انیمیشن همیشه در جشنواره های داخلی ایران جایگاهی حاشیه ای و کمتر به چشم می خورد. اگرچه این هنر با روایت‌های خلاقانه و جذاب خود توانسته مخاطبان جهانی را به خود جذب کند، جشنواره‌های محلی اغلب آن را به‌عنوان ژانری که تماماً کودکان را هدف قرار داده است، در نظر می‌گیرند. همین نگاه محدودکننده باعث شده است که بسیاری از انیمیشن های باکیفیت تولید شده در ایران، به ویژه آثار مستقل، در مسابقات کشوری مورد توجه قرار نگیرند.
در جشنواره هایی مثل صباح معمولاً انیمیشن بخش مستقلی ندارد، در میان آثار زنده نادیده گرفته می شود. جشنواره های تخصصی مانند جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشنواره پویانمایی تهران اگرچه به موضوع انیمیشن می پردازند، اما از گستردگی و بازتاب کافی برای ایجاد تحول در این هنر برخوردار نیستند.
در این میان انیمیشن های ایرانی نشان داده اند که این ژانر ظرفیت منحصر به فردی برای ارائه روایت های ملی و تاریخی دارد. اما عدم حمایت جدی از سوی جشنواره ها و اهمیت ندادن به فعالیت های بازاریابی و تبلیغاتی، موانعی جدی بر سر راه رشد و توسعه انیمیشن در سطح ملی و بین المللی است.
لزوم تغییر نگرش و تقویت جایگاه انیمیشن در جشنواره ها فرصتی برای ارتقای این هنر و نشان دادن استعدادهای بی بدیل آن است. ایران با استعدادهای بیشمار و داستان های بومی خود، پتانسیل تبدیل شدن به قطب تولید انیمیشن را دارد، اما این امر مستلزم تغییرات ساختاری و رویکرد به رویدادهای سینمایی کشور است.
نمای باریک از یک هنر گسترده
یکی از مشکلات اصلی جشنواره های فیلم در ایران، نگاه محدود و سنتی به انیمیشن است. بسیاری از پزشکان و حتی مخاطبان عام، انیمیشن را محصولی صرفاً برای کودکان می‌دانند و از ظرفیت گسترده این هنر برای بیان داستان‌های عمیق و قانع‌کننده بی‌اطلاع هستند. این نگرش باعث شده تا انیمیشن های بلند و کوتاه به حاشیه بروند و نتوانند با آثار زنده سینمایی حتی اگر مضامین جدی و مخاطبان زیادی داشته باشند، رقابت کنند.
بی توجهی به جایگاه انیمیشن در جشنواره های محلی
در جشنواره های بزرگ فیلم ایرانی مانند جشنواره فیلم فجر یا جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران، انیمیشن اغلب به حاشیه می رود. در حالی که جشنواره‌های معتبر بین‌المللی مانند اسکار، کن و انسی بخش ویژه و برجسته‌ای برای انیمیشن دارند، در ایران جوایز مرتبط با انیمیشن اغلب به‌عنوان بخش فرعی و کم‌اهمیت ارائه می‌شوند. این وضعیت هم انگیزه هنرمندان انیمیشن را کاهش می دهد و هم از بروز استعدادهای جدید در این زمینه جلوگیری می کند.
ظرفیت های انیمیشن نادیده گرفته شده است
انیمیشن به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود توانایی یافتن راه حل برای مشکلات متنوع و جهانی را دارد. از مسائل اجتماعی و سیاسی گرفته تا روایت های اساطیری و علمی تخیلی، همه آنها به گونه ای متفاوت و خلاقانه در انیمیشن به تصویر کشیده شده اند. آثار اساطیری که بازآفرینی یک روایت در شاهنامه است، نشان می دهد که انیمیشن ایرانی توانایی ارائه مفاهیم عمیق و فرهنگی را دارد. اگر این ظرفیت ها در جشنواره ها جدی گرفته شود می توان کمک شایانی به رشد و گسترش این هنر کرد.
پیشنهاداتی که رویکرد جشنواره ها را تغییر می دهد
ایجاد بخش های جداگانه برای انیمیشن: جشنواره های داخلی باید بخش مستقل و ویژه ای را به انیمیشن های بلند و کوتاه اختصاص دهند تا این آثار با ژانرهای دیگر رقابت کنند.
افزایش جوایز ویژه برای انیمیشن: اهدای جوایز برای بهترین کارگردانی، طراحی هنری، فیلمنامه و موسیقی انیمیشن می تواند کیفیت آثار را بالا ببرد و انگیزه ای برای سازندگان باشد.
برگزاری جلسات آموزشی و کارگاه های آموزشی: برگزاری نشست ها و کارگاه های آموزشی پیرامون انیمیشن خارج از جشنواره می تواند به افزایش آگاهی عمومی و اختصاصی در این زمینه کمک کند.
دعوت از کارشناسان و داوران بین المللی: حضور هیات داوران و کارشناسان بین المللی در بخش انیمیشن جشنواره ها می تواند به افزایش اعتبار این بخش کمک کند و چشم اندازهای جدیدی را برای هنرمندان ایرانی بگشاید.
نگاه جدی تر به انیمیشن در جشنواره های ایرانی نه تنها به ارتقای این هنر کمک می کند، بلکه می تواند به رشد جایگاه جهانی سینمای ایران نیز منجر شود. انیمیشن ایرانی با وجود استعدادهای درخشان و ظرفیت های غنی فرهنگی و هنری شایسته توجه بیشتر است. تغییر رویکرد جشنواره ها و جدی گرفتن این هنر می تواند انقلابی در انیمیشن ایرانی به دنبال داشته باشد و این بخش را به یکی از پیشگامان هنرهای تجسمی در کشور تبدیل کند.
۲۴۵۲۴۵
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین