رویکردهای مختلفی توسط اندیشمندان این حوزه برای درمان اختلالات روانشناسی و ارائه خدمات مشاوره ارائه شده است. هر رویکرد مبتنی بر یک نظریه علمی است و برای نوع خاصی از مسئله مناسب تر است. آگاهی از این رویکردها به مراجع کمک می کند تا بداند درمانگر چگونه و بر چه اساسی روش درمانی را انتخاب می کند.
در این صفحه شش رویکرد مهم و پرکاربرد برای مشاوره فردی معرفی شده و سپس فرآیند انتخاب بهترین روش درمانی توضیح داده شده است.
رویکردهای اساسی روان درمانی
1. درمان شناختی رفتاری (CBT)
تعریف:
درمان ساختاریافته و کوتاه مدت مبتنی بر تغییر افکار و رفتارهای ناسازگار.
برنامه های کاربردی:
اضطراب
افسردگی خفیف تا متوسط
OCD
اختلالات خواب
مدیریت خشم و استرس
مناسب برای مشتریان زیر:
آنها با برنامه ها، تکالیف و ابزارهای عملی خاص سروکار دارند.
2. رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
تعریف:
ترکیب پذیرش و تغییر؛ و همچنین آموزش مهارت های تنظیم هیجانی، تحمل پریشانی و مهارت های ارتباطی.
برنامه های کاربردی:
بی ثباتی عاطفی
رفتار تکانشی و پرخطر
اختلال شخصیت مرزی
آسیب به خود
مناسب برای مشتریان زیر:
آنها نیاز به آموزش مهارتی و مدیریت هیجانی گام به گام دارند.
3. روان درمانی بین فردی (IPT)
تعریف:
درمان بر روابط، نقش های اجتماعی و تعارضات بین فردی متمرکز بود.
برنامه های کاربردی:
افسردگی، اندوه، تعارضات ارتباطی، مشکلات نقش زندگی
مناسب برای مشتریان زیر:
آنها نیاز به بهبود ارتباطات و حل تعارضات رابطه دارند.
4. درمان پذیرش و تعهد (ACT)
تعریف:
رویکردی مبتنی بر پذیرش تجربه، ارزشهای فردی و اقدام قاطع.
برنامه های کاربردی:
اضطراب و افسردگی، درد مزمن، اعتیاد، استرس شغلی
مناسب برای مشتریان زیر:
آنها مایل به کار با آگاهی و پذیرش احساسات هستند.
5. درمان متمرکز بر عاطفی (EFT)
تعریف:
تمرکز بر پردازش احساسات عمیق و تبدیل تجربیات عاطفی.
برنامه های کاربردی:
مسائل دلبستگی، افسردگی، تروما، مشکلات عاطفی در روابط
مناسب برای مشتریان زیر:
آنها باید عمیقاً روی احساسات کار کنند.
6. روان درمانی پویا
تعریف:
درمان بر انگیزه های ناخودآگاه، تعارضات درونی و الگوهای شخصیتی پایدار متمرکز بود.
برنامه های کاربردی:
اختلالات شخصیتی
افسردگی مزمن
مشکلات عمیق رابطه
آسیب های مزمن و دوران کودکی
مناسب برای مشتریان زیر:
آنها مایلند خود را عمیقاً بررسی کنند و الگوهای تکراری را به طور اساسی تغییر دهند.
چگونه درمانگر بهترین رویکرد درمانی را انتخاب می کند؟
انتخاب روش درمانی یک فرآیند خاص است و به عوامل مختلفی بستگی دارد:
1. تشخیص صحیح اختلال
ابتدا، درمانگر ماهیت مشکل را از طریق مصاحبه، نظرسنجی و مشاهده بالینی تعیین می کند:
اضطراب/افسردگی ← CBT یا ACT
بحران حاد → DBT
مشکلات رابطه → IPT
تروما یا احساسات حل نشده → EFT
الگوهای شخصیت محور → درمان پویا
2. ویژگی های شخصیتی و سبک های یادگیری مراجعان
درمانگر بررسی می کند که درمانجو با چه نوع مداخله ای بهتر عمل می کند:
افرادی که عاشق ساختار → CBT هستند
افراد متمرکز بر عاطفه → EFT
کسانی که دوست دارند خود را کشف کنند → پویا
کسانی که روی روابط تمرکز می کنند → IPT 3.
3. شدت و مزمن بودن مشکل
مشکلات جدی → DBT
مشکلات مزمن و شخصیت محور → پویایی
مشکلات عملکردی خفیف/متوسط ← CBT یا ACT 4.
4. اهداف فردی مشتریان
درمان باید با اهداف بیمار سازگار باشد:
کاهش سریع علائم → CBT
توسعه شخصی عمیق → پویا
ارتباطات بهبود یافته → IPT
پردازش احساسات → EFT 5.
5. تخصص و آموزش درمانگر
یک درمانگر حرفه ای تنها از رویکردی استفاده می کند که برای آن آموزش دیده و با تجربه است. بنابراین، تخصص درمانگر نیز نقش مهمی در انتخاب روش دارد.
6. ارزیابی مستمر و انعطاف پذیری
درمان یک فرآیند پویا است. اگر رویکرد اولیه مؤثر نباشد، درمانگر از یک روش یکپارچه برای دستیابی به بهترین نتایج استفاده می کند.
راه حل
رویکردهای مختلفی برای روان درمانی وجود دارد که هر کدام برای نوع خاصی از مشکل مناسب ترند. درمانگر با بررسی شرایط فردی، شدت مشکل، اهداف درمان و سبک شخصیتی مراجع، مناسب ترین روش را انتخاب می کند. هدف نهایی درمان ایجاد تغییر پایدار، رشد روانی و بهبود کیفیت زندگی است.