علی رضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: گرچه سیر بیماری در برخی استانها کاهش یافته است، اما همچنان در استانهای گلستان، قزوین، هرمزگان، سیستان و بلوچستان (زاهدان)، خوزستان (اهواز)، تهران، کرمانشاه و همدان در وضعیت هشدار قرار دارد و میزان ابتلا در برخی استانها چندین برابر بیشتر است.
به گزارش ایسنا، به گفته رئیسی، تاکنون حدود 110 تا 115 مورد مرگ ناشی از آنفولانزا در کشور به ثبت رسیده است که بیشتر آنها سالمندان و مبتلایان به بیماری های زمینه ای هستند. آماری نگران کننده برای هفته های سرد سال.
افزایش عفونت ها از نوامبر و فراتر از آستانه هشدار برای عفونت های تنفسی
در این زمینه قباد مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، روند پایش بیماریهای تنفسی را تشریح کرد و نرخ عفونتهای تنفسی در گردش در کشور را 16 تا 17 درصد اعلام کرد. این رقم در شرایط عادی سال حدود 6 درصد است. طبق استانداردهای بین المللی، سهم آنفلوآنزا بیش از 10٪ به معنای وضعیت هشدار است. وضعیتی که در حال حاضر اکثر استان های کشور درگیر آن هستند.
مرادی گفت: روند افزایشی آنفلوآنزا از هفته دوم آبان ماه آغاز شد و نرخ ابتلا نسبت به سال گذشته سریعتر و شدیدتر بود. پایش همچنین نشان می دهد که عامل غالب آنفولانزای نوع A با زیرگروه H3N2 است. سوشی که به شدت مسری است نسبت به سال های قبل رفتار متفاوتی از خود نشان داد.
تغییر در الگوی عفونت؛ بچه ها وسط موج
یکی از تفاوت های اساسی در موج امسال، تغییر گروه سنی آسیب دیدگان است. برخلاف سالهای گذشته که بزرگسالان و بیماران زمینهای بیشترین آسیب را داشتند، امسال بیشترین سهم این بیماری در کودکان 5 تا 14 ساله است. این تغییر مسیر منجر به افزایش پذیرش کودکان در مراکز درمانی، بروز تب های طولانی مدت و حتی پر شدن ظرفیت برخی بیمارستان ها در اوج بیماری شد.
مرادی تاکید می کند که در برخی شهرها تعداد مراجعات به بیمارستان ها به حدی رسیده که به آستانه تکمیل ظرفیت مراکز درمانی رسیده است. موضوعی که اهمیت پیشگیری و مدیریت تجمعات را به ویژه در مدارس دو چندان می کند.
تعطیلی مدارس؛ تصمیم گیری کوتاه مدت و هدفمند
در پاسخ به این شرایط، وزارت بهداشت و آموزش و پرورش سیاست مشترکی را برای مدیریت مدارس در زمان همهگیری تدوین کرد. بر اساس این سیاست، در صورتی که درصد معینی از دانش آموزان مدرسه ای به طور همزمان مبتلا شوند و با در نظر گرفتن فشار وارده به مراکز درمانی، امکان تحصیل غیرحضوری حداکثر بین 5 تا 7 روز وجود دارد.
مسئولان بهداشتی تاکید دارند که تعطیلی طولانی مدت راه حلی برای کنترل آنفولانزا نیست و هدف اصلی قطع موقت زنجیره انتقال در اوج بیماری و جلوگیری از حضور افراد بیمار در محیط های شلوغ است.
همزیستی آنفولانزا و آلودگی هوا؛ افزایش بستری شدن در بیمارستان
یکی دیگر از عوامل نگران کننده موج امسال این است که اپیدمی آنفولانزا همزمان با آلودگی هوا در شهرهای بزرگ است. به گفته مرادی، آنفولانزا باعث التهاب ریه می شود و آلودگی هوا با ذرات معلق این التهاب را تشدید می کند. در نتیجه این هم افزایی، بستری شدن در بیمارستان به ویژه در سالمندان و مبتلایان به بیماری های زمینه ای افزایش می یابد.
واکسن؛ دیر اما هنوز برای کسانی که در معرض خطر هستند مفید است
اگرچه دوران طلایی واکسن آنفولانزا (شهریور تا مهر) سپری شده است، اما همچنان توصیه وزارت بهداشت برای سالمندان، بیماران مبتلا به بیماری های زمینه ای و افراد دارای نقص ایمنی توصیه می شود. اگرچه اثربخشی واکسن در جلوگیری از عفونت با سویه امسال کاهش یافته است، شواهد نشان می دهد که می تواند از بیش از 70 درصد از بستری شدن در بیمارستان و مرگ و میر جلوگیری کند.
هشدار جدی در مورد مصرف آنتی بیوتیک
از سوی دیگر، همزمان با موج آنفولانزا، کارشناسان نسبت به مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها هشدار می دهند. به گفته مرادی، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، میزان مصرف آنتیبیوتیک در ایران 9 تا 10 برابر بیشتر از کشورهایی با جمعیت مشابه است و شاخص نسخهها به 52 درصد رسیده است. میانگین جهانی 22 درصد است. این روند ممکن است مقاومت میکروبی را به یکی از تهدیدهای جدی سلامت آینده کشور تبدیل کند.
همچنین به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت، اوج موج آنفلوآنزا تا سه چهار هفته آینده ادامه دارد و با نزدیک شدن به پایان بهمن و اوایل اسفند، طبق الگوی سال های گذشته به تدریج از میزان ابتلا به این بیماری کاسته خواهد شد.
به گفته مسئولان وزارت بهداشت، با توجه به اینکه آنفولانزا یک بیماری ویروسی تنفسی بسیار واگیردار است و هر فرد مبتلا بهطور متوسط میتواند یک تا سه نفر دیگر را به ویژه در فضاهای بسته و جلسات طولانیمدت مبتلا کند، بار دیگر از مردم خواسته میشود با استفاده از ماسک در مکانهای بسته و شلوغ، ماندن در خانه و مراقبتهای خودسرانه از کودکان، پرهیز از مراقبتهای خودسرانه از کودکان و استفاده از داروهای خاص، نقش فعالی در کنترل این موج داشته باشند. به گفته رئیسی، معاون درمان وزارت بهداشت، رعایت این توصیه های ساده می تواند نقش موثری در کنترل موج آنفولانزا در هفته های آینده داشته باشد و از فشار بیشتر به نظام سلامت جلوگیری کند.