به گزارش خبرگزاری انتخابتو از جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی، اولین نشست تخصصی جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی شامگاه پنجشنبه 7 اردیبهشت ماه در دومین روز جشنواره برگزار شد. شهاب‌الدین عادل محقق و استاد دانشگاه و مقدم تهیه‌کننده مستند «بررسی نقش پژوهش در سینمای مردم‌شناسی ایران» به کارگردانی محمدرضا مهراندیش در باغ کتاب برگزار شد. پردیس سینمایی
شهاب الدین عادل عکاس و پژوهشگر در ابتدای این نشست گفت: ما جزو فارغ التحصیلان قبل از انقلاب هستیم و در مقطع کارشناسی واحدی به نام مردم نگاری داشتیم و کتاب «سینمای قوم شناسی» در واقع پایان نامه کارشناسی ارشد من است و سعی کردم این موضوع را در طول این سالها دنبال کنید زیرا جامعه ایران یکپارچه است از رشته های مهم در حوزه خود است.
محمد مقدم مستندساز و پژوهشگر در این نشست گفت: از سینمای عامیانه تعاریف و تقسیم بندی های مختلفی وجود دارد، شصت سال است که سینمای مستند جدی در ایران وجود دارد، من فردی را نمی شناسم که آگاهانه موضوع قوم نگاری، موضوع را انتخاب کند. مردم‌نگاری در واقع معمولاً به آه‌ها و آه‌هایی برمی‌گردد که به آنها داده می‌شود.”
وی ادامه داد: مستندسازان زیادی هستند مانند فرهاد ورهرام که در دهه 1340 وارد این عرصه شدند و میراثی از خود به جای گذاشتند که با همه کاستی ها به هر کجا که بخواهیم روی بیاوریم از آن استفاده می کنیم.
این مستندساز همچنین افزود: در سینمای مردم شناسی هم مفاهیم تیپیکال و هم مفاهیم اجتماعی داریم، خوب یا بد، چیزهایی که در همه آثار می گیریم بعداً تبدیل به گنج می شود، زیرا اینها اسناد تصویری هستند و خوانش های خاص خود را دارند، اما زیاد است. کاستی هایی در این زمینه نیز وجود دارد.
عادل در ادامه صحبت های مقدم گفت: در دوره های قبل از انقلاب مستندسازانی داشتیم که در زمینه قوم شناسی و مردم شناسی کارهای زیادی انجام دادند و جوایز زیادی دریافت کردند و در کنار آن ها ماریان کوپر و ارنست بی شودسک اولین ها بودند. نمونه ای از فیلم اقوام ساخته کوچ بختیاری.» «درباره موضوع بود و یکی از نمونه های برجسته سینمای قوم نگاری در جهان به شمار می رود».
او گفت: «در انسان‌شناسی بصری، یک یا دو زیرمجموعه باید مورد مطالعه قرار گیرد و این کار بسیار دشواری است. در واقع اولین تصاویری که برادران لومیر از قطاری که وارد شهر شده اند، شاید همین فیلم مردم شناسی باشد، زیرا او ناظر بوده است. سینما مثل امروز پیشرفت نکرد، بدون واسطه بود و چشم اندازی از واقعیت جلوی دوربین ثبت شد. تک فریم هایی که بریده می شوند نیز سند هستند و فیلمی که ساخته می شود توسط بسیاری از مستندهای قوم نگاری بایگانی می شود و معتقدند این بسیار مهم است.
این استاد دانشگاه درباره تعریف انسان شناسی گفت: شناخت ماهیت زندگی اجتماعی و جوامع مختلف، تعریف امروزی انسان شناسی است و باید دید انسان شناسی فیزیکی و فرهنگی، مردم نگاری، انسان شناسی اجتماعی و زبان شناسی چه جنبه هایی دارد. وقتی اینها کنار هم قرار می‌گیرند، چیزهای زیادی وجود دارد که باید مورد مطالعه قرار گیرد، باید نشان داده شود.» می‌بینیم که یک نکته وجود دارد.
عادل گفت: فردی که فیلم مردم نگاری می سازد ابتدا باید اسنادی را جستجو کند که یکی از آنها فیلم های قبلی است، وقتی مستند «بلوط» ساخته غلامحسین طاهری دوست را بررسی می کنیم، می بینیم که بعدها فیلم های زیادی درباره بلوط لرستان ساخته شده است. خود فیلم‌ها در دوره‌های قبل به منبعی تبدیل شدند: «ما پروژه‌های مردم‌شناسی در کانادا داشته‌ایم که بر روی مردم بومی تمرکز دارد، که سال‌های زیادی را در بر می‌گیرد و در طول زندگی آنها ادامه می‌یابد.
همچنین دبیر نشست محمدرضا مهراندیش گفت: برخلاف حوزه عکاسی که آرشیو خوبی داریم، در حوزه مستند آرشیو خوبی نداریم. کتابخانه آلبوم کاخ گلستان حاوی عکس های بی نظیری از قرن نوزدهم است.
مقدم درباره رشته های مختلف علوم انسانی و غیر انسانی و ارتباط آن ها با یکدیگر گفت: فیلم های ما معمولا با موضوعات مختلفی ساخته می شود، کشور ما متشکل از اقوام مختلف است و کاملا جذاب است، مهاجرت و آب دو موضوع مهم است. که تحقیقات زیادی در مورد آنها در تاریخ کشور انجام شده است.» هیچ مطالعه ای در مورد مهاجرت انجام نشده است.
سازنده مستند «چرشنبه سوری» گفت: فیلم های اقوام زیرمجموعه های زیادی دارند و همچنان تکرار می شوند، در حالی که امروزه مهاجرت به شکل دیگری انجام می شود، بسیاری از اتفاقات دیگری که امروز ثبت می شود در واقع تدوین و بازسازی است و تدوین تبدیل به تصویری می شود. “
عادل در ادامه توضیح داد: مستندساز هنگام ساخت یک فیلم مستند باید اساساً به داستان نگاه کند نه فقط در سطح تصویر، روایت و مونتاژ، ما نیاز به عمق داریم و باید سخت کار کنیم، زیرا مانند اطلاعات است و اگر بخواهیم فقط به جاذبه های سطحی نگاه کنیم، یک مستند کافی نیست.
وی درباره احتیاط هایی که برای یک فیلم مردم شناسی باید رعایت شود، توضیح داد: نکته اول منابع است، تیراژ روزنامه نگاری یکی از آنهاست، زیرا خبرنگاران تحقیق می کنند، دوم علاقه و توجه به فرهنگ های شفاهی، سوم تحقیقات کیفی در مورد فرهنگ‌های بیگانه، از جمله مهاجرت، که ابزار ما اشیاء هستند.” قوم نگاری جنبه توصیفی دارد.
عادل در پایان سخنان خود گفت: انسان شناسی تصویری امروز عنوانی است که اغلب در کتاب های سینما دیده می شود و ناشی از این باور است که فرهنگ از طریق نمادهای قابل مشاهده پدید می آید، فرهنگ در لباس و اکسسوری نوشته می شود و دیده می شود، تصویر است. یا صدای فیلم که آن را قابل مشاهده می کند، این یک تصویر ترکیبی است.» انسان شناسی است.
نشست «بررسی نقش پژوهش در سینمای مردم شناسی ایران» با همکاری بنیاد ایران شناسی و موسسه فرهنگی هنری صنعت موسمی و با مشارکت پژوهشگاه مردم شناسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.
جشنواره ملی فیلم مردمی ایران با شعار «ریشه سرزمین ایران مردم هستند» تا 9 اردیبهشت در پردیس سینمایی باغ کتاب ادامه دارد.
۵۷۵۷
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین