با افزایش قیمت جهانی طلا در سال های اخیر، بانک های مرکزی جهان به طور مداوم ذخایر طلای خود را افزایش می دهند. در ایران، از فروردین 1400 تا اواسط سال 1404، بازار طلا پربازده ترین بازار در بین بازارهای دارایی بود.
به گزارش جهان اختاز، بانک مرکزی ایران در سال 1403 به منظور کاهش ریسک های اقتصادی و کنترل نوسانات، ذخایر طلای خود را 37 درصد افزایش داد. اهداف این سیاست «تقویت ثبات مالی و ارزی»، «تنوع دارایی‌های ذخیره»، «تقویت توانایی اتخاذ سیاست‌های مستقل»، «تامین مصونیت در برابر شوک‌های خارجی»، «افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران» و «تامین زیرساخت‌های توسعه ابزارهای نوین مالی» است.
در حال حاضر ذخایر طلای بانک مرکزی ایران بالغ بر 300 تن برآورد شده است. این اقدام همزمان با سیاست های سایر بانک های مرکزی جهان است که در سه سال گذشته هر ساله نزدیک به 1000 تن طلا به دارایی های خود اضافه کرده اند. افزایش ریسک های ژئوپلیتیکی مهم ترین عامل در تسریع این روند بوده است. کشوری که بیشترین ذخایر طلا را در بین بانک های مرکزی دارد، آمریکا با بیش از 8 هزار تن طلا است و پس از آن آلمان، روسیه و چین قرار دارند.
کنترل تورم یکی از دغدغه های اصلی اقتصاد ایران است. تورم مزمن ده ها سال است که در کشور وجود داشته است و شهریور شصت و یکمین ماه متوالی است که تورم نقطه به نقطه بالای 30 درصد ثبت شده است. نوسانات نرخ ارز و تامین مالی کسری بودجه عمومی از مهمترین عوامل تورم است. در چنین شرایطی افزایش ذخایر طلا به عنوان یکی از راهکارهای تقویت توان بانک مرکزی در مقابله با ریسک های اقتصادی مطرح شده است.
به گفته یکتا اشرفی، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی، سیاست افزایش ذخایر طلا مطابق با استانداردهای بین المللی و اصول مدیریت ریسک مالی اتخاذ شد. طلا به عنوان پناهگاه امن در برابر نوسانات نرخ ارز و تورم نقش تثبیت کننده ای دارد و افزایش این ذخایر قدرت بانک مرکزی را در مدیریت نقدینگی و کنترل شوک های نرخ ارز افزایش می دهد.
«تنوع دارایی های ذخیره» کشور را در برابر بحران های مالی آسیب پذیرتر می کند. علاوه بر این، اتکا به طلا به عنوان دارایی بدون ریسک، وابستگی به جریان نقدینگی خارجی را کاهش می دهد و بانک مرکزی را قادر می سازد تا سیاست های پولی مستقل تری اتخاذ کند.
این ذخایر باعث ایجاد «مصونیت در برابر شوک های خارجی» و افزایش تاب آوری اقتصاد کشور در برابر تحریم ها یا نوسانات بازار جهانی می شود. علاوه بر این، افزایش ذخایر طلا باعث تقویت اعتماد سرمایه گذاران داخلی شده و نشانگر مدیریت هوشمندانه منابع ملی است.
در نهایت، این اقدام زیرساخت های لازم را برای توسعه ابزارهای مالی نوآورانه مانند اوراق قرضه با پشتوانه طلا و توکن سازی دارایی های مالی فراهم می کند. اشرفی تاکید کرد: سیاست افزایش ذخایر طلا یک تصمیم راهبردی برای تقویت استقلال مالی و ثبات اقتصادی کشور و افزایش قدرت مانور بانک مرکزی در مقابله با بحران ها و نوسانات جهانی است.