ورشکستگی سینمای ایران نتیجه انزوای مذهبی هاست

به گزارش خبرگزاری انتخابتو به نقل از ایسنا، مراسم یادبود ناصر تقوایی چند هفته پس از درگذشت این هنرمند به همت کانون مدیران خانه سینما عصر روز سه شنبه ششم آبان ماه در تالار شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.

در این برنامه علاوه بر مرضیه وفاماهر (همسر ناصر تقوایی) و برخی از اعضای خانواده، رخشان بنی اعتماد، سعید پورصمیمی، عزیز ساعتی، احمد امینی، تهمینه میلانی، امیر اسفندیاری، حمید پورازری، سیف الله صمدیان، ماهوش شیخ الاسلامی نیز حضور داشتند.

این مراسم با پخش سخنرانی ناصر تقوایی در انتقاد از سانسور آغاز شد: “من می خواستم فیلمی از خودم بسازم، اگر نتوانم آن را بسازم، می نویسم یا تدریس می کنم. پس نگرش روشنفکران این مملکت چیست؟ مسئول زندگی در حال مرگ ما کیست؟”

در ادامه مجید برزگر که به نمایندگی از کانون کارگردانان اجرای این مراسم را بر عهده داشت پیام بهرام بیضایی که چندی پیش به دلیل درگذشت تقوایی منتشر شد را قرائت کرد و سپس پیام صوتی جدید این کارگردان مقیم آمریکا منتشر شد.

محسن عمیوسفی سپس با خواندن متنی درباره همزمانی مرگ تقوایی و قتل مهرجویی گفت این روز سیاه را از قضا باید روز کارگردان نامید.

او همچنین گفت که خودش در مراسمی (اجرای تنگنا امیر نادری) گفته روزی می رسد که دادگاه جرایم فرهنگی تشکیل شود، اما بعداً به او گفته شد که دیگر در این موارد صحبت نکنید.

وی به درخواست صنوف مختلف مبنی بر حذف پروانه ساخت اشاره کرد و گفت: 16 صنف دیگر خواستار رفع سانسور افکار و عقاید شدند. اگر زودتر این اتفاق افتاده بود، بیشتر فیلم‌هایی مثل تکوایس می‌دیدیم. و ما به شما (آقای تقوایی) قول می دهیم که ادامه خواهیم داد.

در قسمت بعدی پیام تصویری اصغر فرهادی منتشر شد و وی گفت: آقای تقوایی از معدود سینماگرانی بود که در کار خود معاصر بودند و این آثار را می توان دید و توصیه کرد تا نسل های آینده نیز مانند «دایی جان ناپلئون» درگیر آن شوند.

برای من معاصر بودن به این معناست که موضوعات آن اثر امروز هم مطرح است. به نظر من «دایی جان ناپلئون» مهمترین اثر ساخته شده در کشور ماست.

وی افزود: آقای تقوایی از معدود نویسندگان کشورمان است که در خلق شخصیت های فرعی قوی است و ساخت شخصیت فرعی به گونه ای که بتواند با شخصیت اصلی رقابت کند، مهارت است.

فرهادی ادامه داد: آخرین سکانس «ای ایران» همیشه برای من جایگاه ویژه‌ای داشته است، زیرا پیامش امروز هم باقی مانده است، او در کنار آقای مهرجویی سنگی گذاشت که همه بعد از آن‌ها روی آن بنا کنند.

علیرضا داودنژاد که پس از انتشار این پیام به سختی به این مراسم آمده بود، به ورشکستگی سیستم تصویری و رسانه ای کشور اشاره کرد و گفت: طرف دیگر این ورشکستگی انزوای تقوایی و امثال آن است و اگر مدیریت نیروی انسانی خلاق داشتیم کیارستمی بر اثر خطای پزشکی نمی مرد و پوراحمد با خطای پزشکی نمی میرد. تکه تکه نمی شد، «و تقوایی اینطور نمی رفت».

این کارگردان با بیان اینکه فیلم «نیاز» تقوایی را دوست دارم، ادامه داد: وی از خاطرات این کارگردان فقید با شناخت وی و میزان دقت و دانش تقوایی گفت.
داودنژاد از قول ناصر تقوایی می‌گوید: «اگر مرگ کاغذ خالی نیست پس زندگی را کجا باید نوشت؟» جمله ای را چنین نقل کرد: و مثل اینکه با مرگ مشکلی ندارد.

وی تاکید کرد: تقوایی مستقیماً به سمت ساخت فیلم بلند نرفته است، بلکه سفر خود را از عکاسی، مستندسازی و درست دیدن همه چیز آغاز کرده است.

وی با اشاره به تاثیر آثار تقوایی و کیفیت آنها و ابراز تعجب از اینکه چرا می گویند تقوایی کم کاری کرده است، گفت: وقتی فیلم «آرامش در حضور دیگران» را در سینما دیدم با خودم گفتم اگر این فیلم ایرانی است پس بقیه چه هستند؟

جان سریال عمو ناپلئون را نمونه ای از همکاری موثر هنر و رسانه می دانست.

این کارگردان همچنین با اشاره به مرضیه وفامهر (همسر ناصر تقوایی) گفت: به او گفتم چه زوج بی نظیر و محکمی هستید که فیلمنامه مراسم (تدفین و تدفین) را به این شکل طراحی و اجرا کردید. تقوایی فقط آثار او نیست، او موجودی آمیخته از تقوا و تکریم بوده و هست که هرگز نمی توانم او را دست دراز کنم و او را نصیر بنامم.

در ادامه مرضیه وفامهر که پشت تریبون قرار داشت از افرادی که به نمایندگی از هنرمندان نقابدار و سکه ای فعالیت می کنند انتقاد کرد و آنها را تاسف آور خواند.

وی خاطره ای را بیان کرد و اینگونه ادامه داد: در حالی که در مراسمی نامش را به زبان می آوردند، تقوایی می گفت که مردم را دوست دارم و هرگز تصاویری را که به مردم آسیب می رساند در فیلم هایش نیاورده ام.

وفامهار در این زمینه تاکید کرد: ناصر تقوایی برای مردم عادی فیلم نمی ساخت چون نمی دانست به نفع آن هاست که اثری بسازند که مردم از آن استقبال کنند چون حسن درازمدت آن را دید.

وفامهر در بخشی دیگر از سخنان خود با انزجار گفت که ناصر تقوایی بسیار عجیب است و سپس اضافه کرد که یکی از شاگردان این فیلمساز از صحبت های ناصر تقوایی درس گویندگی به نام «حقیقت واقعیت» را گردآوری کرده و به زودی این درس منتشر می شود و بخشی از آن را نیز خوانده است.

وی با تشکر از دست اندرکاران برای برگزاری مراسم تشییع پیکر ناصر تقوایی و همچنین خانواده این هنرمند و حاضران در این مراسم گفت: مرگ وجود ندارد، تظاهر است و هر چه هست زندگی و ساختمان است.

در ادامه این مراسم پیام تصویری کافر پناهی پخش شد که در آن وی گفت: ناصر تقوایی برای من خاطره سینمای ایران است. شاید زمان زیادی طول بکشد تا سینما یک انسان متدین دیگر را ببیند اما او از یاد ما نخواهد رفت.

سپس پیام سودابه فدائلی و محمدرضا اصلانی منتشر شد.

در بخشی از مراسم پیش از اجرای آثار موسیقایی گفته شد که از سوی انجمن سینمای جوان و فائق آتشین برای مرضیه و فاماهر دسته گل ارسال شده است.

در بخشی دیگر از این مراسم سعید پورصمیمی پشت تریبون حاضر شد و به سخنرانی پرداخت و برزگر ابتدا یادآور شد که پورصمیمی اولین فردی بود که پس از خروج تقوی از سریال جنگل کوچک از پروژه کنار رفت.

این بازیگر قدیمی سپس گفت: می خواهم یک نگاه کلی به سال های کاری تقوایی داشته باشم و از جنگل کوچک شروع می کنم. وقایع آن زمان بسیار مفصل بود و گویا بعد از انقلاب به فکر ممنوعیت کار برای تقوایی بودند، اما وقتی سناریوی جنگل کوچک را نشان دادند، مسئولان وقت مات و مبهوت شدند و سناریوی این سریال آنقدر برای دولت جذاب بود که دیگر توقیف اهمیتی نداشت.

وی با اشاره به روندی که در این سریال پیش آمد، اخیراً به نقل از داریوش مهرجویی مبنی بر اینکه او را به خاطر فیلم مبتذلی به نام اجاره نشین ها می کشند، گفت: این فیلم بعد از انقلاب ساخته شد و باید پرسید با تقوای که دایی جان با آن ناپلئون را ساخت، می خواستند با مهرجویی چه کنند؟!

پورصمیمی گفت: پس از ماجراهای کوچک در جنگل، تقوایی به سراغ ناخدا خورشید رفت و او گفت که با مشکلاتی مواجه شده و تقوایی نمی تواند فیلم بسازد. ظاهرا پرونده تقوایی با دو اثر تولید نشده به نام های جنگل کوچک و ناخدا خورشید بسته می شد و می گفتند بدون انگ زدن نمی تواند به تنهایی کار کند. این در حالی است که در آن زمان هارون یشایایی برای جلوگیری از بسته شدن پرونده تقوایی به تولید فیلم «نخدا خورشید» کمک کرد. ایشایایی گفت: همسرم را به جایی رساندم که کاپیتان خورشید در جشنواره لوکارنو 10 دقیقه مورد تشویق قرار گرفت.

وی ادامه داد: تقوایی از نگاه من نمی دانست که ماجرای چای تلخ و دیگر فیلم های ناتمام او در ادامه تلاش او برای بسته شدن پرونده است. نمی‌دانست چون مشغول کار بود و توجه نمی‌کرد که چه درخت‌هایی را در چرخش می‌گذارند. انگار باید تاوان مرگ ناپلئون را می پرداخت.

در ادامه مراسم پیام پرتو نوری علاء بازیگر و نویسنده سابق این مراسم منتشر شد و محسن تقوایی متنی نوشت که دخترش آن را خواند.

سپس پیام تصویری محمد رسول اف منتشر شد و توجه را به وضعیت مشابه فیلمسازانی چون ناصر تقوایی در عرصه کار جلب کرد و ادامه داد: تنها راهی که به آن فکر می کنم تلاش جمعی برای تغییر این شرایط است.

۵۹۵۹