ریحانه اسکندری: در سال های اخیر جایگاه سلبریتی ها در جامعه و واکنش مردم به رفتار و موقعیت آنها بیش از پیش مورد توجه رسانه ها و تحلیل گران قرار گرفته است. با گسترش شبکه های اجتماعی و افزایش دسترسی به اخبار و اطلاعات، هر حرکت، تصمیم یا اظهار نظر افراد مشهور به سرعت در فضای عمومی منتشر می شود و واکنش های مختلفی را به دنبال دارد.
گاهی این واکنش ها در قالب انتقادات تند، انتقاد اخلاقی و حتی روندهای منفی در شبکه های اجتماعی ظاهر می شود تا جایی که برخی آن را به «حمله به سلبریتی ها» یا «بولینگ» تعبیر می کنند. این موضوع بحثهای زیادی را در مورد دلایل و ماهیت این واکنشها به وجود آورده است: آیا جامعه امروز نسبت به افراد مشهور حساستر و تندتر شده است؟ آیا این واقعیت که افراد آنقدر مشهور هستند که واکنش های منفی را برانگیزند یا رفتارها، موقعیت ها و رعایت ارزش های اجتماعی آنها تعیین کننده است؟
برای بررسی دقیقتر این موضوع، دکتر جامعهشناس و محقق با گیتی خزایی گفتوگو کردهایم. وی در این گفت و گو با تحلیل جامعه شناختی و نگاه عمیق خود به ریشه ها و دلایل واکنش جامعه به سلبریتی ها پرداخته و تفاوت واکنش به یک فرد و واکنش به مواضع او را توضیح داده است.
در ادامه این مطلب گفتگوی دکتر گیتی خزایی را می خوانید.
دکتر گیتی خزایی در پاسخ به این سوال با بیان اینکه اخیراً هجمه ها به سلبریتی ها در جامعه ما تشدید شده و بسته به فعالیت های حرفه ای و تصمیمات شخصی، واکنش های منفی و جریان های منفی علیه آنها مشاهده می شود، گفت: احتمالاً منظور شما هو کردن مجازی است، اما واقعاً نمی توانم آن را ببینم. جریان جامعه و مواضع مورد پسند جامعه، مردم با واکنش های مجازی واکنش نشان می دهند و اعتراض خود را نشان می دهند.
وی ادامه داد: این موضوع بستگی به مواضع سلبریتی ها در قبال مسائل اجتماعی دارد و اینکه آیا مواضع سلبریتی ها با مواضع مورد تایید جامعه همخوانی دارد یا خیر، در واقع این تعاملات مربوط به خود سلبریتی نیست، بلکه واکنشی است به رفتار و مواضع او نسبت به مشکلات کلی جامعه.
نه خود سلبریتی ها، بلکه واکنش مردم به موقعیت ها
خزاعی افزود: در واقع آنچه مشاهده می شود، واکنش نه به خود سلبریتی ها، بلکه به مواضع خودشان است؛ حتی در سال های اخیر نیز شخصیت های سیاسی با چنین وضعیتی مواجه هستند، جامعه نسبت به مواضع آنها واکنش تند و علنی نشان می دهد و علناً نظر خود را بیان می کند و فرد را وادار به عقب نشینی می کند. در مجموع، قدرتی که جامعه در سطح جامعه در جایگاه و افکار عمومی خود دارد، باعث می شود که اگر موضع و افکار عمومی در سطح جامعه با موضع خود در سطح جامعه هماهنگ شود. با مواضع عمومی جامعه تفاوت دارند، یا سکوت می کنند یا مواضع عمومی خود را تغییر می دهند».
گیتی خزایی در پاسخ به این سوال که چرا زمانی سلبریتی ها می توانستند خبرسازی کنند و مردم در مسائل سیاسی و دیدگاه های انتخاباتی شرکت می کردند، اما امروزه کمتر این اتفاق می افتد، گفت: نکته اصلی این است که سلبریتی ها اگر جایگاهشان با خواسته های عمومی جامعه همخوانی داشته باشد، همچنان اقتدار دارند، حال جامعه ابتدا سعی می کند کسانی را که مطابق با خواسته های مردم هستند شناسایی کند.
جامعه هرگز کورکورانه از افراد مشهور پیروی نکرده است
وی ادامه داد: جامعه در گذشته کورکورانه از مواضع سلبریتی ها دفاع نمی کرد، بلکه مواضع آن ها با مطالبه عمومی منطبق بود و مردم با آن هماهنگ بودند، اما اکنون بین مواضع برخی سلبریتی ها نسبت به مسائل حساس عمومی و مطالبات جامعه دوگانگی وجود دارد و این خلأ ایجاد کرده است و این شکاف به معنای آن است که از جایگاه و جایگاه آن ها که از مطالبات عمومی استفاده می کنند، فاصله دارند.
دکتر خزاعی با اشاره به مصادیق ورزشی گفت: به عنوان مثال برخی از ورزشکاران وارد عرصههایی میشوند که با موقعیتهایی که در اختیار میگیرند فاصله خود را از مواضع عمومی جامعه نشان میدهد، حتی کسانی که قبلاً با جامعه هماهنگ بودند نیز میتوانند تحت تأثیر این خلأ قرار بگیرند، اما نمونههایی مانند علی دایی که یک خط خاص را دنبال میکنند همچنان جایگاه خود را حفظ میکنند، علاوه بر این افرادی مانند خادم نیز توانستند جایگاه خود را با اقتدار عمومی حفظ کنند.
گیتی خزایی
همانطور که می بینید، واکنش مردم بیشتر به دلیل فاصله بین مواضع برخی سلبریتی ها و خواسته های مردم است. در گذشته این تفاوت وجود نداشت؛ مردم و سلبریتی ها خواسته های یکسانی داشتند. اما امروز جامعه نمی تواند موافق باشد یا به سلبریتی اشاره کند که جایگاهش با میل عمومی متفاوت است. خواسته های مردم و مواضع برخی سلبریتی ها باعث کاهش اقتدار برخی شده است، در حالی که آنهایی که هماهنگی خود را حفظ کرده اند، هنوز جای خود را دارند.
وی ادامه داد: جامعه در گذشته کورکورانه از مواضع سلبریتی ها دفاع نمی کرد، بلکه مواضع آن ها با مطالبات عمومی منطبق بود و مردم هم با آن هماهنگ بودند، اما اکنون بین مواضع برخی سلبریتی ها نسبت به مسائل حساس عمومی و مطالبات جامعه دوگانگی وجود دارد و این باعث ایجاد شکافی شده است.
دکتر خزاعی با اشاره به نمونه های ورزشی گفت: به عنوان مثال برخی از ورزشکاران وارد عرصه هایی می شوند که با جایگاه هایی که می گیرند فاصله خود را از اقتدار قدیمی نشان می دهد. حتی کسانی که قبلاً با جامعه هماهنگ بودند نیز می توانند تحت تأثیر این شکاف قرار گیرند. با این حال نمونه هایی مانند علی دایی که خط خاصی را دنبال می کنند همچنان جایگاه خود را حفظ کرده اند. همچنین افرادی مانند خادم توانستند مطالبات عمومی جامعه را با مواضع خود هماهنگ کنند.»
همانطور که می بینید، واکنش مردم بیشتر به دلیل فاصله بین مواضع برخی سلبریتی ها و خواسته های مردم است. در گذشته این تفاوت وجود نداشت؛ مردم و سلبریتی ها خواسته های یکسانی داشتند. اما امروز جامعه نمی تواند موافق باشد یا به سلبریتی اشاره کند که جایگاهش با میل عمومی متفاوت است. خواسته های مردم و مواضع برخی سلبریتی ها باعث کاهش اقتدار برخی شده است، در حالی که آنهایی که هماهنگی خود را حفظ کرده اند، هنوز جای خود را دارند.
مناصب سیاسی باعث می شود افراد مشهور جایگاه خود را از دست بدهند؟
گیتی خزایی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از سلبریتی ها در برخی رویکردهای سیاسی باعث بدبینی افکار عمومی می شود، پاسخ داد: خیر، نکته اصلی این است که به موضوع اولیه ای که می گوییم توجه نمی کنیم. تا حد زیادی از سوی جامعه پذیرفته شده اند.
وی ادامه داد: وقتی مواضع سیاسی یک سلبریتی مطرح می شود، ابتدا جامعه میزان سازگاری این موضع با معیارهای اجتماعی را اندازه می گیرد، اگر فاصله زیاد باشد، عکس العمل منفی ایجاد می شود و شهرت فرد کاهش می یابد، به عبارت دیگر، مردم نه تنها نسبت به خود شخص، بلکه نسبت به مواضع و انطباق آنها با معیارهای خود واکنش بیشتری نشان می دهند. ناسازگاری بین افراد مشهور و جامعه.”
۵۹۲۴۴
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین