انتخابتو، در روزهایی که هوا سنگینتر از حد معمول به نظر میرسد، بسیاری از افراد بدون یافتن دلیل روشنی احساس کسالت، خستگی یا اضطراب میکنند و این احساسات گاهی آنقدر ظریف است که صرفاً به عوامل روزمره نسبت داده میشود، اما حقیقت این است که کیفیت هوا میتواند نقش بسزایی در شکلگیری و تشدید حالات روانی داشته باشد. نفس کشیدن اولین ارتباط با دنیای بیرون است و وقتی این ارتباط کثیف شد، ذهن ناآرام می شود.
آلودگی هوا از طریق ذرات ریز معلق و گازهای شیمیایی به سیستم عصبی نفوذ می کند و باعث ایجاد التهاب مزمن در مغز می شود که عملکرد انتقال دهنده های عصبی را مختل می کند و باعث افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی می شود و مطالعات نشان داده است افرادی که در مناطق آلوده زندگی می کنند، حتی اگر از نظر جسمی سالم باشند، بیشتر دچار اختلالات روانی می شوند.
در کودکان، این اثرات بسیار عمیقتر است، زیرا مغز در حال رشد آنها در برابر آلایندهها آسیبپذیرتر است و قرار گرفتن مکرر در معرض هوای آلوده میتواند منجر به کمبود توجه، بیشفعالی و نوسانات خلقی شود که نه تنها بر عملکرد تحصیلی بلکه بر شخصیت و روابط اجتماعی آنها نیز تأثیر میگذارد و کودکانی که در محیطهای آلوده بزرگ میشوند ممکن است در بزرگسالی با احساس امنیت وارد محیطهای آلوده شوند.
آلودگی هوا همچنین می تواند کیفیت خواب را کاهش دهد و تنفس هوای آلوده در شب باعث اختلال در ریتم طبیعی خواب، کاهش عمق خواب و ایجاد کابوس های مکرر می شود و خواب ناکافی یکی از عوامل مهم در پیدایش اختلالات روانی مانند تحریک پذیری، افسردگی، از دست دادن تمرکز و در نتیجه سلامت روان اما به طور موثر چرخه هوا را مختل می کند.
رابطه بین آلودگی هوا و افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی/ تشدید هیجانات منفی مرتبط با استرس اکسیداتیو ناشی از آلاینده ها و التهاب مزمن در بدن است
ریحانه صادقی، روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور ایمنا با اشاره به اینکه آلودگی هوا می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم سلامت روان را تحت تاثیر قرار دهد، بیان کرد: اثرات آلودگی هوا بر سلامت روان گسترده است و از جمله این اثرات می توان به افزایش اضطراب و افسردگی، بروز اختلالات شناختی و پرخاشگری اشاره کرد و این اثرات نه تنها در کودکان و بزرگسالان، بلکه در سالمندان نیز مشاهده شده است.
وی با بیان اینکه آلودگی هوا یکی از معضلات زیست محیطی قرن حاضر است و پیامدهای روانی مهمی فراتر از آسیب های فیزیکی دارد، ادامه می دهد: آلاینده هایی که به سیستم تنفسی و گردش خون نفوذ می کنند، می توانند به مغز رسیده و عملکرد انتقال دهنده های عصبی را مختل کنند شامل ذرات ریز معلق، دی اکسید نیتروژن، اوزون و اختلالات مونوکسید کربن، اختلالات ضداکسید کربن و اختلالات ضداکسید کربن و اختلالات ضداکسید کربن و افسردگی هستند.
این روانشناس و مشاور خانواده که عضو سازمان نظام روانشناسی کشور است، اظهار می کند: تحقیقات نشان می دهد که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هوای آلوده با افزایش خطر افسردگی و اضطراب همراه است و استرس اکسیداتیو ناشی از آلاینده ها و التهاب مزمن در بدن می تواند تعادل شیمیایی مغز را مختل کند و به ویژه در شهرها، احساسات منفی را تشدید کند. آلودگی
کاهش عملکرد شناختی مغز به دلیل قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا/کاهش آستانه تحمل روانی افراد در سایه آلودگی هوا
صادقی ادامه می دهد: آلودگی هوا همچنین می تواند عملکرد شناختی مغز را کاهش دهد و ذرات آلوده کننده با نفوذ به مغز، به سلول های عصبی آسیب رسانده و حافظه، تمرکز و فرآیندهای تصمیم گیری را مختل می کند. این اثرات می تواند باعث کاهش عملکرد تحصیلی و افزایش مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانانی شود که مغزشان در حال رشد است.
وی با اشاره به اینکه آلودگی هوا در برخی افراد با افزایش تحریک پذیری و پرخاشگری همراه بوده است، اظهار کرد: کاهش کیفیت خواب، سردردهای مزمن و احساس خستگی ناشی از تنفس هوای آلوده می تواند آستانه تحمل روانی را کاهش داده و بر تعاملات اجتماعی تأثیر بگذارد و این موضوع در محیط های کاری و خانوادگی نیز خود را نشان می دهد و کیفیت زندگی را کاهش می دهد.
این روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور با بیان اینکه آلودگی هوا می تواند احساس درماندگی و ناامیدی را در افراد تقویت کند، می افزاید: این احساسات به مرور زمان به اختلالات روانی مزمن تبدیل می شود. با توجه به اثرات مستقیم و غیرمستقیم آلودگی هوا بر سلامت جسمی و روانی افراد، مبارزه با آلودگی هوا نه تنها یک ضرورت زیست محیطی بلکه یک اقدام پیشگیرانه در حوزه سلامت است و همه افراد جامعه باید به این موضوع توجه داشته باشند.

آلودگی هوا فراتر از تهدیدات فیزیکی است/ تاثیرات مهم آلودگی هوا بر سلامت روان کودکان و سالمندان
زهرا صالحی، روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور به گزارش خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه آلودگی هوا فراتر از تهدیدات فیزیکی، سلامت روان را نیز به عنوان منبع استرس محیطی به طور جدی تحت تاثیر قرار می دهد، به خبرنگار ایمنا می گوید: ترکیباتی مانند ذرات معلق (PM2.5)، دی اکسید نیتروژن و ازن نه تنها از طریق خون به ریه ها بلکه به مغز نیز نفوذ می کند و این نفوذ می تواند باعث ایجاد نارسایی عصبی و التهاب عصبی از جمله التهاب عصبی شود. دوپامین و در نتیجه اختلالات خلقی.
قرار گرفتن مزمن در معرض هوای آلوده با افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) همراه است، وی ادامه می دهد: این افزایش در درازمدت می تواند منجر به فرسایش سیستم عصبی مرکزی، کاهش انعطاف پذیری ذهنی و ظهور اضطراب مزمن شود و مطالعات تصویربرداری مغز نشان می دهد که آلودگی هوا می تواند بر ساختارهایی مانند هیپوکامپ، واکنش حرکتی، هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکمپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ و هیپوکامپ، این افزایش در درازمدت منجر به فرسایش سیستم عصبی مرکزی، کاهش انعطاف پذیری ذهنی شود. تهدیدات.”
این روانشناس و عضو انجمن روانشناسی کشور با اشاره به اینکه آلودگی هوا در کودکان با افزایش خطر ابتلا به اختلالات رفتاری، بیش فعالی و کاهش توانایی های شناختی همراه است، خاطرنشان کرد: مغز در حال رشد کودک نسبت به التهابات محیطی بسیار حساس است و قرار گرفتن در معرض آلاینده ها می تواند مسیرهای عصبی را با اثراتی که تا سنین بزرگسالی ادامه می یابد، تغییر دهد و این امر در سنین بالا کاهش می یابد و باعث کاهش آلودگی در افراد مسن می شود. آلزایمر و سایر اختلالات با اختلالات عصبی مرتبط است.
آلودگی هوا را باید یک عامل روانگردان در نظر گرفت
صالحی با بیان اینکه از منظر روانشناسی اجتماعی زندگی در محیط کثیف می تواند احساس درماندگی و عصبانیت افراد را تقویت کند، ادامه می دهد: این احساسات می تواند منجر به اختلالات خلقی، کاهش استقامت روانی و حتی رفتارهای پرخاشگرانه شود و تجربه درماندگی آموخته شده به معنای این باور است که فرد نمی تواند شرایطی را که در چنین محیط هایی شایع تر است تغییر دهد و سلامت روان را به طور جدی تهدید کند.
وی می گوید: آلودگی هوا با اختلالات خواب نیز همراه است، تنفس هوای آلوده در شب می تواند باعث تحریک سیستم عصبی، بیداری های مکرر و کاهش کیفیت خواب شود و خواب ناکافی یا بی کیفیت یکی از عوامل تشدید کننده اضطراب، افسردگی و کاهش عملکرد شناختی است.
این روانشناس از اعضای انجمن روانشناسی کشور با اشاره به اینکه آلودگی هوا باید به عنوان یک عامل روانگردان در نظر گرفته شود که هم بر روان فرد و هم بر پویایی اجتماعی تأثیر می گذارد، می افزاید: مداخلات روانشناختی در چنین حوزه ای نیازمند رویکردی چندلایه است و باید به عموم مردم در خصوص اثرات روانی آلودگی توجه کرد.

آلودگی هوا در محیط های کاری می تواند کارایی ذهنی را کاهش دهد. خستگی، سردرد و کاهش تمرکز ناشی از هوای آلوده بر توانایی تصمیمگیری و تعامل مؤثر تأثیر میگذارد. این امر به ویژه در مشاغلی که نیازمند دقت، خلاقیت یا ارتباطات انسانی هستند مشهود است و می تواند منجر به فرسایش روانی شغلی شود و افراد ممکن است بدون اینکه دلیل آن را بدانند، کمبود انگیزه یا خستگی ذهنی را تجربه کنند.
از منظر اجتماعی، زندگی در محیط های آلوده می تواند حس تعلق به مکان را کاهش دهد و زمانی که طبیعت اطراف به یک تهدید تبدیل شود، ممکن است فرد دچار نوعی شکستگی روانی شود که با کاهش مشارکت اجتماعی و حتی نوعی انزوا همراه است.
در برخی افراد آلودگی هوا با افزایش تحریک پذیری و پرخاشگری همراه است و کاهش آستانه تحمل روانی، احساس خفگی و فشارهای محیطی می تواند بر تعاملات انسانی تأثیر بگذارد.
آگاهی از اثرات روانی آلودگی هوا به طور کلی می تواند به افراد کمک کند تا بهتر از خود و اطرافیان خود مراقبت کنند و ایجاد فضاهای آرام، استفاده از گیاهان تصفیه کننده، پیاده روی در ساعات کم تردد و توجه به تنفس آگاهانه می تواند بخشی از راهکارهای فردی برای کاهش اثرات روانی آلودگی باشد.






ارسال پاسخ