انتخابتو، درد مفاصل یکی از شایع ترین مشکلات جسمی در جامعه امروزی است که به دلیل افزایش سن، کم تحرکی، تغذیه نادرست و عوامل محیطی بدتر می شود. این دردها نه تنها بر کیفیت زندگی افراد تأثیر می گذارد، بلکه در موارد مزمن می تواند منجر به محدودیت حرکتی، افسردگی و اعتیاد به مواد شیمیایی شود. انجام دادن
طب سنتی با پشتوانه هزاران سال تجربه بالینی و دانش مزاج، رویکردی جامع برای درمان درد مفاصل دارد. برخلاف درمان‌های رایج که اغلب بر کنترل علائم تمرکز دارند، طب سنتی سعی می‌کند با تغییر سبک زندگی، تغذیه و استفاده از گیاهان، ریشه‌های درد را برطرف کند.
درمان‌های طب سنتی برای درد مفاصل شامل انواع روش‌های موضعی و خوراکی است و شامل ماساژ با گیاهان دارویی، مصرف چای‌های ضدالتهاب و اصلاح رژیم غذایی است. گیاهانی مانند زنجبیل، زردچوبه، زیره سیاه و دارچین در بسیاری از دستور العمل های سنتی برای کاهش درد و تورم مفاصل به دلیل خواص ضد التهابی و گرم کنندگی آنها توصیه می شود. گرما درمانی حمام گیاهی نیز در کاهش خشکی و بهبود حرکت مفاصل موثر است.
در طب سنتی تغذیه نقش مهمی در پیشگیری و درمان درد مفاصل، مصرف غذاهای گرم و خشک مانند نخود، گوشت گوسفند، خرما و کنجد و همچنین پرهیز و درمان غذاهای سرد دارد. رطوبتاین رویکرد تغذیه ای که می تواند به تعادل مزاج و کاهش التهاب کمک کند، نه تنها در درمان، بلکه در مراقبت های فصلی و جلوگیری از تشدید درد در هوای سرد نیز استفاده می شود.
علیرغم اثربخشی چشمگیر بسیاری از روش های طب سنتی، این درمان ها باید همراه با دانش و نظارت متخصصان و مراقبت های پزشکی نوین انجام شود و استفاده نادرست یا زیاد از برخی گیاهان یا روش ها می تواند عوارض نامطلوبی به دنبال داشته باشد، بنابراین آموزش عمومی، تحقیقات علمی و گفتگوی بین رشته ای بین پزشکان و متخصصان طب سنتی برای بهبود سلامت مفاصل و کاهش وابستگی به داروهای شیمیایی ضروری است.
درک عمیق‌تر ظرفیت طب سنتی برای درمان درد مفاصل، فرصت بازنگری در روش‌های مراقبت بهداشتی را فراهم می‌کند و این رویکرد مبتنی بر تعادل خلق و خو، تغذیه هدفمند و استفاده از طبیعت، می‌تواند مکمل موثری برای درمان‌های پزشکی باشد و در دنیایی که بسیاری از مردم به دنبال راه‌حل‌های کمتر پیچیده و پایدار برای مدیریت درد هستند، بازگشت به آموزه‌های مبتنی بر حکمت طبی نه تنها یک گزینه درمانی سنتی است، بلکه یک تجربه زیسته از درمان سنتی است. رابطه با بدن و طبیعت
با توجه به اهمیت توجه به درد مفاصل و گیاهان دارویی موثر در کاهش درد مفاصل، نقش روغن های گیاهی در درمان موضعی درد مفاصل، روش های گرما درمانی برای تسکین درد مفاصل در طب سنتی، تاثیر تغذیه سنتی در کاهش التهاب و درد مفاصل، استفاده از باد و حجامت در درمان درد مفاصل، مراقبت های فصلی از مفاصل در طب سنتی و مواد غذایی تقویت کننده مفاصل. بهنام یوسفیان، پزشک و متخصص طب سنتی گفتگویی داشتیم که در ادامه می خوانید:
ایمنا: در طب سنتی چه گیاهانی برای کاهش درد مفاصل توصیه می شود؟
یوسفیان: در طب سنتی گیاهان نقش مهمی در کاهش التهاب و تسکین درد مفاصل ایفا می کنند و از رایج ترین گیاهان مورد استفاده می توان به زنجبیل، زردچوبه، زیره سیاه، دارچین و دارچین اشاره کرد. بخور دادن وی خاطرنشان کرد: این گیاهان به دلیل خاصیت ضدالتهابی، تسکین درد و تقویت سیستم ایمنی از جایگاه ویژه ای در داروهای خانگی و نسخه های سنتی برخوردار هستند.
زنجبیل به ویژه در کاهش درد ناشی از آرتریت موثر است و مصرف چای زنجبیل یا استفاده از روغن آن برای ماساژ مفاصل می تواند به کاهش تورم و خشکی کمک کند. زردچوبه با ماده موثره کورکومین یکی از قوی ترین ضدالتهاب های طبیعی محسوب می شود و در طب سنتی برای کاهش دردهای مزمن توصیه می شود.
از زیره سیاه و روغن آن در طب سنتی برای تسکین درد مفاصل ناشی از سرما استفاده می شود و این روغن معمولاً با استفاده موضعی و ماساژ ناحیه دردناک باعث گرم شدن و بهبود گردش خون می شود، ضمن اینکه دارچین در کاهش درد ناشی از سرما در مفاصل نیز موثر است.
بخور دادن خاصیت ضد التهابی و ترمیم کنندگی دارد و در برخی نسخه های سنتی به صورت خوراکی یا موضعی تجویز می شود. البته گفته می شود مصرف خوراکی باید با مشورت پزشک متخصص طب سنتی باشد و این گیاهان را می توان به صورت ترکیبی در رژیم غذایی یا به صورت موضعی در کنار درمان های دارویی به عنوان مکمل طبیعی استفاده کرد.
ایمنا: آیا استفاده از روغن های گیاهی مانند روغن سیاه دانه یا زنجبیل در کاهش درد مفاصل موثر است؟
یوسفیان: روغن های گیاهی در طب سنتی به عنوان درمان موضعی موثر برای درد مفاصل شناخته شده اند و روغن زیره سیاه، روغن زنجبیل، روغن بابونه و روغن اکالیپتوس از جمله روغن هایی هستند که معمولا برای کاهش التهاب، گرم کردن مفاصل و تسکین درد استفاده می شوند.
روغن زیره سیاه به دلیل طبع گرم و خاصیت ضدالتهابی خود در درمان دردهای ناشی از سردی مفاصل بسیار موثر است و ماساژ با این روغن با افزایش جریان خون در ناحیه درد به کاهش خشکی و سفتی مفاصل کمک می کند. توصیه می شود شب ها قبل از خواب این روغن را روی مفصل مالیده و آن را با یک پارچه گرم بپوشانید.
روغن زنجبیل با خاصیت گرم کنندگی و تسکین درد برای مفاصل درد به ویژه در فصول سرد سال توصیه می شود. این روغن را می توان همراه با روغن کنجد یا روغن زیتون برای تاثیرگذاری بیشتر استفاده کرد و ماساژ منظم با روغن زنجبیل به کاهش التهاب و بهبود حرکت مفاصل کمک می کند.
نکته مهم در استفاده از روغن گیاهی توجه به مزاج فرد و نوع درد مفاصل و انتخاب روغن مناسب با توجه به مزاج فرد و علت درد است. علاوه بر این، استفاده مداوم و صحیح از این روغن ها می تواند به عنوان یک مکمل طبیعی و همچنین درمان های پزشکی موثر باشد.
ایمنا: چه روش های طب سنتی برای گرم کردن و تسکین مفاصل دردناک توصیه می شود؟
یوسفیان: در طب سنتی گرم کردن مفاصل یکی از اصول اولیه کاهش درد به‌ویژه در مواردی که درد ناشی از سرما یا رطوبت باشد، تلقی می‌شود و روش‌هایی مانند ماساژ با روغن‌های گرم، استفاده از کیسه‌های گرم، باد درمانی، استحمام با گیاهان دارویی از راه‌حل‌های رایج آن است.
روغن مالی که حاوی روغن هایی مانند زیره سیاه، زنجبیل یا بابونه است با افزایش گردش خون در ناحیه مفصلی به کاهش خشکی و درد کمک می کند و این روغن ها اغلب شب ها قبل از خواب استفاده می شوند و برای افزایش اثربخشی آن با یک پارچه گرم پوشانده می شوند.
باد درمانی نیز یکی از روش های سنتی است که باعث تحریک جریان خون و کاهش گرفتگی عضلات اطراف مفاصل می شود. این روش مخصوصا برای دردهای مزمن و سرد مفاصل توصیه می شود اما باید توسط فردی آگاه و با رعایت اصول ایمنی انجام شود.
حمام کردن با گیاهانی مانند آویشن، بابونه یا اسطوخودوس نیز می تواند به شل شدن عضلات و کاهش التهاب کمک کند. این گیاهان که خاصیت ضد التهابی و تسکین دهنده دارند در طب سنتی برای تسکین دردهای عضلانی و مفاصل استفاده می شود.
ایمنا: نقش تغذیه در کاهش التهاب و درد مفاصل در طب سنتی چیست؟
یوسفیان: تغذیه در طب سنتی نه تنها در حفظ سلامت عمومی، بلکه در درمان و پیشگیری از بیماری های مفصلی بسیار مهم است. بسیاری از دردهای مفاصل به ویژه در هوای سرد و بارانی را می توان با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی کنترل کرد و هدف اصلی کاهش مواد غذایی که باعث ایجاد رطوبت و سردی می شوند و تقویت غذاهای گرم و خشک است.
غذاهایی مانند عدس، نخود، گوشت گوسفند، خرما، زنجبیل، دارچین و زردچوبه در طب سنتی برای تقویت مفاصل و کاهش التهاب توصیه می شود و این غذاهای گرم مزاج به بهبود گردش خون و کاهش تورم مفاصل کمک می کند.
از طرفی مصرف زیاد لبنیات سرد، غذاهای فرآوری شده، ترشیجات و نوشیدنی های سرد ممکن است درد مفاصل را تشدید کند و توصیه می شود در افراد سرد مزاج یا درد مفاصل مزمن، مصرف این مواد را محدود کنید.
نوشیدن روزانه دمنوش هایی مانند چای زنجبیل، دارچین یا آویشن می تواند به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و علاوه بر خواص درمانی، آرامش بخش نیز بوده و در کاهش استرس گاهاً همراه با دردهای مزمن موثر خواهد بود.
ایمنا: آیا ونتیلاتور یا حجامت می تواند به کاهش درد مفاصل کمک کند؟
یوسفیان: پیچیدن و حجامت از روش‌های درمانی رایجی است که در طب سنتی برای کاهش درد، بهبود گردش خون و دفع مواد زائد از بدن استفاده می‌شود و این روش‌ها به‌ویژه در مواقعی که درد ناشی از سردی، رطوبت یا گرفتگی عضلات باشد، مفید است.
فن تراپی با افزایش جریان خون در ناحیه مفصل با ایجاد مکش روی پوست به کاهش التهاب و خشکی کمک می کند. این روش اغلب در نواحی اطراف مفصل اعمال می شود و می توان آن را با ماساژ ترکیب کرد تا موثرتر باشد.
در برخی موارد حجامت برای کاهش درد مزمن مفاصل توصیه می شود، به خصوص زمانی که درد با علائم عمومی مانند خستگی، سردی در بدن یا تجمع مواد زائد همراه باشد.
نکته مهم این است که تهویه مطبوع و حجامت جایگزین درمان های پزشکی نمی شوند، می توان از آنها به عنوان مکمل درمان های دارویی و فیزیوتراپی استفاده کرد و رعایت اصول ایمنی در انتخاب و اعمال مکان مناسب برای تهویه مطبوع یا حجامت بسیار مهم است.
ایمنا: توصیه های طب سنتی برای مراقبت از مفاصل در فصول سرد سال چیست؟
یوسفیان: درد مفاصل در فصول سرد به خصوص در افراد سرد مزاج یا آرتروز تشدید می شود و طب سنتی توصیه های ویژه ای برای مراقبت از مفاصل در این موارد از جمله تغذیه، پوشاک، فعالیت بدنی و درمان های موضعی دارد.
اولین توصیه این است که بدن به خصوص مفاصل را گرم نگه دارید، از لباس گرم استفاده کنید، مفاصل را با پارچه های پشمی بپوشانید و در معرض باد سرد قرار نگیرید. همچنین استفاده از کیسه های گرم یا ماساژ با روغن های گرم مانند زنجبیل یا زیره سیاه توصیه می شود.
مصرف غذاهای گرم و خشک مانند نخود، گوشت گوسفند، خرما و ادویه هایی مانند دارچین و زردچوبه در رژیم غذایی می تواند به تقویت بدن و کاهش درد کمک کند، ضمن اینکه نوشیدن چای داغ نیز در حفظ تعادل خلق و خو و کاهش التهاب موثر است.
فعالیت بدنی سبک و منظم مانند پیاده روی، حرکات کششی و یوگا یا ورزش های ملایم در محیط گرم تای چی همچنین در حفظ انعطاف مفاصل و کاهش خشکی موثر است و توصیه می شود از عدم تحرک طولانی مدت خودداری شود زیرا درد و سفتی مفاصل را تشدید می کند.
ایمنا: چه غذاهایی در طب سنتی برای تقویت مفاصل و کاهش درد توصیه می شود؟
یوسفیان: غذاهای مفید برای مفاصل در طب سنتی عموماً طبع گرم دارند و خاصیت ضدالتهابی، تقویتی و ترمیم کنندگی دارند و این غذاها نه تنها در کاهش درد بلکه در پیشگیری از آسیب مفاصل موثرند و از مهم ترین آنها می توان به نخود، عدس، گوشت گوسفند، خرما، بادام، کنجد و ادویه هایی مانند زردچوبه و سینره اشاره کرد.
نخود و عدس به دلیل داشتن پروتئین و ساختار گرم در تقویت عضلات و مفاصل نقش دارند و مصرف غذاهایی مانند نخود یا آب عدس با ادویه های تند و همچنین گوشت گوسفندی به عنوان منبع طب سنتی می تواند به کاهش سردرد مفاصل کمک کند. مقوی به خاطر مفاصلش معروف است.
در حالی که خرما، بادام و کنجد از جمله خوراکی هایی هستند که با روغن ها و مواد معدنی مفیدی که دارند به تقویت بافت مفاصل و کاهش التهاب کمک می کنند، مصرف روزانه چند عدد خرما یا مخلوط کنجد و عسل برای صبحانه توصیه می شود.
ادویه هایی مانند زردچوبه و دارچین نیز با خاصیت ضد التهابی خود در کاهش دردهای مزمن مفاصل موثر هستند و از این ادویه ها می توان در غذا یا چای استفاده کرد و توصیه می شود برای حفظ اثربخشی این غذاها را در یک برنامه غذایی منظم و متعادل قرار دهید.