پیش بینی می شد پس از شروع بارندگی ها شرایط آب در کشور بهتر شود اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و از ابتدای سال تا 30 آذر میزان بارندگی ما تنها به 20 میلی متر رسید در حالی که رقم نرمال برای این مدت 51 میلی متر است که نشان دهنده کاهش 61 درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت است.
به گزارش مهر، آنگونه که سخنگوی حوزه آب اعلام کرد، بارندگی های 30 آذرماه تاثیری بر میزان ذخایر آبی ما نداشته و بیش از دو سوم سدهای کشور خالی است. به عبارت دیگر تهران با تاخیر ۷۶ درصدی بارندگی مواجه است.
بزرگ زاده در تشریح وضعیت سایر استان ها گفت: استان های اصفهان با 75 درصد کم بارش، هرمزگان 98 درصد و بوشهر با 66 درصد کم بارندگی مواجه هستند و در حال حاضر تنها استان های ایلام و آذربایجان در شرایط نرمال قرار دارند. به طوری که 29 استان کشور همچنان با کمبود بارندگی مواجه هستند.
وی در ادامه به وضعیت سدهای کشور اشاره کرد و گفت: هنوز برای ارزیابی دقیق حجم پشت سدها زود است و باید وضعیت جریان رودخانه مشخص شود اما تاکنون افزایش چشمگیری در ورودی سدها مشاهده نشده است.
با وجود بارندگی ها، دو سوم سدهای کشور خالی است
بر اساس آخرین آمار، میزان ورودی به مخازن سدها از ابتدای سال آبی تاکنون 2 میلیارد و 890 میلیون متر مکعب ثبت شده است، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته تا 31 آذرماه این رقم با کاهش 37 درصدی به 4 میلیارد و 570 میلیارد مترمکعب رسیده است.
همچنین در حالی که حجم فعلی آب در سدها به 16 میلیارد و 610 میلیون مترمکعب رسید، در سال گذشته این میزان 23 میلیارد و 670 میلیون مترمکعب بود که به معنای کاهش 27 درصدی ذخایر است. ضریب اشغال سدها در حال حاضر حدود 32 درصد است که رقم پایینی است.
وقتی وضعیت سدهای مهم کشور بررسی می شود، مشاهده می شود که در دریاچه ارومیه با 43 درصد، سد امیرکبیر با 87 درصد، سد لار با 55 درصد، سد طالقان با 46 درصد، سد لتیان و ماملو با 58 درصد و سد زاینده رود نسبت به مدت مشابه سال گذشته 28 درصد کاهش داشته است.
سیل به دلیل ناتوانی آب در نفوذ به زمین
یکی از دلایل عدم تغییر وضعیت آب را می توان خشکسالی های مکرر دانست، زیرا در این شرایط زمین سخت می شود و باران جذب خاک نمی شود، بنابراین باید منتظر وقوع سیل در مناطق مختلف باشیم. محمدرضا کاویان پور، رئیس پژوهشکده آب نیز با تایید این موضوع به خبرنگار مهر گفت: جهان با مشکل جدیدی به نام پالس هیدرولوژیکی مواجه است که به معنای وقوع بارندگی های شدید پس از خشکسالی است. به نظر می رسد که این سیستم قبلاً به داخل کشور نفوذ کرده است و سیل کمتری وجود دارد. اکنون که خاک خشک شده است، ظرفیت جذب آن بسیار کاهش یافته است.
وی ادامه داد: به همکاران خود در حوزه وزارت نیرو هشدار دادیم که در شرایط خشکسالی سیل شدید رخ خواهد داد. احتمالا در هفته های آینده شاهد سیل شدید در مناطقی که این سامانه در آن قرار دارد خواهیم بود. با توجه به اینکه بارندگی در مناطقی مانند کرمان کاهش یافته است باید منتظر ماند و دید در صورت ورود توده باران به این منطقه طبیعت چه واکنشی نشان خواهد داد زیرا در شرایط خشکسالی شدید احتمال وقوع سیل افزایش می یابد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا می توان دوش ها را منحرف کرد یا استفاده کرد، گفت: در حوضه آبریز دره رودخانه در نوک آن سدی در حال ساخت است که بارندگی های حاصل از آن به پشت سد می آید و انتقال آن به جای دیگر بسیار سخت و پرهزینه است.
لزوم صرفه جویی در مصرف آب
به گفته سخنگوی آب، در حالی که استان های کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی در روز 31 آذر بارندگی نداشته اند، میزان بارندگی در استان های هرمزگان، یزد، خراسان رضوی، خراسان شمالی و تهران نیز بسیار کم بوده است. بنابراین صرفه جویی در مصرف آب الزامی است. زیرا آب یکی از مهمترین منابع طبیعی است که در زندگی روزمره ما نقش حیاتی دارد. با افزایش جمعیت و تغییرات آب و هوایی، بحران آب به یکی از مشکلات اصلی جوامع بشری تبدیل شده است. طبق آمار، حدود 2 میلیارد نفر در جهان با کمبود آب مواجه هستند.
این بحران می تواند به سلامت عمومی، کشاورزی و حتی اقتصاد آسیب برساند. بنابراین صرفه جویی در مصرف آب می تواند به کاهش فشار بر منابع آب کمک کند. پس چگونه پس انداز ممکن است؟ کوتاه شدن زمان مصرف آب، استفاده از ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی تاثیر بسزایی در کاهش مصرف آب، استفاده از شیرآلات با راندمان بالا و دستگاه های کاهش دهنده و در نهایت توجه ویژه به بخش کشاورزی، استفاده از روش های آبیاری قطره ای و زمان بندی صحیح می تواند به مصرف بهینه آب در کشاورزی کمک کند.