روز جهانی مسجد بهانه ای است برای روایت مساجدی که جایگاه مهمی در تاریخ جهان اسلام دارند و نقش مهم تاریخ، فرهنگ و هنر ایران در شکل گیری مساجد.
انتخابتو به نقل از تسنیم، روز جهانی مسجد بهانه ای است تا درباره مساجدی که از تاریخ اسلام، حاکمان اسلامی و میراث فرهنگی جدایی ناپذیرند صحبت کنیم.
مسجد سلطان احمد یکی از بناهای تاریخی تبریز است که در قرن نهم هجری قمری در زمان سلطنت مغول سلطان جهانشاه از سلسله کاراکویونلو ساخته شده است. این بنای باشکوه برخاسته از دل تاریخ و ادغام هنرها و گنجینه های بومی آذربایجان است و گفته می شود جدای از دیوارهای این عمارت، سنگ فرش این بنای باشکوه از معادن اطراف دریاچه ارومیه استخراج شده است. . اگرچه امروزه اثری از این سنگفرش به چشم نمی خورد، اما حسرت از دست دادن این بنای بی نظیر از دیرباز تکرار شده و داستان رنج با تاریخ آذربایجان پیوندی ریشه دار دارد.
مسجد کبود و اجزای ذکر شده درباره این مسجد رازها و رمزهای خاص خود را دارد و معجزه آنها نیازمند توجه بیشتر به تاریخ، معماری و جامعه دوره ای است که این میراث در آن ساخته شده است.
نام های دیگر مسجد سلطان احمد مسجد جهانشاه یا عمارت مظفریه
حاج حسین نخجوانی، نسخه نویس، کتاب شناس، محقق، کارشناس کتاب و تاجر تبریزی می نویسد: نام این مسجد در ترکی «گوی مچید» و به فارسی «مسجد کبود» است. به آن «مسجد جهانشاه» نیز می گویند، اما در گذشته مسجد و عمارت را «مظفریه» می نامیدند و گواه روشنی بر عمارت مظفریه بودن این بنا، کتیبه طاق در است که امروزه نیز دیده می شود. برخی از مورخان به جای اینکه این بنا را مسجد بنامند، نوشته اند که این بنا تنها متعلق به مسجد نبوده، بلکه بناها، خانقاه، آب انبار و جزئیات دیگری نیز به آن اضافه شده است.
این عمارت در سال 870 هجری قمری به سرپرستی و سرپرستی عزالدین کاپوچی بن ملک (عزالدین دربان شاه) به پایان رسید که این گفته در تصویر زیر نشان داده شده است.
در مورد مسجد کبود تبریز نیز باید گفت که این مسجد تنها مسجد آبی جهان نیست، بلکه سه مسجد دیگر که به مسجد کبود نیز معروف هستند در استانبول، افغانستان و ایروان وجود دارد.
رابطه بانیان مسجد کبود و گوهرشاد
تحقیقات تاریخی نشان می دهد که «گوهرشاد آقا» خواهر «کرایوسف» پدر «جهان شاه» و همسر «میرزا شاهرخ بن امیر تیمور» بانی مسجد معروف گوهرشاد واقع در بقعه مطهر رضوی بوده است. مشهد.
راه پله مخصوص بانوان
همانطور که گفته می شود بانی مسجد کبود یک زن بوده است و در قسمت بانوان مسجد راه پله ای وجود دارد که به زنانی که به آنجا می روند قبل از شروع مراسم به محراب نزدیک می شوند.
ضمناً این راه پله در اساسنامه مسجد لحاظ نشده است تا مانع حضور بانوان در محوطه مسجد نشود.
اولین مرمت مسجد کبود
«میرزا محمدعلی خان تربیت» در دوران صدارتش بر «شهرداری تبریز» در سال های 1308-1307 به تعمیر و مرمت مسجد کبود تبریز پرداخت.
مرمت این مجموعه در سال 1318 با ساخت دیوارها آغاز شد و در سال 1354 پی های گچی برداشته شد. طبق اسناد، سردر مسجد سلطان احمد به احتمال زیاد در موزه توپکاپی ترکیه است. زیرا زمانی که عثمانی ها حمله کردند، هرتز. گفته می شود که علی (ع) آثاری از جمله قرآن دست نویس، سر مسجد کبود و اشیایی از مجموعه تاریخی «ملک حسن» را که در صاحب الاصل نگهداری می شود، با خود برده است. – میدان عمرو تبریز.
مسجدی برای اهل سنت
در روایات و کتب تاریخی آمده است که مسجد سلطان احمد یک مسجد اهل سنت است و در اطراف آن قبرستان هایی وجود دارد و شواهدی وجود دارد که مدفونین در این قبرستان ها اهل سنت هستند.
گذشته از این، مورخانی مانند «مسیو تاورنیه» فرانسوی که در سال 1046 ه.ق به ایران آمد، هرتز. آنها نوشتند که ایرانیان مسجد کبود را به دلیل اینکه توسط اهل سنت پیروان عمر ساخته شده بود رها کردند و آن را معبد کفار می دانستند. .
اساسنامه مسجد سلطان احمد معروف به «صریح الملک» در سال 1265 توسط امیر نظام قرهی در شهر دارالسلطنه تبریز به خزانه سلطنتی فرستاده شد. یکی از شروطی که در این بنیاد نامه آمده این است که امام جماعت این مسجد از شیخ صوفی متدین، خوش اخلاق و اهل سنت باشد. همچنین لازم است خطیب مسجد اهل سنت باشد.
همچنین در این مسجد نقاشی هایی وجود دارد که به نظر می رسد نام و القاب چهار خلیفه مسلمانان اهل سنت ابوبکر، عمر، عثمان و حضرت علی بن ابی طالب (ع) باشد، اما به مرور زمان تحریف شده است.
نقاشی های فزونی طاقچه ها و دیوارهای مسجد مسمع به نام محمد (ص) و علی (ع) را نشان می دهد.
اگرچه در روایات داخل و اطراف مسجد کبود به اهل سنت اشاره شده است، اما نام بزرگان شیعه در بالای نام جهانشاه در کتیبه اصلی مسجد ذکر شده است.
شعر فارسی در ابتدای مسجد کبود
دوبیتی شعر فارسی بر سر در این مسجد به یادگار مانده است:
اقدام کن و حرف نزن
وقتی تمام شد، بگو این کار را کردی
چند کلمه دیگر از وقف نامه مسجد کبود
وقف نامه های جالب در گذشته رایج بود، وقف نامه مسجد سلطان احمد نیز از این قاعده مستثنی نیست و همین چند بند گویای این ادعا در خصوص وقف نامه های سنتی قدیم است.
– مجری وکیلی است که کمک ها را ثبت می کند.
– ثانیاً دو منشی یا منشی باشد که یکی در تبریز بماند و دیگری برای بررسی بنیادها و احتساب آنها در ولایات سفر کند.
– قاضی را برای نظارت بر این بنیاد تعیین کنید و او قاضی قطب الدین عتیق بن المولی، قاضی جلال الدین محمد عتیقی است و پس از او فرزندانش نسل ها ناظر این بنیادها بوده و به عنوان وکیل و نماینده خدمت خواهند کرد. علیه این مؤسسه ادعای کذب داشته باشد و هر سال هجده هزار دینار به آنها بدهد.
– دو مؤذن خوش آهنگ، اذان خواندن هر کدام چهار هزار دینار.
– معلمی که به ده یتیم قرآن بیاموزد و هر سال پنج هزار دینار به آنها بدهد و یتیمان را در صومعه اطعام کند.
انتهای پیام/
به گزارش سلامنو