این معبد ایرانی هنگام جستجوی نفت پیدا شد!

انتخابتو به نقل از ایسنا، «چغازنبیل» اولین بار در سال 1935 از طریق یک هواپیمای تجسسی در حال جستجوی نفت در خوزستان بود. این بنا یکی از معدود زیگورات هایی است که در خارج از بین النهرین ساخته شده است.

گروهی از کاوشگران نفت به دنبال گزارش‌های زمین‌شناس مشهور فرانسوی «ژاک دو مورگان» و طی یک مأموریت رصدی بر فراز خوزستان در سال ۱۹۳۵ با تپه‌ای غیرعادی مواجه شدند.

کشف این تپه به سازمان باستان شناسی ایران گزارش شد. آنها به نوبه خود با هیئت باستان شناسی فرانسه در ایران که در نزدیکی شوش، پایتخت باستانی پادشاه عیلام در حال کاوش بودند، تماس گرفتند. زمانی که باستان شناسان فرانسوی به رهبری «رولان دی مکانوم» این تپه را کاوش کردند، متوجه خرابه های یک شهر شدند. تحقیقات بعدی نشان داد که زیگوراتی در دل این ویرانه وجود داشته است که بزرگترین زیگورات خارج از بین النهرین محسوب می شود.

شهر عیلام

مردم محلی این تپه را با نام «چغازنبیل» به معنای «تپه زنبیلی» می‌شناختند. نام رسمی این منطقه که در سال 1936 زیر نظر باستان شناس فرانسوی «مکنام» شروع به کاوش کرد، سرانجام «چغازنبیل» شد.

گروه فرانسوی این تپه را شهر باستانی «دوراونتاش» یا «اونتاش» که توسط پادشاه ایلامی «اونتاش ناپیریشا» ساخته شده است، معرفی کردند. «اونتاش ناپیریشا» از نوادگان یک سلسله بزرگ از پادشاهان ایلامی که چندین قرن قبل از میلاد بر این منطقه حکومت کردند. او از اوایل قرن سیزدهم بر این منطقه حکومت می کرد.

ایلام که در امتداد فلات شرقی و شمالی خلیج فارس قرار دارد، در مرز امروزی ایران و عراق قرار دارد. عیلام متشکل از کنفدراسیونی آزاد از رهبران بود که شاه اصلی آنها در شهر باستانی شوش حکومت می کرد.

مردم این منطقه خود را «حاتمی» می نامیدند. نام عیلام زمانی رایج شد که باستان شناسان از اصطلاح عبری از عهد عتیق استفاده کردند، جایی که اشارات زیادی به این پادشاهی وجود دارد. یکی از پادشاهان عیلام در فصل 14 کتاب پیدایش به نام «کدور لا عمر» یاد شده است و بنا به روایتی قدمت آن به قبل از میلاد مسیح می رسد. او همزمان با پادشاه سومری حمورابی در قرن هجدهم بر عیلام و منطقه وسیع تر حکومت می کرد. اما برای این مدعا به جز برخی روایات دینی در این کتاب دلیل دیگری وجود ندارد و مورخان نمی دانند که آیا «کدر لا عمر» شخصیتی تاریخی است یا خیر، اما اشاراتی در عهد عتیق نشان از اهمیت منطقه ایلام دارد. (برگرفته از نشنال جئوگرافیک)

نام عیلام در متون اکدی و سومری نیز به معنای «ارتفاع» یا «سرزمین مرتفع» در این زبان ها حفظ شده است. اگرچه خط عیلامی هنوز رمزگشایی نشده است و تاریخ باستانی این قوم را باید از منابع دیگر بین النهرین استنباط کرد، اما زبان ایلامی ها به هیچ زبان شناخته شده ای مربوط نمی شود. منشأ قوم ایلامی مانند زبان آنها در هاله ای از ابهام است، اما قوی ترین احتمال این است که ایلامی ها مردمان بومی فلات ایران بوده اند که فرهنگ آنها در دوره بین النهرین عبید (حدود 5000 تا 4100) شکل گرفت. قبل از میلاد). قبل از میلاد). (جاشوا جی. مارک/ دایره المعارف تاریخ جهانی)

زیگورات باز می شود

در سال 1939، II. با شروع جنگ جهانی دوم، کاوش های باستان شناسان فرانسوی در محوطه های باستانی «کاغازنبیل» و شوش متوقف شد. بیش از یک دهه قبل از شروع دوباره اکتشاف گذشت. رومن گیرشمن، رئیس جدید هیئت باستان شناسی فرانسه در ایران، به کاوش در آن (بین سال های 1951 تا 1962) ادامه داد.

گیرشمن که در اوکراین متولد شد، پس از انقلاب روسیه در سال 1917 مهاجرت کرد و به عنوان باستان شناس در فرانسه کار کرد. او چندین پروژه موفق را انجام داده بود، از جمله حفاری در شهر بیشاپور ساسانی و شهر باستانی کوشانی بگرام در افغانستان. گیرشمن در سال 1951 شروع به کشف مجدد چغازنبیل کرد.

تیم او با توجه به تپه، زمین را کندند و هرم پلکانی یا زیگورات را کشف کردند. گیرشمن ثابت کرد که این سازه سه طبقه زمانی پنج طبقه (شامل معبد بالای آن) بوده و در اصل بیش از 51 متر ارتفاع داشته که بر اساس برخی برآوردها دو برابر ارتفاع ویرانه های فعلی است.

برخی از تزئینات سفالی به کار رفته در ساخت چغازنبیل.

زیگورات بزرگترین نمونه معماری بین النهرین بود. با توجه به اینکه این سازه ها از خشت گلی ساخته شده اند و بیشتر زیگورات های بین النهرین زمانی کشف شده اند که وضعیت خوبی نداشته اند. «چغازنبیل» استثناست. «چغازنبیل» بزرگترین نمونه خارج از بین النهرین و سالم ترین زیگورات در نوع خود است.

گیرشمن و اعضای گروه باستان شناسانش نه فصل را در محوطه چغازنبیل گذراندند و پیوسته برای کشف بقایای سازه های ایلامی در آنجا تلاش کردند. یک محله سلطنتی در نزدیکی دیوارهای محافظ شهر ساخته شد که چندین معبد کوچک را احاطه کرده بود، یک زیگورات بلند.

شهر مقدس

زیگورات بر منطقه مرکزی و مقدس اطراف اونتاش تسلط دارد. جایی که گیرشمن معابدی را کشف کرد که به خدایان ایلامی از جمله الهه مادر پینیسر اختصاص داده شده بود. فراتر از محوطه مقدس، محله سلطنتی قصرهای خودنمایی بود که با استفاده از آجر، گچ بری و شیشه ساخته شده بودند. یک مقبره زیرزمینی (Hypogeum) در زیر زمین وجود دارد که شامل اتاق های تدفین طاقدار است.

محققان بر این باورند که زیگورات برای دو خدای اصلی ایلامی، اینشوشیناک (خدای زمین) و ناپیریشا (خدای شوش) ساخته شده است. ممکن است «اونتاش ناپیریشا» با انتخاب این خدایان، قصد داشته باشد که نقش شهر جدید را فراتر از یک مرکز مذهبی محلی گسترش دهد و آن را به ارزش شوش (یا حتی فراتر از آن) تبدیل کند.

با افزایش قدرت و اقتدار منطقه ای عیلام، آثار هنری قابل توجهی در زمان سلطنت «آنتاش ناپیریشا» تولید شد، مانند مجسمه برنزی باشکوهی که ملکه آن «نپیر-آسو» کشف شد. باستان شناسان در کنار دیگر آثار هنری «چغازنبیل».

مجسمه برنزی ملکه «ناپیر آسو» در موزه لوور فرانسه نگهداری می شود.

باستان شناسان دریافتند که زیگورات چغازنبیل در دو مرحله ساخته شده است. در وهله اول فقط یک حیاط مربع شکل بود و اطراف حیاط اتاق هایی بود. ورودی این اتاق ها به حیاط مرکزی باز می شود. در مرحله دوم، ورودی اتاق ها بسته شد و طبقات دوم، سوم و چهارم به صورت حجم های خشتی از طبقه حیاط مرکزی ساخته شد. هر سه این طبقه در حیاط مرکزی قرار دارند. دسترسی به اتاق‌ها که قبلاً ورودی‌هایی از حیاط مرکزی داشتند، مجدداً از پشت بام طبقه اول و با کمک پلکان فراهم می‌شد. آنها معبد عالی را در طبقه چهارم ساختند.

پس از مرگ اونتاش ناپیریشا، ساخت این مجموعه ناتمام ماند. کاشی ها بدون استفاده روی هم چیده شدند و اتاق های تدفین سلطنتی طاقدار خالی ماندند. این B.C. از غارت فرار کرد و تا حدود سال 1000 به عنوان معبد مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه متروک شد.

در هزاره اول پیش از میلاد عیلام رقیب مهمی برای قدرت های بزرگ منطقه بود. با این حال، به نظر نمی‌رسید که این با آشوربانیپال و آشوری‌ها که ارتش‌هایشان چغازنبیل را (که طبق برخی شواهد تاریخی کاملاً ویران نشده بود) در اواسط قرن هفتم قبل از میلاد غارت کردند، نباشد. صد سال بعد، در دوران هخامنشیان، عیلام در قلمرو امپراتوری ایران گنجانده شد و گنجینه های آن به فراموشی سپرده شد تا اینکه 2500 سال بعد، در عصر استعمار و نفت، دوباره کشف شدند.

چغازنبیل که در تاریخ 26 مهر 1358 مصادف با 4 آبان 1358 با تلاش باستان شناس روانشاد «شهریار عادل» با شماره 113 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید، نخستین اثر تاریخی ایران است. این زیگورات در نزدیکی شوش در خوزستان قرار دارد.