فردا – روزنامه کیهان در یادداشتی هشدار داد که مراقب باشیم از تکرار مجدد کلاهبرداری موسوم به برجام جلوگیری کنیم.
بر اساس گزارش فردا، این روزنامه نوشت: باید مراقب بود که فریبکاری برجام در قالب دیگری تکرار نشود، زیرا اکثریت کسانی که برجام را تأسیس یا از آن دفاع کردند، در حال حاضر همچنان در میدان مذاکرات هسته ای حضور دارند و با شیطان بزرگ (و در راس آن دیوانه ای به نام ترامپ) با وجود همه تهدیدات و جنایت های هسته ای و تحریم های بین المللی، همچنان منتظر مذاکرات واقعی، عادلانه و متعادل در مورد مسائل هسته ای هستند. اعتصاب، عقل و عقل، مورد تاکید رهبر انقلاب ها، حضرت امام خامنه ای. این یک مذاکره است که مشخص نیست سه عنصر افتخار در این عدم تعادل کجاست. در این موضوع سه نکته وجود دارد.
اول؛ چرا باقری و امیرعبداللهیان تیم ظریف را به خدمت گرفتند؟
مذاکرات احیای برجام که با هدایت سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه انجام شد، پس از تغییر دولت و تشکیل دستگاه دیپلماسی به علی باقری کنی نماینده جدید سیاسی کشور واگذار شد. علی باقری کنی، دیپلمات نزدیک به سعید جلیلی و رئیس شعبه اخذ رای در انتخابات سال 1391 این پرونده را پیگیری کرد و نظرش در این مورد به مرور تغییر کرد.
13. دولت بهترین فرصت برای توقف این روند بود. زیرا تیم برجام یا طرد شد یا وزارت امور خارجه را ترک کرد. در حلقه اول ظریف به دانشگاه تهران رفت، عراقچی به شورای راهبردی روابط خارجی، تختوانچی به مقر سازمان ملل در نیویورک رفت و حمید بیدی نژاد از مأموریت لندن (فروردین 1400) بازگشت و بر اساس برخی گزارش ها مشاور وزیر بود. علی اکبر صالحی در سال 1400 از سازمان انرژی اتمی به فرهنگستان علوم رفت و قائم مقام این نهاد شد.
در حلقه بعدی، اسماعیل بکایی تا سال 1401 سفیر مقر اروپایی سازمان ملل متحد بود و بهزاد صابری انصاری از سمت مدیرکل حقوقی وزارت امور خارجه، معاونت مربوط به برجام برکنار شد. پس از اینکه پرونده برای مدت کوتاهی توسط علی باقری پیگیری شد، در نهایت با شناخت و درخواست مرحوم امیر عبداللهیان و معاون سیاسی وزارت امور خارجه، برخی کارشناسان تیم درگیر در مذاکرات برجام در این روند شرکت کردند. همچنین این موضوعی است که در دوره تندروی در داخل و خارج از مجلس توسط برخی با تندی برخورد شده است.
دوم؛ 13. چرا دولت برای احیای برجام تلاش کرد؟
پروژه احیای توافق هسته ای در دوره دولت سیزدهم ادامه یافت و دو بار به امضا رسید، اما هر بار به دلایلی متوقف شد. زمانی که ایران درگیر تظاهرات 1401 شد، حادثه 7 اکتبر بار دیگر مذاکرات جاری را متوقف کرد و قرار شد نشست بعدی آن چند روز پس از طوفان مسجدالاقصی برگزار شود. اگر این روند بر خلاف منافع کشور و امنیت ملی بود، طبیعتا با توجه به رویکرد دولت سیزدهم به قدرت، باید جلوی این مسیر گرفته می شد. از آنجایی که برنامه هسته ای به پیش از برجام بازگشته و از سال 2019 بدون محدودیت پیشرفت کرده است، آمریکا با خروج از برجام این توافق را تضعیف کرده و در عین حال خوب بود از ضرر ادعایی جلوگیری شود.
چرا که معاون سیاسی آن زمان وزارت امور خارجه در کنار سعید جلیلی تا همین چند سال پیش یکی از تندترین منتقدان توافق هسته ای بود. تا جایی که اختلافات آنها بر سر توافق هسته ای از چشم رسانه ها محو نشد و در افکار عمومی منعکس شد. 13. پاسخ به این سوال که چرا دولت علیرغم این همه انتقادات علیه برجام تلاش می کند تا این توافق را احیا کند، بسیار مهم است؟
سوم؛ شاید راه دیگری نباشد
13. با توجه به تجربه دولت در مورد برجام، شاید بتوان گفت که راهی جز این فرمول برای «دیپلماسی» این پرونده وجود ندارد. صرف نظر از اینکه فرمول مورد نظر در حال حاضر پاسخگو است یا خیر. و اینکه آیا امروز قصد اجرای آن وجود دارد یا خیر. وزیر امور خارجه کشورمان همواره تاکید می کند که علیرغم همه تحولات چند سال اخیر به ویژه از ابتدای سال، فرمول برجام تنها راه دستیابی به آن در صورت شکل گیری مذاکرات از موضع برابر است.
به گفته وی، «این فرمول اعتمادساز ایران در خصوص برنامه هسته‌ای و از سوی دیگر لغو تحریم‌ها است». شاید به این دلیل است که جاده مورد نظر با وجود همه فشارهای داخلی و خارجی رها نشده است. مسیری که در آن امتیازات رد و بدل می‌شود، محدودیت‌ها پذیرفته می‌شود و هر چیزی که توسط نویسندگان کیهان و دیپلماسی محکوم می‌شود، به عنوان مصالحه نقد می‌شود.