به گزارش خبرگزاری انتخابتو به نقل از تسنیم، علیرغم سال ها تلاش برای به تصویر کشیدن زندگی پیامبران و امامان، از آثار هنری حضرت محمد (ص) می توان نام برد. جای زهرا علیهاالسلام خالی است. در حالی که آثار قابل توجهی درباره چهار معصوم ساخته شد، زندگی این بانوی بزرگ اسلام نتوانست به طور کامل در سینما و تلویزیون منعکس شود.
شروع داستان فیلم در مورد بی گناهان
مصطفی عقاد کارگردان مشهور سوری در سال 1976 با فیلمبرداری فیلم «پیام» معروف به «محمد رسول الله» در ایران زنگ ساخت فیلم درباره مردم بیگناه را به صدا درآورد. او در این فیلم نشان داد که می توان بدون نشان دادن چهره پیامبر، تاریخ گفت و شخصیت و عظمت پیامبر را به تصویر کشید. سبک روایی عقاد عمیقاً بر فیلمسازان جهان اسلام تأثیر گذاشت و الگوی جدیدی برای بازنمایی شخصیت‌های مقدس ارائه کرد. سبکی که به دلیل احترام به باورهای مذهبی چهره معصوم را پنهان می کند، اما با روایتی دراماتیک و دقیق تاریخی مخاطب را با عمق شخصیت و رویدادهای تاریخی آشنا می کند.
پس از موفقیت «پیام» در ایران، داود میرباقری ساخت مجموعه تلویزیونی «امام علی (ع)» را آغاز کرد. این سریال که در اوایل دهه 70 کلید خورد، توانست در روایتی جذاب و مستند، بخش مهمی از زندگی و دوران حکومت امام علی (ع) را روایت کند. با گذشت بیش از دو دهه، «امام علی» همچنان یکی از ماندگارترین آثار تلویزیونی ایران به شمار می رود و الگویی برای آثار مذهبی بعدی شده است.
پس از آن مهدی فخیم زاده در سال ۱۳۷۵ سریال «فرمانده تنها» را ساخت که درباره دوران امامت تا شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام بود و سعی کرد بخشی از تاریخ سخت آن دوران را احیا کند. شهریار بحرانی همچنین پروژه مجموعه تلویزیونی «ثارالله» با موضوع زندگی امام حسین (ع) را از سال 1392 آغاز کرد، اما این کار در همان مراحل اولیه به دلیل مخالفت ها و محدودیت های فراوان متوقف شد و ساخت آن به پایان نرسید.
میر باقری با ساخت سریال «مختارنامه» توانست گوشه هایی از قیام امام حسین (ع) و قیام توابین را بازنمایی کند. این سریال همزمان با فیلم «رستاخیز» به کارگردانی احمد رضا درویش منتشر شد. این اولین فیلمی است که به طور کامل به حادثه عاشورا و قیام امام حسین (ع) می پردازد. این فیلم اگرچه با نقدهای تاریخی و مذهبی فراوانی روبرو شد، اما توانست فاصله 30 ساله سینما را نسبت به ائمه اطهار برطرف کند و استانداردهای بالایی را در روایت حماسه عاشورا در سینما رقم بزند. داود میرباقری این روزها مشغول ساخت سریال «سلمان فارسی» است که بخشی مهم از تاریخ آغاز اسلام و شخصیت های نزدیک به پیامبر و اهل بیت را روایت می کند.
نبود آثاری درباره حضرت زهرا (س)
با وجود علاقه و هیجان برخی از هنرمندان، نه فیلمی از زندگی حضرت زهرا(س) ساخته شده است و نه سریالی. با توجه به موقعیت و حساسیت ویژه حضرت زهرا(س) در نزد مراجع و مجامع دینی، دسترسی مستقیم به زندگی شخصی و رویدادهای مهم دوران ایشان بسیار محدود است.
طرح «زنی از بهشت» که برای ارائه بخش هایی از زندگی حضرت زهرا(س) تهیه شده بود، اما به دلیل محتوای جنجالی و اتهامات کینه توزانه، تجزیه طلبی و توهین به مذاهب اسلامی از رسانه ها حذف شد، نمونه ای از تلاش برای روایت زندگی آن حضرت است. گفته می شود این اثر با حمایت برخی رسانه های خارجی تولید شده است.
با وجود این خلأ، بسیاری از سینماگران و تهیه کنندگان بر این باورند که با همکاری کارشناسان دینی و حوزه های علمیه، می توانند بخش هایی از زندگی بانوی بزرگ اسلام را در قالب فیلم یا آثار تلویزیونی به تصویر بکشند و با رعایت محدودیت ها و احترام به باورهای دینی، آموزه ها و زندگی آن بزرگوار را به نسل جوان معرفی کنند.
سختی ورود به زندگی حضرت زهرا علیها السلام
محسن علی اکبری تهیه کننده سریال «مریم باکره» و آثار قدیمی تلویزیونی درباره محدودیت ها و سختی های تولید آثار مذهبی گفت. هرتز وی تاکید کرد: بیان زندگی حضرت زهرا(س) با مشکلات و موانعی مواجه است که بیشتر این مشکلات ناشی از حساسیت دینی و نگاه مراجع است.
علی اکبری گفت: ورود کامل به زندگی حضرت زهرا علیها السلام امکان پذیر نیست. سختگیری و نگاه مسئولان مانع ورود به ماجرا می شود. اگر بخواهیم اثری در مورد شخصیت حضرت زهرا(س) مطرح کنیم، باید از دوران کودکی ایشان، سختی های دوره شب ابی طالب، مادرش حضرت صحبت کنیم. ما باید تعالیم خدیجه علیهاالسلام و پیامبر را آشکار کنیم تا زندگی با حضرت علی (ع) و تربیت فرزندانش که عملاً غیرممکن بود.
وی تصریح کرد: این گونه محدودیت‌ها تنها بخش کوچکی از زندگی حضرت زهرا(س) را قابل بازنمایی می‌کند، بدون اینکه به مادیات شخصیتی آن حضرت ادا شود یا جنبه‌های تربیتی، اخلاقی و اجتماعی شخصیت حضرت زهرا را به مخاطب منتقل کند.
علی اکبری تاکید کرد: این محدودیت‌ها نه تنها تولیدکنندگان آثار مذهبی را با چالش مواجه می‌کند، بلکه باعث ناآشنایی نسل جوان با بخش‌های مهم زندگی بانوی بزرگ اسلام می‌شود.
به گفته وی، هرتز. حتی در آثار مربوط به زنان منتخب دیگر مانند مریم (س) یا حضرت آسیه، تنها بخشی از دردها و گرفتاری های مشابه را می توان نشان داد و هرز. نمی شود به همین صورت وارد زندگی زهرا (س) شد. این محدودیت ها ضرورت همکاری مستقیم با مراجع و صاحب نظران دینی را برای یافتن راهی برای بیان بخش های قابل اثبات و آموزنده زندگی آنان روشن می سازد.
محدودیت ها و عدم انجام مطالعات جامع
محسن علی اکبری به ویژه هرتز. وی با بیان اینکه درباره زندگی معصومین از جمله زهرا(س) مطالعات جامعی وجود ندارد، تصریح کرد: در شرایط کنونی نمی توان زندگی پنج نفره آل عبا را به طور کامل نشان داد و به نسل جوان حساب باز کرد. بینندگان می خواهند زندگی حضرت زهرا علیهاالسلام را ببینند، اما به دلیل محدودیت ها، هرز.
وی افزود: این محدودیت ها باعث شد که بسیاری از ابعاد شخصیتی و تربیتی حضرت زهرا(س) برای مخاطبان بازنمایی نشود. ابعادی که شامل آموزه های اخلاقی، نقش اجتماعی و تربیتی در خانواده و جامعه و نیز مقابله با فشارها و چالش های زمانه می شود.
به گفته علی اکبری، عدم دسترسی به این بخش ها باعث می شود که نسل جدید با تصویری ناقص یا محدود از زندگی و شخصیت بانوی بزرگ اسلام مواجه شود و فرصت آشنایی عمیق با آموزه های او را از دست بدهد.
محدودیت ها فقط هرتز هستند. وی تاکید کرد: این امر نه تنها باعث کم شدن آثاری درباره زهرا(س) شد، بلکه باعث شد آثاری که درباره سایر معصومین و یاران نیز وجود دارد، ناقص تولید شود.
وی تصریح کرد: تنها نمایش برخی قسمت ها از زندگی صحابه یا حضرت علی (ع) نمی تواند خلأ فعلی را پر کند، بلکه می تواند نقطه شروعی برای نزدیک شدن به روایات جامعتر باشد.
به گفته این تهیه کننده، ایجاد مطالعات جامع و مستند درباره حضرت زهرا (س) نیازمند همکاری نزدیک مراجع و کارشناسان دینی است. تا ضمن رعایت محدودیت‌ها، بخش‌های قابل ارائه زندگی او به نسل جوان منتقل شود و از ظرفیت هنری و رسانه‌ای او برای آموزش و آشنا شدن با تاریخ اسلام استفاده شود.
تقلید از زندگی سایر زنان برگزیده
محسن علی اکبری، حز. وی ضمن بیان از زندگی زهرا(س) تجربیات خود از تولید آثار دینی و روش های جایگزین را اینگونه بیان کرد: زندگی حضرت مریم(س) بخشی از دردها و مصائب حضرت زهرا(س) را نشان می دهد. برخی صحنه ها و روایت ها در آثار دیگری مانند حضرت آسیه و حضرت موسی علیهما السلام را می توان مثال زد.
وی افزود: ورود مستقیم به زندگی حضرت زهرا علیهاالسلام به دلیل حساسیت ها و محدودیت های مذهبی دشوار بود و تهیه کنندگان نمی توانند تمام ابعاد شخصیتی و وقایع زندگی آن حضرت را بازنمایی کنند. به همین دلیل، مهم است که سایر زنان برگزیده در قرآن و تاریخ اسلام را به عنوان مثال در نظر بگیریم. شاید از نظر بازنمایی بخشی از زندگی زهرا(س) راه حلی عملی باشد.
علی اکبری تصریح کرد: با نشان دادن زنان برگزیده الهی می توان نشان داد که این شخصیت ها چگونه در برابر سختی ها و فشارها مقاومت می کنند و اصول اخلاقی و دینی را حفظ می کنند. این شباهت ها اگرچه مستقیماً جایگزین زندگی زهرا نمی شود، اما به مخاطب کمک می کند تا با روحیه و آموزه های او آشنا شود.
به گفته وی سختی ها و مصائب حضرت مریم (س) یا حضرت محمد در سریال مریم. در آثار مربوط به موسی (ع) نمونه هایی از جمله برش هایی از زندگی حضرت آسیه، حز. ممکن است الهام بخش تولید آثار بعدی درباره زهرا (س) باشد. این روش نه تنها به حفظ احترام دینی کمک می کند، بلکه این فرصت را برای نسل جوان فراهم می کند تا با ویژگی های تربیتی، اخلاقی و مقاومتی زنان برگزیده تاریخ اسلام آشنا شوند.
علی اکبری تاکید کرد: هدف این است که با استفاده از الگوهای موجود، بخشهایی از زندگی حضرت زهرا(س) را بازنمایی کنیم و مخاطبان بتوانند با معارف و ارزشهای آن حضرت آشنا شوند، حتی اگر ورود مستقیم به زندگی حضرت زهرا(س) هنوز امکان پذیر نباشد.
راه حل های جایگزین و آینده آثار مذهبی
در ادامه گفتگو، محسن علی اکبری، ح. وی با بیان راه‌های جایگزین برای بیان زندگی زهرا(س) و دیگر شخصیت‌های دینی خاطرنشان کرد: خلق آثاری درباره صحابه و سایر شخصیت‌ها نیز می‌تواند بخشی از خلأ موجود را پر کند. این آثار با در نظر گرفتن محدودیت‌های نسل جوان می‌تواند بخش‌های مهمی از زندگی ائمه و پیامبران را به نسل جوان منتقل کند.
وی با اشاره به سریال هایی مانند «سلمان فارسی» تصریح کرد: این گونه آثار فرصت نزدیک شدن به پیامبر(ص)، حضرت زهرا(س) و امام علی(ع) را فراهم می کند و می تواند تجربه ای مؤثر در آشنایی مخاطب با آموزه ها و وقایع تاریخی فراهم کند. علی اکبری در ادامه سخنان خود اینگونه بیان کرد: هدف این است که با رعایت محدودیت های دینی، روایت هایی موثق و آموزنده ارائه شود که خلأ آثار سینمایی و تلویزیونی درباره زندگی ائمه و بانوان بزرگ اسلام را پر کند.
وی با تاکید بر اینکه همکاری حوزه های علمیه و کارشناسان دینی نقش مهمی در موفقیت این گونه طرح ها دارد، تصریح کرد: هنرمندان و تولیدکنندگان باید کار حضرت محمد (ص) را بر اساس موازین شرعی و دینی اجرا کنند. این وظیفه حوزه است که راهکار بدهد و چارچوب هایی را مشخص کند تا بتوانند فیلم یا سریالی درباره زهرا(س) بسازند. اگر این راهکارها ارائه شود، آمادگی داریم با تمام توان وارد عرصه تولید آثار دینی شویم.
علی اکبری همچنین با بیان اینکه این اقدامات می تواند به تولید مطالعات باکیفیت و آموزنده و همچنین جلوگیری از نفوذ محتوای بیگانه و تحریفات تاریخی کمک کند، تصریح کرد: اگر خودمان داستان های معتبر و مستند نقل نکنیم، غربی ها و رسانه های بیگانه می توانند این خلأ را پر کنند و روایت هایی به دور از آموزه های اسلامی ارائه کنند. به همین دلیل لازم است با برنامه ریزی دقیق، کارشناسی و همکاری مرجع، مطالعات مناسب انجام شود.
۵۹۲۴۳
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین