بعدی- دونالد ترامپ اخیرا در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با بنیامین نتانیاهو مدعی شد که اگر ایران تسلیحات و برنامه هسته ای خود را بازسازی کند، آمریکا چاره ای جز نابودی تاسیسات ایران نخواهد داشت. این سخنان با واکنش برخی مقامات کشور از جمله علی شمخانی و محمدباقر قالیباف مواجه شد.
بر اساس گزارش فردا، ترامپ مدعی شد: امیدوارم اینطور باشد. [ایرانیها] در حال بازسازی نیست زیرا اگر آنها این کار را انجام دهند، چاره ای نداریم جز اینکه به سرعت آنچه را که آنها بازسازی کرده اند خراب کنیم. بنابراین امیدوارم که ایران به دنبال تجدید ساختار نباشد. اخباری می خوانم که سلاح و چیزهای دیگر تولید می کنند. اگر واقعاً این کار را بکنند، احتمالاً از امکاناتی که ما تخریب کردیم استفاده نمی کنند، از امکانات دیگر استفاده می کنند. ما به خوبی می دانیم آنجا چه می گذرد و آنها چه می کنند. امیدوارم این کار را نکنند زیرا ما نمی خواهیم سوخت B-2 را در یک سفر 37 ساعته هدر دهیم. من نمی خواهم اینقدر سوخت هدر دهم. در صورت تایید، عواقبی در پی خواهد داشت. “نتایج بسیار قوی، شاید قوی تر از دفعه قبل.”
گمانه زنی ها در مورد نتیجه سفر نتانیاهو به آمریکا حتی قبل از این سفر نیز زیاد بود. با این حال، در مورد تهدیدات مشترک جدید بین او و نتانیاهو، علامت سوال وجود دارد. از جمله اینکه این تهدیدها به چه معناست و با چه هدفی؟ برنامه اسرائیل و آمریکا برای ایران چیست؟ فریدون مجلسی دیپلمات ارشد ایرانی و تحلیلگر ارشد سیاست خارجی در گفتگو با انتخابتو وی موارد زیر را بررسی کرد:
آیا ذهن خود را برای حمله دیگری آماده می کنید؟
از خانه فریدون تا انتخابتو آخرین سخنان ترامپ و نتانیاهو درباره قدرت موشکی یا مسائل هستهای ایران نه تعجبآور است و نه حاوی چیزی است که قبلاً در ادبیات رسمی و غیررسمی این دو بازیگر دنیای سیاست شنیده نشده است. از این قبیل مواضع در سیاست بین الملل در جهان» آنچه در سیاست گفته می شود بسیار مهم است. هم ترامپ و هم نتانیاهو سیاستمدارانی هستند که منطق رسانه ها و تاثیر روانی کلمات را به خوبی می شناسند. سخنان آنها اغلب مملو از اغراق، تهدید و لحن پوپولیستی است، اما خالی از پیام های هدفمند نیست.
این سخنان نباید صرفاً برای اقناع افکار عمومی داخلی و یا حتی جهت دهی به افکار مردم ایران تلقی شود، بلکه ممکن است این سخنان تلاشی برای «آماده کردن ذهن» برای حمله جدید علیه ایران باشد. در واقع تهدیدهای مکرر و مداوم بخشی از روند عادی سازی سناریوی جنگ است.
آمریکا و اسرائیل از درون انتظار فروپاشی ندارند
این مجمع ادامه داد: آمریکا و اسرائیل برنامههایی دارند که فراتر از یک تحلیل ساده است، برخی معتقدند این دو نشستهاند به این امید که فشارهای اقتصادی یا نارضایتی اجتماعی در ایران خود به خود به فروپاشی ساختار سیاسی منجر شود، اما اینطور نیست. به نظر، این حوزه فکری است که واشنگتن و تل آویو استراتژی های خود را بر اساس «انتظار فروپاشی از درون» قرار می دهند، با اطلاعات همخوانی ندارد.
از این منظر میتوانم بگویم که برنامههای آمریکا و اسرائیل برای ایران عمدتاً برنامهریزیشده و مبتنی بر محاسبات بلندمدت است. تصمیمگیریهای اصلی، بهویژه تصمیمهایی که حاوی پیامهای پرهزینه مانند حمله نظامی هستند، به طور ناگهانی بر اساس هیجان یا صحبت شروع نمیشوند.
در بسیاری از موارد، تهدیدها ابزاری برای بهبود یا تسریع فرآیندهای مذاکره هستند
این تحلیلگر سیاست خارجی ادامه داد: واکنش مقامات ایرانی به تهدیدات اخیر نیز دور از انتظار نبود. این پاسخ مبتنی بر «مقاومت مستمر» و مقاومت در برابر تهدید است که بخشی از گفتمان رسمی جمهوری اسلامی است. این واکنشها بیش از یک واکنش احساسی، تلاشی برای ارسال این پیام است که فشار و تهدید نه تنها منجر به کنارهگیری میشود، بلکه میتواند به یکپارچگی بیشتر نیز منجر شود. به نظر می رسد که اسرائیل و آمریکا با بیان این گونه اظهارات مکرر بیش از یک هدف را در یک زمان دنبال می کنند. اول، برای حفظ فشار روانی و ایجاد این تصور که “همه گزینه ها روی میز هستند.” دوم، ارسال پیام به کشورهای منطقه و بین المللی در مورد جدی بودن نگرانی ها در مورد برنامه های موشکی و هسته ای ایران. سوم، شاید از همه مهمتر، باز نگه داشتن دو مسیر موازی: مسیر رویارویی و مسیر مذاکره.
در بسیاری از موارد، تهدیدها وسیله ای برای بهبود یا تسریع روند مذاکرات هستند. هر چه سایه جنگ بیشتر فروکش کند، تهدید می تواند امتیاز گیری در میز مذاکره را آسان تر کند. بنابراین، نمی توان این احتمال را که برخی از این فضاسازی ها با هدف فراهم کردن زمینه ای برای “جدی تر” و شاید سخت تر بودن شرایط باشد، نادیده گرفت. شدت چالش ها با تندتر شدن لحن ها و مشخص شدن تهدیدها، سوء تفاهم ها و احتمال واکنش های غیرقابل پیش بینی در حال افزایش است.