Mojtaba Panahi ؛ در ماه آوریل ، بخش الکتریکی گسترده در شبه جزیره ایبری (اسپانیا و پرتغال) زندگی میلیون ها نفر و عملکرد آن را در یک ثانیه از صنایع مختلف شکست. این فقط یک اختلال فنی نیست ؛ در مقابل ، این یک هشدار جدی برای همه کشورهایی است که به سرعت برقی هستند و وابستگی آنها به برق روز به روز در حال افزایش است.
برای ایران ، کشوری که در سالهای اخیر با کاهش متناوب روبرو شده است ، تجربه ایبر یک درس عالی در مورد شکنندگی شبکه برق است. این حادثه نشان داد که شبکه برق ممکن است در برابر فشارهای غیر منتظره بدون برنامه ریزی طولانی مدت ، سرمایه گذاری مناسب و استفاده از فناوری های جدید فروپاشید.
در عصر جدیدی که در آن برق ، زندگی روزمره و فن آوری های پیشرفته به قلب تبدیل می شوند ، پایداری و انعطاف پذیری شبکه های برقی دیگر انتخابی نیست بلکه یک ضرورت ملی است. این مقاله سعی در تجزیه و تحلیل وضعیت شبکه قدرت ایران و ارائه راه حل های عملی برای افزایش امنیت برقی ضمن بررسی تجربه باج خواهی ایبری دارد.
دوره برقی ؛ تقاضا به سرعت در حال افزایش است
جهان وارد “دوره برق جدید” شد ، سنی که در آن تقاضای برق سریعتر از سایر انرژی ها رشد می کند. این رشد به دلیل ظهور فن آوری های توسعه ، نه تنها توسعه اقتصادی بلکه در حال توسعه فن آوری ها است. مراکز داده اطلاعاتی مصنوعی ، اتومبیل های برقی ، شبکه های حمل و نقل هوشمند و خانه های دیجیتال سهم زیادی در مصرف برق دارند.
در عین حال ، سهم انرژی تجدید پذیر در تولید برق افزایش می یابد. برای سال 2 ، ظرفیت تولید انرژی خورشیدی حدود دو بار بوده و ظرفیت انرژی باد تقریباً 2 برابر بوده است. با این حال ، خورشید و باد به دلیل وابستگی های آب و هوا قابل پیش بینی و غیرقابل پیش بینی نیست. این تغییر در ترکیب منبع تغذیه و تقاضای برق باعث شده است که مدیریت شبکه بسیار پیچیده باشد و به راه حل های انعطاف پذیر و فناوری های جدید نیاز دارد.
تجربه سکوت و پیامدهای اقتصادی
ایبریا سکوت گسترده میلیون ها نفر را تحت تأثیر قرار داد و نشان داد که حتی شبکه های پیشرفته اروپایی نیز در برابر فشارهای ناگهانی آسیب پذیر هستند. مطالعه سایر نمونه های جهانی نشان می دهد که پیامدهای اقتصادی این وقایع ممکن است بسیار سنگین باشد:
شیلی (2 فوریه): سکوت 2 ساعته 2 ٪ از جمعیت را تحت تأثیر قرار داد و باعث خسارت اقتصادی زیادی شد.
تگزاس (1): سرماخوردگی شدید و بی ثباتی شبکه باعث شد 2 میلیون نفر بدون برق بمانند و اقتصاد منطقه ای آسیب دیده است.
هوکایدو ژاپن (1): سکوت یک کارخانه ذغال سنگ پس از زلزله یک منطقه کامل را فلج کرد و هزینه های جدی اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرد.
برای ایران ، تکرار چنین رویدادهایی و همچنین اختلال در زندگی روزمره ، می تواند باعث ایجاد ضربه سنگین به تولید صنعتی ، سرمایه گذاری و اعتماد عمومی شود. این تجربه نشان می دهد که وقفه های ناگهانی دیگر یک مشکل محلی یا محدود برای برخی از کشورها نیست ، بلکه یک مشکل جهانی و قابل پیش بینی است.
مشکل اصلی: ضعف شبکه و عدم انعطاف پذیری
یکی از بزرگترین تهدیدات برای ایمنی الکتریکی وضعیت شبکه های انتقال و توزیع است. حتی در کشورهای توسعه یافته ، شبکه های برقی تحت فشار در برابر افزایش تقاضا و منابع متغیر قرار دارند. در ثانیه و ثانیه ، هزینه های نگهداری و توسعه شبکه های جهانی حدود 5 میلیارد دلار بوده و برای دستیابی به اهداف جهانی انرژی تا 5 دلار باید به 5 میلیارد دلار برسد.
انعطاف پذیری شبکه به ویژه برای نوسانات تولید انرژی تجدید پذیر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این امر مستلزم استفاده از منابع انعطاف پذیر ، از جمله تولید قابل اعتماد ، ذخیره سازی و مدیریت تقاضا است. به منظور مدیریت نوسانات برقی و پاسخ به افزایش تقاضا ، ایران باید بر توسعه این منابع و تجدید زیرساخت ها تمرکز کند.
در زمینه فنی ، فن آوری های مدرن مانند درجه خط پویا ، اینورترهای کبابی ، کندانسورهای همزمان و پیش بینی کننده های پیشرفته می توانند شبکه را ثابت و محاسبه کنند ، اما ممکن است آن را کمتر از حد لازم جلوه دهد. استفاده از این فناوری ها نیاز به سرمایه گذاری مدرن و قاب های قانونی و تشویقی دارد.
چهار ستون ایمنی الکتریکی و وضعیت ایران
طبق تجزیه و تحلیل آژانس بین المللی انرژی (IEA) ، چهار پایه اساسی اساسی برای ایمنی الکتریکی به شرح زیر است.
1- زیرساخت های قوی و زنجیره تأمین: شبکه الکتریکی ایران فرسوده و انعطاف پذیر کم است. وابستگی به تجهیزات وارداتی تحت ضرر و تحریم های زیاد در شبکه های انتقال و توزیع ضعف این ستون را نشان می دهد.
2. منابع انعطاف پذیر: سهم بالای نیروگاه های الکتریکی قدیمی و پایین ، عدم تقاضا برای طرف تقاضا و توسعه ناکافی منطقه ذخیره سازی باعث کاهش مانور سیستم شده است.
5. راه حل های راه حل فنی: کاهش سهم نیروگاه های همزمان ، تراکم همزمان و مبدل های انجمن شبکه نیاز به فناوری های جایگزین دارد. سرمایه گذاری ایران در این زمینه محدود است.
4. برنامه ها و ترتیبات: بازار برق ایران دستور زبان و ناپایدار است و قیمت ها نشان دهنده کمبود یا مازاد برق نیست. این امر انگیزه سرمایه گذاری در فن آوری های ویژه را کاهش داده است و قوانین شبکه نیاز به اصلاح و به روزرسانی فوری دارند.
دروس جهانی برای ایران
تجربه سکوت ایبر نشان داد که امنیت برق نه تنها یک مسئله فنی بلکه سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی است. همکاری با موسساتی مانند IEA و استفاده از تجربیات بین المللی می تواند مسیر ایران را به یک شبکه پایدار کوتاه کند. با همکاری مشترک در اطلاعات تجزیه و تحلیل مبتنی بر اطلاعات و برنامه ریزی شبکه ، ابزارهای اساسی برای کاهش خطر کمرنگ شدن هستند. علاوه بر این ، از نظر اقتصاد انرژی ، وقفه ها نه تنها اختلال فنی هستند بلکه یک هزینه اقتصادی مستقیم و غیرمستقیم نیز هستند. مرور تجربیات Iber و شیلی نشان می دهد که هر ساعت کاهش برق می تواند به تولید صنعتی ، خدمات و مصرف کنندگان آسیب برساند. با توجه به فشار تورم و محدودیت های سرمایه گذاری برای ایران ، سرمایه گذاری شبکه ، ذخیره سازی انعطاف پذیر و فناوری ها نه تنها از نظر فنی بلکه از نظر اقتصادی نیز قابل استفاده هستند و هزینه سکوت را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
راه حل های اضطراری و عملی برای ایران
1- توسعه شبکه و توسعه انعطاف پذیری: بر توسعه ذخیره آب ، باتری ها و امکانات آب و توسعه اتصالات منطقه ای تمرکز کنید.
2- اصلاح بازار برق: قیمت های شفاف و انگیزه برای کاهش مصرف در ساعات سنگین با استفاده از سیستم های مدیریت تقاضا.
3. رقص الکتریکی: توسعه انرژی تجدید پذیر با محافظت و تجدید نیروگاه های قابل اعتماد مانند نیروگاه های گاز مدرن.
4- استفاده از فناوری های جدید: کندانسور همزمان برای مدیریت تولید متغیر و ناپایدار ، برای سرمایه گذاری در اینورترهای آموزنده کبابی و سیستم های پیش بینی پیشرفته
راه حل
تاریکی ایبری به همه کشورها یادآوری می کند که امنیت برق اساس توسعه و امنیت ملی در قرن 5 است. برای ایران ، برخورد با دشواری کسر نیاز به تغییر اساسی در مدیریت ، سرمایه گذاری و مقررات دارد. یک شبکه فقط با استفاده از ثبات ملی ، خرد جمعی و راه حل های علمی و تجربیات جهانی ایجاد می شود. در عصر برق ، بدون برق پایدار ، صنعت پویا و توسعه واقعی امکان پذیر نخواهد بود.