چهره متواضع و با اخلاق: تجلیل از هنرمندی با بیش از چهل سال فعالیت سینمایی

به گزارش انتخابتو به نقل از روابط عمومی سازمان هنری رسانه اوج، سومین شب از رویداد «اوج هنر» چهارم آذرماه در سازمان هنری رسانه اوج و به یاد جعفر دهقان بازیگر چیره دست سینما و تلویزیون ایران برگزار شد.

در این مراسم جمعی از هنرمندان، سینماگران و فعالان فرهنگی از جمله کمال تبریزی، جلیل فرجاد، جهانبخش سلطانی، محمد فیلی و گل علی بابایی حضور داشتند.

این مراسم با نگاهی گذشته‌نگر به بیش از چهل سال فعالیت هنری جعفر دهقان که از سال‌های قبل از انقلاب آغاز شد و در جوانی به تحصیل در رشته بازیگری پرداخت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب حضور مستمر در آثار مذهبی و تاریخی و سینمای دفاع مقدس ادامه یافت.

دوستی بی پایان روی صحنه

جهانبخش سلطانی که در قسمت اول برنامه به عنوان اولین سخنران روی صحنه رفت، به سابقه طولانی همکاری خود با جعفر دهقان اشاره کرد و از شکل گیری رابطه ای فراتر از همکاری حرفه ای گفت. وی تاکید کرد که این رابطه در طول سال ها منجر به دوستی عمیق و حتی دیدارهای خانوادگی شده است.

سلطانی با اشاره به کارهای مشترک با کافه دهقان مانند «مردان فرشتگان»، «حماسه مجنون»، «سردلبران» و «آتش و شبنم» گفت: همکاری ما تنها محدود به صحنه فیلمبرداری نبود، بلکه درک مشترک از معنا، مسئولیت و نگاه به هنر باعث شد این مشارکت ماندگار شود.

این بازیگر چیره دست با اشاره به فضای تولید آثار سینمایی و تلویزیونی در سال های دفاع مقدس، آن دوران را دورانی مقدس و تاثیرگذار عنوان کرد و افزود: حضور در پشت صحنه آثار آن سال ها برای من پر از خاطره است. جعفر دهقان از آن دست هنرمندانی بود که بازی در فیلم و سریال را تجملاتی نمی دانست و هر نقشی را با جان و دل زندگی می کرد.

سلطانی با تاکید بر اینکه جعفر دهقان در کنار نام هایی چون فرج الله سلحشور و جمال شورجه معنای واقعی فداکاری را در عرصه هنر به نمایش گذاشت و همچنین بارها تاکید کرد که با ساخت فیلم و بازیگری به ارزش ها احترام می گذارد.

هنرمندی بی ادعا و بی منت

جلیل فرجاد که به عنوان دیگر سخنران مراسم پس از جهانبخش سلطانی پشت تریبون قرار داشت، سخنان خود را با تمرکز بر جنبه های اخلاقی شخصیت جعفر دهقان آغاز کرد. وی با اشاره به آشنایی و دوستی چندین ساله خود با این بازیگر بیان کرد: اگر بخواهم درباره جعفر دهقان صحبت کنم در ابتدا باید به ماهیت انسانی او اشاره کنم. در تمام سال هایی که با او در ارتباط بودم، یک بار هم ندیدم که پشت سر همکار یا هنرمندی حرفی بزند.

فرجاد «نگفتن» و کنار ننشستن را از ویژگی های بارز جعفر دهقان دانست و تاکید کرد که این صفای اخلاقی بر کیفیت بازیگری او تأثیر مستقیم دارد. وی افزود: در هر نقشی که از جعفر دهقان دیده ام، درک عمیق او از شخصیت مشهود است و این باورپذیری نقش های او را دو چندان می کند.

این بازیگر باتجربه با طرح این سوال که آیا در رفتار و گفتار جعفر دهقان که کارنامه ای سرشار از موفقیت دارد آیا نشانه ای از منیت دیده می شود، اظهار داشت: پاسخ روشن است; کارنامه او غنی است اما فاقد قاطعیت است. این ویژگی است که تضمین می کند که تصویر انسانی و هنری او در همه شرایط زیبا و قابل احترام باقی بماند.

سه اصل مهم بازیگری از دیدگاه کمال تبریزی

در ادامه این مراسم کمال تبریزی کارگردان سینما و تلویزیون با تاکید بر اینکه تنها برای بزرگداشت کافر دهقان در این برنامه شرکت کرده است، صحبت های خود را بر اساس سه ویژگی اصلی این بازیگر استوار کرد.

تبریزی با جلب توجه به آموزه های استلا آدلر، از اساتید برجسته بازیگری تاریخ سینما، گفت: به گفته وی، یک هنرمند به ویژه یک بازیگر ابتدا باید به ظرافت درونی دست پیدا کند و نه دستمزد و نه اندازه نقش تعیین شود. این ویژگی امروزه کمتر در بین بازیگران دیده می شود، اما جعفر دهقان نمونه بارز آن است.

این کارگردان سینما عنصر اصلی قدرت بازیگری را ظرافت درونی می داند و می افزاید: این ظاهر به بازیگر اجازه می دهد نه تنها نقش را بازی کند، بلکه از درون نیز آن را زندگی کند.

تبریزی در بخشی دیگر از سخنان خود به تجربه همکاری با کافه دهقان در مجموعه تلویزیونی «آناوتان» اشاره کرد و گفت: بازی او در این سریال در فصول مختلف تحول شخصیتی جدی را تجربه کرد و بدون اغراق اگر به جای کافه دهقان بازیگر دیگری انتخاب می شد این نقش به این کیفیت نمی رسید و او دو نقش متفاوت را با قوام عملی بازی کرد.

وی سومین ویژگی جعفر دهقان را روحیه همکاری و در اختیار داشتن پروژه دانست و اظهار داشت: تقریباً همه کسانی که با جعفر دهقان کار کردند راضی بودند. هماهنگی او با گروه، عشق به کار و فروتنی اش چیزی است که در سینمای امروز کمتر دیده می شود.

پس از صحبت های تبریزی، کلیپی حاوی بخش هایی از صحبت ها و خاطرات کافر دهقان پخش شد که مورد توجه حضار قرار گرفت.

تفاوت سنی مانعی برای دانش آموزان نداشت

محمد فیلی که در ادامه این مراسم روی صحنه حاضر شد، به تاریخچه همکاری خود با جعفر دهقان پرداخت و از تجربیات دانشجویی خود با وی گفت. فیلی با بیان اینکه با وجود حدود 20 سال اختلاف سنی از جعفر دهقان آموخته ام، گفت: صبر، آرامش و عشق به کار را از ایشان آموختم.

وی افزود: در 6 تا 7 پروژه سینمایی و تلویزیونی با جعفر دهقان همکاری داشته ام و در تمام این سال ها ندیده ام فردی از او ناراضی باشد. او با عشق کار می کند و به کار خود و مردمش اهمیت می دهد.

سینمای پس از انقلاب و شکل گیری نگاه مصمم

گل علی بابایی دیگر سخنران این مراسم از منظر تاریخی تری به جایگاه جعفر دهقان نگاه کرد. وی با اشاره به فضای سینمای نسل اول انقلاب گفت: برای ما جوانان و جوانان آن دوره قبل از انقلاب سینما عمدتاً محدود به فیلم فارسی بود اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی با شکل گیری اندیشه و هنر اسلامی با هنرمندانی چون جعفر دهقان و فرج الله سلحشور ارتباط برقرار کردیم.

بابایی تاکید کرد: به زودی برای خلق سینمایی که عمق و مفهوم هنری داشته باشد و نسل جدیدی از هنرمندان انقلابی را جذب کند، کار خود را آغاز خواهد کرد. وی جعفر دهقان را از آن دست بازیگرانی دانست که همواره در نقش های مختلف نوعی «شیرینی و صداقت» را به کار تئاترش می آورد.

مراسم یادبود و اهدای یادبود

در ادامه این مراسم مراسم رسمی تجلیل از کافره دهقان با حضور کمال تبریزی، سلیل فرجاد، محمد فیلی، گل علی بابایی و جهانبخش سلطانی برگزار شد و حسین قرایی به نمایندگی از سازمان هنری رسانه اوج هدیه ای را به این بازیگر چیره دست اهدا کرد.

دفاع مقدس، فیلمی فراموش شده

در آخرین قسمت این مراسم جعفر دهقان به روی صحنه رفت و به بیان دیدگاه ها و خاطرات خود پرداخت. وی با اشاره به اینکه فعالیت هنری وی از 12 سالگی قبل از انقلاب آغاز شده و از شاگردان سعید کشنفلاح بوده است، مسیر حرفه ای خود را مرور کرد و گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی وارد عرصه هنر شدیم و در سال 60 در اولین فیلم سینمایی خود بازی کردم.

دهقان با تاکید بر اینکه اولویت سینمای دفاع مقدس در سال های ابتدایی فعالیت آن بود، افزود: پس از پایان جنگ تحمیلی سینمای دفاع مقدس به تدریج به فراموشی سپرده شد. به نظرم فراموش کردن این سینما یعنی فراموش کردن بچه های جنگ.

حقوق های نجومی نداشتیم

این بازیگر چیره دست با اشاره به شرایط کاری و مالی نسل خود اظهار داشت: حقوق های نجومی میلیاردی نگرفتیم. دستمزدها همچنان در حال افزایش بود اما هرگز به ارقامی که امروز مشاهده می شود نرسید. این فقط در حدی بود که می توانستیم زندگی خود را بگذرانیم.

دهقان با انتقاد از بی توجهی مسئولان به هنرمندان چیره دست گفت: گاهی فقط در مناسبت های خاص هدایایی ارسال می شود و این اصلا به درد ما نمی خورد. به جای آن باید از ما استفاده کنیم. عدم استفاده از آن باعث افسردگی، فرسودگی شغلی و حتی فروپاشی ذهنی می شود.

وی در پایان بر اهمیت صداقت در سینما تاکید کرد و گفت: زندگی ما به بن بست رسید اما خدا را شکر هرگز شکست. همیشه به خودم می گفتم که صداقت از هر چیز دیگری مهمتر است. چیزی که امروز در حال محو شدن است. امید من و ما به نسل جوان است.

سومین شب از رویداد «اوج هنر» به یاد استاد هنرمند جعفر دهقان، سه شنبه 4 آذر 1404 در کافه نخلستان سازمان هنری رسانه اوج برگزار شد.

59243