انتخابتو، آلودگی هوا می تواند در کوتاه مدت به سرعت بر کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارد. علائمی مانند سرفه خشک، تنگی نفس، سوزش گلو و بینی، سردردهای ناگهانی، سرگیجه، آبریزش چشم و خستگی مفرط از جمله واکنش های فوری بدن به هوای آلوده است. این علائم در روزهایی که شاخص کیفیت هوا به سطوح ناسالم می رسد شدت بیشتری پیدا می کند و حتی در افراد سالم نیز در چنین شرایطی می توان تمرکز ضعیف، کاهش عملکرد روزانه، اختلالات خواب را مشاهده کرد و این علائم می تواند باعث کاهش بهره وری در محیط های کاری و کاهش یادگیری دانش آموزان در مدارس شود.
قرار گرفتن مداوم در معرض هوای آلوده عواقب جدی و دائمی دارد و پیامدهای طولانی مدت آن شامل بیماری های مزمن ریوی مانند آسم و برونشیت، افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی، سرطان ریه، ضعف سیستم ایمنی و حتی کاهش امید به زندگی است. مطالعات نشان داده است که زندگی در شهرهای آلوده می تواند میانگین امید به زندگی را چندین سال کاهش دهد. علاوه بر این، آلودگی هوا با بیماری های متابولیک مانند دیابت و چاقی مرتبط است. زیرا التهاب مزمن ناشی از آلاینده ها می تواند بر عملکرد هورمون ها و متابولیسم بدن تأثیر بگذارد. قرار دادن
دلیل اصلی این آسیب ها این است که ذرات معلق بسیار ریز (PM2.5 و PM10)، گازهای سمی مانند دی اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن، دی اکسید گوگرد و ترکیبات آلی فرار وارد بدن شده، به عمق ریه ها و حتی در جریان خون نفوذ کرده و سلول ها را از بین برده و رادیکال های آزاد تولید می کنند. رادیکالهای آزاد فرآیندهای التهابی را تشدید میکنند و به مرور زمان به بافتهای حیاتی مانند قلب، مغز و کلیه آسیب میرسانند و برخی از آلایندهها مانند سرب و جیوه میتوانند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارند و باعث مشکلات شناختی و رفتاری شوند.
کودکان، سالمندان، زنان باردار و بیماران قلبی یا ریوی بیشترین آسیب را از آلودگی هوا می بینند. در کودکان، آلودگی رشد طبیعی ریه ها را مختل می کند و می تواند منجر به مشکلات تنفسی مادام العمر شود. در سالمندان خطر حمله قلبی و مغزی افزایش می یابد و توانایی بدن در مبارزه با التهاب کاهش می یابد. زنان باردار نیز با خطر زایمان زودرس یا به دنیا آوردن نوزاد کم وزن مواجه هستند و بیماران قلبی و ریوی نیز با کوچکترین تغییری در کیفیت هوا تشدید علائم را تجربه می کنند و این گروه ها در روزهای کثیف نیاز به مراقبت و توجه ویژه دارند.
التهاب مخاط و مجاری تنفسی به دلیل آلودگی هوا / آیا احساس ناراحتی و خواب آلودگی با آلودگی هوا ارتباط دارد؟
محمد انصاری پور، کارشناس طب سنتی و مدرس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ایمنا با پرداختن به تاثیر آلودگی هوا بر بدن انسان می گوید: زمانی که هوا آلوده است به دلیل افزایش ذرات معلق مانند ترکیبات گوگردی، ترکیبات آلی صبحگاهی و ترکیبات موجود در هوا است. نیتراتاین عناصر باعث التهاب مخاط و مجاری تنفسی می شوند و زمانی که مخاط ملتهب می شود فرد دچار برونشیت حاد می شود که البته شدت این عارضه در افراد مختلف متفاوت است و در افرادی که حساسیت بیشتری دارند علائم شدیدتری ظاهر می شود و در سایر افراد فقط ممکن است سوزش یا خارش در چشم و بینی ایجاد شود.
با ورود آلاینده ها از طریق ریه ها به جریان خون، متابولیسم بدن مختل شده و این اختلال احساس خستگی و خواب آلودگی را در فرد ایجاد می کند. تحقیقات نشان داده است که در محیطهای طبیعی مانند کوهها، دشتها، دریاها و مناطق نزدیک به آب، یونهای منفی زیادی وجود دارد و این یونها اثر احیا و شادابی افراد دارند، اما با کاهش یونهای منفی در هوای آلوده، احساس خستگی ایجاد میشود. و کسالت مردم بیشتر می شود.
کارشناس طب سنتی و مدرس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می گوید: آلودگی هوا دو نوع عارضه ایجاد می کند. یکی از این عوارض حاد است که در آن بیماری هایی مانند آسم بدتر می شود، وضعیت سالمندان یا مبتلایان به بیماری های قلبی و ریوی بدتر می شود و افراد سالم اغلب کمتر متوجه این تغییرات می شوند.
راهکارهایی برای جلوگیری از اثرات آلودگی هوا بر سلامت/غذاهای خاص سم زدایی برای استفاده
انصاری پور با بیان اینکه این اختلالات بسیار خطرناک است و فرد را مستعد ابتلا به انواع بیماری های مزمن مانند سکته، سرطان، چاقی و دیابت می کند، ادامه می دهد: غذا خوردن در دوره حاد تاثیر چندانی ندارد اما شستن بینی با آب، شستن دست و صورت و استفاده از محلول آب نمک برای شستن گلو و گلو ممکن است موثر باشد.
وی می گوید: در این صورت بهتر است از فعالیت های شدید بدنی یا ورزش در فضای باز پرهیز شود زیرا افزایش تنفس باعث ورود مقادیر بیشتری سموم به بدن می شود. همچنین توصیه می شود در دوره هایی که آلودگی هوا مزمن است، افراد تا حد امکان در خانه بمانند و از مواد غذایی با خواص ویژه استفاده کنند. سم زدایی اگرچه این مواد در مرحله حاد نیز مفید هستند، اما این به معنای استفاده از پاک کننده ها و پادزهرها است تا بدن بتواند سموم را دفع کند.
کارشناس طب سنتی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه از میان میوه هایی که در این فصل می توان مصرف کرد، انار و آب انار به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان بالا بسیار مناسب است، ادامه داد: البته مصرف آن باید در حد متوسط باشد، کافی است روزی یک تا یک و نیم انار بنوشید و قبل از هضم آب انار نیز آب آن را هضم کنید. مواد مغذی
گروه هایی که به آلودگی هوا/سرفه، تنگی نفس، آلرژی و سردرد حساس تر هستند. اثرات فوری آلودگی هوا
پوریا عادلی، رادیو انکولوژیست و عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیو انکولوژی ایرانی وی به خبرنگار ایمنا گفت: آلودگی هوا یک عامل نیست، شش عامل را شامل می شود ذره متفاوت هستند و اهمیت عناصری مانند دی اکسید کربن، ازن و مخزن زیرا هر کدام از آنها منشأ متفاوتی دارند و اثرات متفاوتی بر سلامتی دارند.
آسیب پذیرترین گروه ها در برابر آلودگی هوا گروه هایی هستند که دارای بیماری های زمینه ای، دیابت یا بیماری قلبی، زنان باردار، سالمندان، کودکان و کارگران شهری هستند.
انکولوژیست رادیوتراپی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیو انکولوژی ایران با اشاره به اثرات آلودگی هوا میگوید: در حالی که آلودگی هوا اثرات آنی مانند سرفه، تنگی نفس، آلرژی، سردرد دارد که اغلب مورد توجه قرار میگیرد، اثرات طولانیمدت بسیار مهمتری نیز دارد که اغلب نادیده میگیریم و این اثرات میتواند کل بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
تاثیر آلودگی هوا بر بروز پارکینسون، آلزایمر و بیماری های قلبی/ تشدید علائم ناشی از آلودگی هوا در فصول سرد سال
عادلی با بیان اینکه از دیگر عوارض آلودگی هوا که اطلاعی از آن نداریم می توان به پارکینسون، آلزایمر، بیماری های قلبی، انواع سرطان، ناباروری، نارسایی ریه و بیماری های انسدادی ریه اشاره کرد، ادامه داد: برای پیشگیری از این عوارض، اولین قدم باید اطلاع رسانی دقیق از خطرات آلودگی هوا باشد.
وی با بیان اینکه هر ساله افراد زیادی در سراسر جهان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند، می گوید: در فصول سرد سال سایر بیماری های تنفسی نیز افزایش یافته و علائم ناشی از آلودگی هوا تشدید می شود و به همین دلیل آلودگی هوا و اثرات آن در این روزهای سرد سال اهمیت بیشتری پیدا می کند.
انکولوژیست رادیوتراپی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی رادیو انکولوژی ایران با بیان اینکه وقتی گفته می شود هوا بحرانی نیست به معنای سالم بودن هوا نیست، ادامه می دهد: ذرات آلاینده همچنان در هوا وجود دارد و اثرات بلندمدت آن باعث کاهش کیفیت زندگی و کاهش طول عمر می شود. آلودگی هوا نیز باعث سرطان ریه می شود و این مشکل حتی در افرادی که هیچ فاکتور خطری مانند سیگار کشیدن یا سابقه خانوادگی ندارند نیز دیده می شود.
افراد می توانند با اقدامات ساده اما موثر از شدت اثرات آلودگی بکاهند و راه حل های فردی شامل استفاده از ماسک های فیلتر استاندارد، کاهش فعالیت در فضای باز در ساعات اوج آلودگی، نوشیدن آب کافی برای از بین بردن سموم، مصرف میوه ها و سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان ها مانند پرتقال، انار، سیب و سبزیجات سبز و تهویه مناسب محیط است. علاوه بر این توصیه می شود در روزهای کثیف ورزش های سنگین را در فضای باز انجام ندهید، بلکه ورزش های سبک را در محیط های بسته و دارای تهویه مناسب انجام دهید.
اطلاع رسانی به مردم از شاخص کیفیت هوا و آموزش راه های حفاظت از سلامت به مردم نقش مهمی در کاهش آسیب دارد. رسانه ها، مدارس و مراکز بهداشتی می توانند با انتشار اطلاعات دقیق و عملی، مردم را به اقدامات پیشگیرانه تشویق کنند. به عنوان مثال آگاهی از زمان اوج آلودگی و توصیه به ماندن در خانه می تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند و ارتقای سواد زیست محیطی در جامعه زمینه را برای تغییر رفتار فردی و اجتماعی فراهم می کند. آموزش اهمیت محیط زیست به کودکان می تواند نسل های آینده را قادر سازد تا شهروندانی مسئولیت پذیر شوند.
آلودگی هوا یک بحران چندوجهی است که سلامت فردی و اجتماعی را تهدید می کند و تنها راه کاهش اثرات کوتاه مدت و بلندمدت آن، ترکیب اقدامات فردی مانند پوشیدن ماسک و تغذیه سالم با سیاست های کلان مانند کاهش سوخت های فسیلی و توسعه حمل و نقل پاک است. در حالی که تغییرات بزرگ نیازمند زمان و سرمایه گذاری است، اقدامات کوچک و روزانه هر فرد می تواند نقش بسزایی در کاهش اثرات این بحران داشته باشد و در نهایت مقابله با آلودگی هوا نیازمند همکاری همگان برای تضمین آینده ای سالم تر و پایدارتر برای نسل های آینده است.