کیانوش عیاری در بیمارستان بستری شد

به گزارش خبرگزاری انتخابتو، شاهین امین، منتقد سینما و کارگردان نشست نقد و بررسی فیلم «آن سوی آتش» گفت: از اینکه کیانوش عیاری که همیشه فیلمسازی پرانرژی بوده، از این فیلم دلزده شد، بسیار ناراحت و ناراحت هستم. در 15 ماه گذشته این سینماگر شرایط سختی را در کارنامه خود تجربه کرده است، نه تنها به دلیل سوء تفاهم ها و تفسیرهای نادرست، بلکه عیاری علاوه بر اینکه فیلمساز بسیار خوبی است، همواره نگاهی خوش اخلاق به موقعیت ها و موضوعات مختلف دارد. .

ایسنا نوشت: وی ادامه داد: شانزده ساله بودم که برای اولین بار «آن سوی آتش» را دیدم. پس از پایان جشنواره، مجله فیلم مجموعه ای از یادداشت های کوتاه منتقدان را منتشر کرد. در حین خواندن یادداشت ها، احساس کردم که فیلم ممکن است خسته کننده باشد، اما پس از تماشای فیلم، آن را بسیار جادویی و جذاب یافتم. به نظر من «آن سوی آتش» یکی از بهترین آثار عیاری و یکی از بهترین فیلم های سینمای پس از انقلاب است.

وی با بیان اینکه «آن سوی آتش» به راحتی می توانست فیلمی سیاسی یا شعاری باشد، تصریح کرد: اما فیلمساز با هوشمندی خود راه دیگری را در پیش گرفت. فیلمی که در میان وجوه گوناگون، جنبه عاشقانه متفاوت و جذابی نیز دارد، موضوعی بی سابقه یا حداقل کم نظیر در سینمای ایران در دهه 60.

امین در ادامه سخنانش گفت: کیانوش عیاری به برکت تجربیات، سینمایی که خودش آموخته و نگاه عمیقی که به جامعه پیرامونش دارد، چنان تسلط دارد که کارگردان دیگری در فیلم هایش دیده نمی شود. در صورتی که تمام عناصر موجود در فوتیج فیلم هایشان ویرایش یا انتخاب شده باشد. مهمترین ویژگی که به آثار ایاری نیرو می بخشد، فضاسازی های متواضعانه و دقیق اوست.

این منتقد افزود: عیاری گاهی بیش از حد از هرگونه شکوفایی کارگردانی پرهیز می کند و در نتیجه فیلم کم بازیگر، فیلمبردار و… می شود. عناصر دیگری از جمله نیز در فیلم گنجانده شده است. اغراق را جایز نمی داند. به جز چند موقعیت که روایت اقتضا می کند. در این زمینه جای اغراق و احساسی بودن بیش از حد در آثار او وجود ندارد. مثلا در فیلم “بودن یا نبودن” تمرین و آماده سازی قسمتی که مرگ مغزی اعلام می شود و خبر دعوا در بیمارستان داده می شود چندین روز طول کشید تا بدون وقفه در یک سکانس فیلمبرداری شود. . با حرکات پیچیده دوربین فصل درخشانی بود، اما عیاری به دلیل اینکه کارگردان جلوی نمایشش را می گرفت، این سریال طولانی را قطع کرد، چون کاری که انجام می داد و اصولی که به آن اعتقاد داشت برایش مهمتر از ظاهرش بود.

امین افزود: عیاری بعد از جایزه کن فیفا جایزه ای گرفت که اگر اشتباه نکنم – دقیقاً یادم نیست – جایزه فرهنگ و هنر فرانسه نام گرفت. روشنفکران و هنرمندان فرانسوی هر سال این جایزه را فقط به یک اثر می دهند و آن سال «آن سوی آتش» انتخاب می شود و فرانسوی ها از عیاری می خواهند که در این کشور فیلم بسازد و به او فرصت ماندن بدهد. آنجا به مدت یک سال برای آشنایی با محیط و نوشتن فیلمنامه. او در آن زمان به یک تهیه کننده قول تولید «دو نیم سیب» را داده بود و تنها به دلیل قول شفاهی، این پیشنهاد را به یک سال بعد موکول کرد. خیلی بیشتر سال ها طول می کشد و این فرصت از دست می رود. اما این انتخاب و رویکرد جنبه اخلاقی شخصیت عیاری را نشان می دهد.

هوشنگ گلمکانی کارگردان و منتقد سینما نیز گفت: در اولین روز هفته دو فیلم 8 میلی متری عیاری در موزه سینما اکران شد و خاطرات زیادی را برای من زنده کرد. فیلم های 8 میلی متری به سختی ساخته شد. «آن سوی آتش» ریشه در یکی از فیلم های 8 میلی متری عیاری دارد که داستان دو برادر در حال جمع آوری بطری ها در کنار سکوهای نفتی است. عیاری خیلی زود با سینمای ایران صاحب قرارداد بست و به عنوان نویسنده فیلمساز معرفی شد.

وی افزود: در مقطعی تولیدکنندگان سینمای آزاد توانستند سینمای هنری ایران را ادامه دهند اما تعداد کمی به فعالیت خود ادامه دادند. شاخص ترین فرد این گروه که امروز در سینمای ایران به فعالیت خود ادامه می دهد، کیانوش عیاری است. این کارگردان که متعلق به نسلی است که در دوره های مختلف توانسته هویت خود را حفظ کند، جز کیانوش عیاری، محمدعلی سجادی و علیرضا داوودنژاد نام دیگری را به یاد نمی آورد که در مسیر اعتقادش به سینما باقی بماند.

گلمکانی ادامه داد: «آن سوی آتش» در زمانی فیلمبرداری شد که فیلم های ملودرام و سیاسی مد شده بود، اما عیاری به دلیل روحیه خاصی که داشت، فیلمی ساخت که شبیه سینمای آن دوره نبود.

وی همچنین گفت: دلیل اصلی علاقه من به کار عیاری این است که انگار کارگردان در فیلم حضور ندارد و این اوج بلوغ یک کارگردان محسوب می شود. کیارستمی هم برای حل این مشکل تلاش می کرد. این موضوع استعداد خاصی می خواهد و کار روبر برسون هم همین بوده است.

وی خاطرنشان کرد: به یاد دارم که قبل از انقلاب و در حوزه فیلم های 8 میلی متری سینمای آزاد، به دلیل فضای سیاسی آن سال ها، سازندگان این آثار سعی می کردند حرف های مهمی را بیان کنند. این حس را در حین تماشای فیلم های 8 میلی متری عیاری داشتم و این مشکل در فیلم تنوره دو بیشتر مشهود است. زمانی که او فیلم «تنوره دیو» را درباره قنات ساخت، می‌توان آن را سیاسی دانست، زیرا درباره سبک زندگی باستانی بود. به خصوص در سکانس آخر فیلم، اتفاقات به گونه ای پیش می رود که فکر می کردم عیاری مخالف تکنولوژی است و مردم را به سمت سبک زندگی سنتی سوق می دهد.

این استاد منتقد با بیان این مطلب گفت: زمانی که اعلام شد این فیلم را می سازد، نگران بودم که دوباره چنین رویکردی را در پیش بگیرد. عیاری در سال 66 در ویژه نامه جشنواره ماهانه فیلم یادداشتی با همین موضوع نوشت و اعلام کرد که نگرانم این فیلم به شعار سیاسی روز تبدیل نشود، از آن اجتناب کردم. سی و هفت سال بعد این بار به تماشای فیلم نشستم و به این نتیجه رسیدم که دیگر موضوع واقعیت برایم مهم نیست و معتقدم هر فیلمی اصول و واقعیت خودش را می سازد. هر اثری در درون آن وجود دارد.

در ادامه این دیدار رامتین شهبازی استاد دانشگاه گفت: به دلیل شغل و ارتباط با دانشجویان می دانم متاسفانه نسل جدید فقط افرادی مانند فرهادی و کیارستمی را می شناسند و با عیاری ناآشنا هستند. مذهبی بودن و بخشی از این مشکل ناشی از سیستمی است که آموزش و پرورش آورده است. زمانی که مدیر گروه سینمای دانشگاه سوره بودم، درس تاریخ سینمای ایران را به برنامه دوره های تحصیلات تکمیلی اضافه کردم.

وی ادامه داد: به نظر من نباید به سینما به عنوان موزه نگاه کرد و بهتر است هفته فیلم سینماگران پیشرو ادامه یابد و آن را به سایر نهادها گسترش دهیم.

این منتقد سینما گفت: موزه سینما سال هاست که خاطرات شفاهی هنرمندان را ثبت می کند و این بسیار مهم است. کیانوش عیاری نمونه بارز سیر تحول یک فیلمساز مولف است. در حوزه فیلم و نظریه پردازی هنر، نظریه های مختلفی وجود دارد که در آنها سینما مورد بررسی قرار می گیرد. عیاری فردی است که فعالیت خود را از سینمای آزاد آغاز کرد و کم کم سینمای شخصی خود را خلق کرد. مسیر او حاصل نگاهی تکوینی است و این سینماگر با پیشرفت فیلمی به فیلم دیگر سینمای خود را کامل می کند.

سپیده حیدرآبادی مدیر روابط عمومی موزه سینمای ایران در آخرین روز از هفته فیلم کیانوش عیاری در این مجموعه: از عزیزانی که در هفته فیلم کیانوش عیاری منتقد سینما در کنار ما بودند تشکر می کنم. امیدوارم بتوانیم به درستی از گنجینه این هنرمند در موزه سینمای خود حفاظت و نگهداری کنیم. همچنین از دوستان و نزدیکان آقای عیاری و بخصوص آقای غفارزاده که ما را در اجرای این برنامه همراهی کردند تشکر می کنم.

مهرداد غفارزاده همچنین گفت: متاسفانه طی سه روز گذشته وضعیت جسمانی کیانوش عیاری رو به وخامت گذاشت و وی در بیمارستان سینا بستری شد. با این حال او ادامه این برنامه را با گوشی خود دنبال می کند و ذهنش مشغول نمایش فیلم در موزه سینما و برگزاری جلساتی درباره آثارش است. خدا را شکر امروز حالش بهتر است و فردا از بیمارستان مرخص می شود. از طرف آقای عیاری از موزه سینما برای تهیه این برنامه تشکر می کنم. از آنجایی که گنج این فیلمساز در روز تولدش در موزه سینما برای فروش گذاشته شد، مراسمی برای او تدارک دیده شد. از پیگیری های اختصاصی مجید اسماعیلی، مدیرعامل موزه سینما کمال تشکر را دارم.

۲۲۰