندارم و هرگز آن را امتحان نکرده ام. یک دوربین موبایل برای من کافی نیست اگر فقط چند ابزار عکاسی محدود را با خودم حمل کنم. من باید کارم را انجام دهم و خودنمایی نکنم. به همین دلیل است که در بسیاری از موقعیت ها یک دوربین کوچک با خودم حمل می کنم، از جمله در حال حاضر، به لطف ویژگی های فنی آن می توانم عکس های حرفه ای بگیرم.

وی در پاسخ به سوالی در مورد اهمیت ابزار عکاسی در مواقع بحرانی گفت: استفاده از ابزارهای مختلف تا حد زیادی به سلیقه شخصی و تکنیک و سلیقه شخصی عکاس بستگی دارد. البته گاهی لازم است مختصات فنی خاصی برای عکاسی رعایت شود، مثلا برای جلد مطبوعاتی عکس تهیه شود. یک عکاس خبرنگار باید مسیر خاصی را در فعالیت خود طی کند. به عنوان مثال، لنز را بر اساس فاصله تا جسم انتخاب می کند.

این هنرمند ادامه داد: فرآیند انتقال پیام و همچنین استفاده از ابزار و تکنیک از اهمیت دوگانه ای برخوردار است و اهمیت اثری که قرار است با هم خلق شود را افزایش می دهد. ترکیب، تکنیک، فرم، نور و … و همچنین اصول زیبایی شناسی بسیار مهم هستند و هر دو باید مورد توجه قرار گیرند و نمی توان یکی را بر دیگری ترجیح داد. عکاس باید انرژی و نگاه خود را سازماندهی کند تا بتواند همزمان روی دو چیز تمرکز کند.

وی گفت: در گذشته که امکان ویرایش عکس در هنگام کار با نگاتیو وجود نداشت، باید دقت بیشتری می‌کردیم زیرا نشریات دقیقاً عکسی را که عکاس ثبت کرده بود منتشر می‌کردند. اما امروز شرایط فرق کرده است.

یعقوب زاده در خصوص استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی برای انتشار آثار قابل سانسور گفت: عکاسی حرفه من است. امروزه در بسیاری از کشورها مشکلاتی وجود دارد و هر طرف ممکن است دیدگاه خاص خود را داشته باشد. به عنوان یک عکاس خبری وظیفه من این نیست که جانم را بدهم و عکس را به هر قیمتی منتشر کنم. اگر حقیقتی را کشف کرده‌ام که فکر می‌کنم جامعه به شنیدن آن نیاز دارد، شرایط انتشار آن را می‌سنجیم. ممکن است سال ها طول بکشد تا یک عکس منتشر شود. به نظر من عکس ها برای همیشه در محق نمی مانند.

وی ادامه داد: یک اثر ممکن است از نظر فنی خوب نباشد اما شانس بیاورد و دیده شود. وضعیت عکس در شرایط فنی مناسبی نیست. بسیاری از عکاسان از فرمت RAW استفاده می کنند. به نظر من استفاده از این قالب به دلیل تداخل زیادی که در ویرایش ایجاد می کند هنر محسوب نمی شود. البته این نوع عکس ها طول عمر بیشتری دارند و به همین دلیل من از این فرمت و همچنین فرمت JPEG استفاده می کنم.

یعقوب زاده در پایان گفت: وظیفه خبرنگار اطلاع رسانی در موضوعات و حوزه های مختلف است. مشارکت در کار میدانی مستلزم ریسک است و عشق، اشتیاق و مسئولیت اغلب باعث تحقق آن می شود. البته من خیلی به این موضوع فکر کرده ام و دقیقاً نمی دانم چرا با وجود چالش های زیادی که در این مسیر با آن مواجه شده ام، همچنان بر آن اصرار دارم. معمولا عکاسان مد پول، شغل و اعتبار بیشتری دارند، اما عکاسی خبری هنوز چیزی است که من به آن علاقه دارم.

۲۴۲۲۴۳