موهای سفید خبر خوبی برای سلامتی شماست، اما چرا؟

این تحقیق ارتباط شگفت انگیزی را بین از دست دادن رنگدانه های مو و مکانیسم هایی که ممکن است از ظهور سرطان های کشنده جلوگیری کند، نشان می دهد.

نقش کلیدی سلول های بنیادی ملانوسیت

در مرکز این کشف “سلول های بنیادی ملانوسیت” قرار دارند. این سلول ها در عمق فولیکول های مو قرار دارند و به عنوان مخزن ملانوسیت ها عمل می کنند. سلول هایی که مسئول تولید رنگدانه و تعیین رنگ مو و پوست هستند.

در شرایط عادی، سلول های بنیادی ملانوسیت، سلول های تولید کننده رنگدانه را از طریق بازسازی حلقوی تجدید می کنند. فرآیندی که شامل مراحل متناوب فعالیت، استراحت و تجدید است و با چرخه رشد طبیعی و ریزش مو هماهنگ است. این مکانیسم به مو اجازه می دهد تا رنگ طبیعی خود را در بیشتر عمر خود حفظ کند.

با این حال، سلول های بدن هر روز در معرض آسیب DNA قرار می گیرند. آسیبی که می تواند در اثر اشعه ماوراء بنفش، مواد شیمیایی یا حتی فرآیندهای طبیعی متابولیسم سلولی ایجاد شود. این آسیب ها هم به پیری و هم افزایش خطر سرطان مانند ملانوم، نوعی سرطان پوست کمک می کند.

“فدای سلولی” موهای خاکستری

این مطالعه جدید نشان می دهد که وقتی سلول های بنیادی ملانوسیت در معرض آسیب DNA قرار می گیرند چه اتفاقی می افتد. در چنین حالتی، این سلول های بنیادی ممکن است وارد فرآیندی به نام «تمایز جنسی» شوند.

به طور خلاصه، این بدان معنی است که سلول های بنیادی به طور غیرقابل برگشت به سلول های رنگدانه بالغ تبدیل می شوند و سپس می میرند و از مخزن سلول های بنیادی خارج می شوند. نتیجه این فرآیند ظاهر شدن تدریجی موهای سفید است.

محققان دانشگاه توکیو می‌گویند: «این فرآیند که با فعال‌سازی مسیر p53-p21 انجام می‌شود، باعث سفید شدن موها می‌شود و محافظت مؤثری در برابر ملانوما، نوعی سرطان پوست ایجاد می‌کند.»

این مکانیسم حفاظتی دقیقاً توسط مسیرهای سیگنال دهی داخل سلولی تنظیم می شود. حذف این سلول های بالغ از جمعیت سلول های بنیادی از تجمع و گسترش جهش های ژنتیکی یا آسیب DNA که در غیر این صورت منجر به سرطان می شود، جلوگیری می کند.

به عبارت دیگر، هر موی خاکستری ممکن است نمادی از فداکاری سلولی باشد، سلولی که برای جلوگیری از تبدیل شدن به سلول سرطانی از بین می رود.

اگر موهای ما با وجود آسیب های ژنتیکی سفید نشود چه اتفاقی می افتد؟

همه انواع آسیب DNA این مسیر محافظتی را فعال نمی کنند. در آزمایش‌هایی، محققان سلول‌های بنیادی ملانوسیت موش را در معرض مواد سرطان‌زای قوی و همچنین اشعه‌های فرابنفش قرار دادند. آنچه قابل توجه است این بود که در این شرایط سلول های بنیادی ملانوسیت به طور کامل فرآیند “تمایز” را نادیده گرفتند و در عوض سیگنال های بافت های اطراف باعث شد این سلول های آسیب دیده به تقسیم و تکثیر ادامه دهند، حتی اگر DNA آنها آسیب دیده باشد.

این وضعیت محیط مناسبی را برای تشکیل «ملانوم» یا تومورهای پوستی ایجاد کرد. دانشمندان این پدیده را “سرنوشت های متضاد” می نامند. این وضعیتی است که در آن یک جمعیت سلول بنیادی می تواند بسته به شرایط دو مسیر کاملاً متفاوت را طی کند.

پیری و سرطان؛ دو روی سکه در یک فرآیند

این یافته ها موهای خاکستری و ملانوما را نه به عنوان دو پدیده نامرتبط، بلکه به عنوان دو طرف یک فرآیند تکاملی باستانی دوباره تعریف می کنند. فرآیندی که هدف آن ایجاد تعادل بین بازسازی بافت و پیشگیری از سرطان است.

پیری به خودی خود محافظت در برابر سرطان نیست، بلکه یک اثر جانبی مکانیسم دفاعی است که سلول های پرخطر را از بین می برد. برعکس، زمانی که این مکانیسم های کنترلی مختل شوند یا تحت تاثیر مواد سرطان زا قرار گیرند، خطر ابتلا به سرطان افزایش می یابد. این ممکن است توضیح دهد که چرا خطر ابتلا به سرطان با افزایش سن افزایش می یابد.

محدودیت ها و چشم اندازهای آینده

البته باید تاکید کرد که بیشتر این یافته ها بر اساس آزمایش های انجام شده بر روی موش ها به دست آمده است. بنابراین، تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا سلول های بنیادی ملانوسیت انسانی به همان شیوه عمل می کنند، مورد نیاز است. تفاوت‌های بیولوژیکی بین گونه‌ها و پیچیدگی سبک زندگی و ژنتیک انسان، ارتباط بین موهای خاکستری و خطر ابتلا به سرطان را همچنان به یک موضوع پیچیده تبدیل می‌کند.

با این حال، این کشف افق های جدیدی را در تحقیقات سرطان و پیری می گشاید. درک سیگنال هایی که سلول های بنیادی را به سمت تمایز یا تکثیر در معرض خطر هدایت می کند، می تواند به توسعه درمان های آینده منجر شود که دفاع طبیعی بدن را تقویت کرده و خطر ابتلا به سرطان را با افزایش سن کاهش می دهد.

منبع: یورونیوز