محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن با همکاری محققان دانشگاه نورث وسترن به موفقیت جدیدی در درمان یکی از کشنده ترین تومورهای مغزی دست یافته اند. آنها قطره بینی جدیدی را برای درمان سرطان ایجاد کرده اند که از ساختارهای مهندسی شده در ابعاد نانو برای رساندن داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی به مغز استفاده می کند. این روش توانست تومور گلیوبلاستوما را با فعال کردن پاسخ ایمنی مغز در آزمایشات روی موش به طور موثر هدف قرار دهد.
در این مطالعه، محققان نسل جدیدی از نانوساختارها به نام «اسیدهای نوکلئیک کروی» را توسعه دادند که دارای هسته‌های طلایی و رشته‌های کوتاه DNA هستند و مسیر STING را در سلول‌های ایمنی هدف فعال می‌کنند. نکته مهم این تحقیق استفاده از راه بینی برای رساندن دارو به مغز است.
قطره بینی چگونه عمل می کند و سرطان را درمان می کند؟
مطالعات نشان می دهد که این دارو پس از ورود به مجاری بینی، در طول عصب اصلی صورت به سمت مغز حرکت می کند و پاسخ ایمنی را فقط در سلول های مرتبط با تومور تحریک می کند. علاوه بر این، طبق گزارش های منتشر شده، دارو به سایر اندام ها نمی رود و احتمال بروز عوارض ناخواسته کاهش می یابد.
بررسی سلول‌های ایمنی اطراف تومور نیز نشان داد که مسیر STING با موفقیت فعال شد و ترکیب این روش با داروهایی که عملکرد لنفوسیت‌های T را افزایش می‌دهند (سلول ایمنی دیگر) تنها با یک یا دو دوز موفق به تخریب تومورها و ایجاد ایمنی طولانی‌مدت در برابر سرطان شد.
گلیوبلاستوما که از سلول هایی به نام آستروسیت منشا می گیرد، شایع ترین نوع سرطان بدخیم مغز است. این سرطان خیلی سریع پیشرفت می کند و تقریباً همیشه کشنده است. علت عدم درمان قطعی این بیماری تا حد زیادی به مشکل انتقال دارو به بافت مغز برمی گردد. به گفته الکساندر اچ. استگ، پروفسور و معاون پژوهشی دپارتمان جراحی مغز و اعصاب در دانشگاه واشنگتن، هدف از این پروژه ایجاد روشی غیرتهاجمی برای تحریک سیستم ایمنی و مبارزه با گلیوبلاستوما است.
گلیوبلاستوما در دسته تومورهای “سرد” قرار می گیرد. تومورهایی که برخلاف تومورهای «گرم» توانایی تحریک سیستم ایمنی را ندارند و به همین دلیل به درمان های ایمونوتراپی به خوبی پاسخ نمی دهند. محققان قبلاً تلاش کرده بودند تا با فعال کردن مسیر سلولی STING، سیستم ایمنی بدن را در برابر این تومورها تحریک کنند، اما داروهای موجود که این مسیر را فعال می‌کنند، ناپایدار بودند و تنها زمانی مؤثر بودند که مستقیماً به تومور تزریق شوند.
علیرغم نتایج امیدوارکننده این تحقیق، Stegg تاکید کرد که فعال سازی STING به تنهایی برای درمان قطعی گلیوبلاستوما کافی نیست زیرا این تومور مکانیسم های پیچیده ای برای سرکوب سیستم ایمنی دارد. او و همکارانش اکنون در تلاش هستند تا قابلیت های بیشتری را به این نانوساختارها اضافه کنند تا بتوانند چندین مسیر ایمنی را به طور همزمان فعال کنند.
محققان می گویند این موفقیت می تواند مسیر جدیدی را برای درمان ایمن تر و موثرتر گلیوبلاستوما و شاید سرطان های دیگری که در برابر ایمونوتراپی مقاوم هستند فراهم کند. نتایج این تحقیق در مجله علمی PNAS منتشر شد.