به گزارش ایرنا، فشار رسمی اتحادیه اروپا برای وادار کردن انگلیس به مشارکت مالی در برنامه ها و بودجه های اروپایی در ازای تسهیل تجارت، افت سطح غرور ملی و افزایش احساس سرخوردگی عمومی، آخرین نشانه های شکست تدریجی برگزیت را آشکار کرده است. این روند نه تنها مسیر اقتصادی و دیپلماتیک لندن را تحت تأثیر قرار داده است، بلکه عملاً مبانی ایدئولوژیک کمپین خروج از اتحادیه اروپا را که نوید «بازپس گیری کنترل» و «استقلال ملی» را می دهد، به چالش کشیده است.
در جریان توافق جدید لندن و بروکسل که در اوایل سال جاری با حضور کایر استارمر، نخست وزیر بریتانیا و اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا اعلام شد، دو طرف در زمینه هایی مانند استانداردهای غذایی، تعرفه کربن و تسهیل همکاری دانشگاه ها به توافق رسیدند، اما بخش های محرمانه تر این توافق، از جمله تعهدات مالی احتمالی بریتانیا در چارچوب همکاری های سیاسی اتحادیه اروپا و تمرکز رسانه ای برون مرزی تبدیل شده است.
روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز گزارش داد که اتحادیه اروپا در حال بررسی وادار کردن بریتانیا به پرداخت سهمی از صندوق «توسعه منطقه‌ای» اتحادیه در ازای کاهش رویه‌های گمرکی برای واردات مواد غذایی و محصولات کشاورزی و تسهیل دسترسی به شبکه‌های انرژی است. یک دیپلمات اروپایی گفت: کشورهای ثالثی که می خواهند به بازار واحد اتحادیه دسترسی پیدا کنند باید سهم خود را بپردازند؛ شما نمی توانید بدون عضویت از مزایای آن بهره مند شوید.
این دقیقاً همان نکته ای است که انتقادات تند سیاستمداران و رسانه های مخالف را در پی داشته است. پریتی پاتل، وزیر امور خارجه سایه، از این توافق انتقاد کرد و گفت: “آنچه استارمر آن را یک توافق تاریخی در راستای منافع ملی خواند، اکنون به ضربه ای آشکار برای مالیات دهندگان تبدیل شده است.”
اما در سوی دیگر ماجرا، نشانه‌های آشکاری از تردید در میان مردم بریتانیا در مورد موفقیت‌های برگزیت وجود دارد. آخرین نظرسنجی موسسه ایپسوس و گروه سیاستگذاری کینگز کالج لندن نشان می دهد که در حال حاضر تنها 46 درصد از مردم به کشور خود افتخار می کنند. این رقم پنج سال پیش 56 درصد بود. در همان زمان، 84 درصد از پاسخ دهندگان گفتند که “بریتانیا یک جامعه عمیقاً تقسیم شده است”. آماری حاکی از رشد یازده درصدی نسبت به سال 2020 است.
احساس رو به رشد ناامیدی و نوستالژی اجتماعی، همراه با فشارهای اقتصادی، درک عمومی از شکست برگزیت را افزایش داده است. بر اساس همین تحقیق، نیمی از شرکت کنندگان معتقدند که فرهنگ در انگلیس “به سرعت در حال تغییر است” و 48 درصد ترجیح می دهند این کشور به “روزهای قدیم” بازگردد. این روند که در همه گروه های سنی دیده می شود و باعث ایجاد نارضایتی و سردرگمی می شود، محدود به نسل های قدیمی یا طبقات پایین نیست.
پیامدهای عینی برگزیت در زمینه اقتصادی احساس می شود. اتاق بازرگانی بریتانیا گفت خروج از اتحادیه اروپا هزینه‌های اضافی برای کسب‌وکارها، کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و افزایش کمبود نیروی کار در بخش‌های کلیدی ایجاد می‌کند. در عین حال، کاهش تراز تجاری، تورم بالا و کاهش رشد اقتصادی مهم‌ترین چالش‌های پیش روی اقتصاد بریتانیا از سال 2020 بوده است. در این میان، حتی منتقدان دولت نیز اذعان دارند که حل این مشکلات بدون همسویی ساختاری با اروپا دشوار خواهد بود.
در حال حاضر فضای سیاسی بریتانیا بیش از گذشته قطبی شده است. حزب محافظه کار در نقش اپوزیسیون خود، برگزیت را پایان راه می داند و از دولت می خواهد که بر کاهش وابستگی به اروپا و تقویت روابط با ایالات متحده و کشورهای مشترک المنافع تمرکز کند. اما دولت در تلاش برای بازسازی ظرفیت اقتصادی و نفوذ سیاسی کشور در این قاره است که هنوز هم بزرگترین شریک تجاری و امنیتی آن محسوب می شود.
از چنین منظری، نمی توان انکار کرد که برگزیت به جای اینکه راهی به سوی استقلال و شکوفایی باشد، منجر به محدودیت های عینی در تعاملات اقتصادی، دیپلماتیک و حتی هویتی می شود. رویای «بازپس گیری کنترل» که زمانی الهام بخش میلیون ها رای دهنده بود، اکنون چیزی بیش از یک شعار توخالی از دسترسی پرهزینه به بازار اروپا، مشارکت مشروط در طرح های اتحادیه اروپا و افزایش ناامیدی عمومی از نتیجه برگزیت نیست.
بنابراین، برگزیت به طور فزاینده ای به شکست رویایی سیاسی تبدیل می شود که در واقعیت اقتصادی و اجتماعی کشور ماندگار نیست.