بارداری نوجوانان یکی از مهم ترین مشکلات بهداشت عمومی در سراسر جهان است. جوانان به دلیل شرایط خاص جسمی و روحی بیش از سایر گروه های سنی در معرض خطرات بارداری قرار دارند.
به گزارش ایسنا، در این سن هنوز بدن به طور کامل رشد نکرده است و همین امر می تواند حفظ بارداری و زایمان سالم را با مشکل مواجه کند.
علاوه بر این، دانش محدود در زمینه بهداشت باروری و عدم آگاهی کافی در مورد مراقبت از بارداری، خطر مشکلات جدی را در نوجوانان افزایش می دهد. این شرایط باعث می شود که پیامدهای نامطلوبی مانند تولد نوزادان کم وزن، تولد زودرس یا مرگ نوزاد در این گروه بیشتر باشد.
از سوی دیگر، آمارها نشان می دهد که بارداری در سنین 20 تا 34 سالگی خطرات کمتری دارد و معمولاً با عوارض کمتری همراه است. با این حال، بارداری نوجوانان هنوز در بسیاری از جوامع در حال توسعه از جمله ایران رایج است.
بر اساس پیش بینی های جهانی، نرخ بارداری نوجوانان تا سال 2030 افزایش خواهد یافت و این روند ممکن است فشار بیشتری را بر سیستم های بهداشتی کشورها وارد کند. با توجه به سیاست های افزایش جمعیت در ایران و افزایش تعداد حاملگی های زیر 20 سال، باید به این قشر در نظام سلامت توجه ویژه ای شود. در غیر این صورت چرخه مشکلاتی مانند مرگ مادر و کودک، فقر و نابرابری اجتماعی ادامه خواهد داشت.
در پژوهشی در این زمینه، فاطمه مقدم تبریزی، دانشیار مرکز تحقیقات سلامت باروری مادر و کودک دانشگاه علوم پزشکی ارومیه به همراه دو تن از همکاران، مطالعه ای را به منظور بررسی رابطه سن مادر و پیامدهای نوزادی در استان آذربایجان غربی انجام دادند. این مطالعه با تمرکز بر مقایسه مادران نوجوان با مادران 20 تا 34 ساله، به دنبال ارائه تصویری روشن از عوارض احتمالی حاملگی نوجوانان بود.
برای این مطالعه اطلاعات 554 زن باردار در پنج شهر استان آذربایجان غربی بین خرداد 1402 تا اردیبهشت 1403 جمع آوری شد. این زنان بر اساس سن خود به دو گروه زیر 20 سال و بین 20 تا 34 سال تقسیم شدند. محققان شرایط این دو گروه را در دوران بارداری و تولد به دقت بررسی کردند و عوارض نوزادی پس از تولد را ثبت کردند. اطلاعات از طریق ثبت بیمارستان ها، سیستم های ملی ثبت بارداری و نظرسنجی جمع آوری و سپس با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج بررسی نشان داد که سطح تحصیلات پایین، خانه دار بودن و زندگی در خارج از شهر در بین جوانان باردار بیشتر است. تفاوت معنی داری بین دو گروه از نظر پیامدهای نوزادی مشاهده شد.
نوزادانی که از مادران نوجوان متولد می‌شوند بیشتر با مشکلاتی مانند وزن کم هنگام تولد، رشد ناکافی داخل رحمی، نیاز به احیاء پس از تولد، اقامت در بخش مراقبت‌های ویژه، دیسترس جنین و نمره آپگار پایین مواجه می‌شوند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که بارداری در نوجوانی ممکن است با خطرات قابل توجهی برای سلامت نوزاد همراه باشد.
از سوی دیگر، در برخی از پیامدها مانند ناهنجاری‌های مادرزادی، سقط جنین، مرده‌زایی یا مرگ نوزاد پس از تولد تفاوت معنی‌داری بین دو گروه وجود نداشت. علاوه بر این، روش زایمان (طبیعی یا سزارین) بین گروه ها تقریباً مشابه بود، اگرچه میزان سزارین کمی بالاتر در بین نوجوانان گزارش شد.
به گفته محققان، بارداری نوجوانان همچنان یکی از مشکلات عمده بهداشت عمومی در ایران است. این مشکل تنها با مراقبت های دوران بارداری به طور کامل قابل حل نیست و نیاز به سیاست های گسترده تری دارد که به عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مرتبط با این پدیده بپردازد.
با توجه به اینکه در سال های اخیر بارداری های زیر 20 سال در کشور افزایش یافته است، اهمیت نتایج این تحقیق دو چندان می شود. اگرچه بخشی از این روند ناشی از سیاست های جمعیتی است، اما ادامه آن می تواند بار سنگینی بر سلامت نسل های آینده بگذارد.
محققان تاکید می کنند که مراقبت های پزشکی به تنهایی برای کاهش عوارض نوزادی کافی نیست. بسترهای اجتماعی و فرهنگی نیز باید تغییر کند. افزایش آگاهی نوجوانان از سلامت باروری، تقویت حمایت های اجتماعی و تسهیل دسترسی به خدمات سلامت از جمله اقداماتی است که می تواند به کاهش این پیامدها کمک کند.
این یافته ها در «فصلنامه پرستاری و مامایی» دانشگاه علوم پزشکی ارومیه منتشر شد. یافته هایی که می تواند راهنمای سیاست گذاران سلامت و جمعیت در کشور باشد.