الهه جعفرزاده: ثبت جهانی سه روستا سهیلی (کشم) شفیع آباد (کرمان) و شمع ها (مازندران) که در سال 1404 (2025) در فهرست بهترین دهکده های گردشگری جهان توسط سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) قرار گرفت، نقطه برجسته ای در حوزه گردشگری ایران است. این موفقیت که در نتیجه تلاش مردم، حفظ میراث فرهنگی و اجرای الگوهای گردشگری پایدار به دست آمده است، جایگاه ایران را به عنوان یکی از پیشگامان گردشگری روستایی در سطح بین المللی تقویت می کند.
این روستاها با تلفیق طبیعت بکر، فرهنگ منحصر به فرد و اقتصاد محلی پویا، نه تنها نمادی از تنوع جغرافیایی و فرهنگی ایران، بلکه الگویی موفق برای توسعه پایدار هستند.
سهیلی: نگینی زیست محیطی در قلب جزیره قشم
روستای سهیلی با بیش از 2000 نفر جمعیت در 60 کیلومتری غرب شهرستان قشم و 10 کیلومتری فرودگاه بین المللی دیرستان یکی از جوامع بومی بخش حرا است.
چرا “ساحل”؟ این روستا که به نام صلح میان طوایف بنی معین و باسید گرفته شده است، نمادی از همزیستی مسالمت آمیز انسان و طبیعت است.
فرهنگ محلی سهیلی بر اساس سنت‌های دریانوردی و هاراچینی (جمع‌آوری برگ‌های حرا برای خوراک دام) است و موسیقی سنتی، رقص‌های محلی و صنایع دستی مانند سوزن دوزی و حصیر بافی بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ساکنان آن است. زنان روستایی نقش مهمی در حفظ این میراث دارند و کارگاه های آموزشی برای ترویج آن برگزار می شود.
غذاها محلی سهیلی بر پایه دریا و محصولات تازه، طعمی اصیل از جنوب ایران را منعکس می کند. میگو کباب، ماهی پلو، کاراچه (ماهی با سبزیجات معطر) و بریانی (گوشت گوسفند با ادویه های محلی) از غذاهای محبوبی هستند که در رستوران های سنتی سرو می شوند. این غذاها که با مواد تازه خلیج فارس تهیه می شوند، نه تنها مغذی هستند، بلکه نمادی از اقتصاد محلی مبتنی بر ماهیگیری پایدار هستند.
مقاصد سفر سهیلی تلفیق طبیعت و تاریخ است. جنگل‌های حرا، یکی از عجایب هفت‌گانه قشم با درختان حرا و اکوسیستم منحصربه‌فردش، فرصت‌هایی را برای قایق‌سواری و تماشای پرندگان فراهم می‌کند. کمپ پیرزن، ساختمانی سنتی با سقفی نیم دایره برای استراحت هاراچین ها و اسکله توریستی هارا با 145 قایق از جاذبه های اصلی گردشگری هستند. کوه سموران، بلندترین نقطه روستا، نمای 360 درجه ای از جزیره را ارائه می دهد.
جنگل حرا سهیلی
بام سهیلی
جاذبه های دیگر عبارتند از 47 اقامتگاه بوم گردی (مانند آسیاب های بادی سهیلی که دارای اتاق های سنتی بدون امکانات مدرن هستند)، 11 مرکز غذای محلی و 30 غرفه صنایع دستی که تجربه ای همه جانبه و اصیل از زندگی محلی را ارائه می دهند. جشنواره های محلی مانند «چاچا حرا» برای حفاظت از جنگل ها نیز فرهنگ زیست محیطی را به بازدیدکنندگان معرفی می کند.
شفیع آباد: موزه بوم گردی کویر کرمان
روستای شفیع آباد در حاشیه کویر لوت در 18 کیلومتری شهداد و 115 کیلومتری کرمان نمونه موفق گردشگری پایدار است. فرهنگ محلی شفیع آباد با جمعیتی حدود 1000 نفر بر پایه کشاورزی بیابانی (سیر، بادام زمینی و خرما) و صنایع دستی (حصیره بافی و قالی بافی) استوار است.
زنان روستا با تشکیل گروه «گوجینو» نقش مهمی در احیای اقتصاد محلی داشتند و جشنواره سیر تلفیقی از کشاورزی و گردشگری نماد همبستگی اجتماعی است.
لباس‌های محلی (چادرهای رنگارنگ و لباس‌های سنتی) و سنت‌های مهمان‌نوازی، بازدیدکنندگان را با هویت کویر آشنا می‌کند.
غذاهای محلی شفیع آباد که با مواد بیابانی درست می شود، ساده و در عین حال مغذی است. اشکنه (خورش سیر با سبزیجات)، قورمه (گوشت کبابی با ادویه محلی) و زیرپلو (برنج با زیره سیاه) از غذاهای اصلی هستند که در اقامتگاه های بوم گردی مانند کولوت یا گندمبریان سرو می شوند. این غذاها با استفاده از محصولات ارگانیک بر پایداری محیطی تاکید دارند.
مقاصد سفر شفیع آباد قلب موزه بوم طبیعی ایران است. اماکن تاریخی اصلی عبارتند از: ارگ شفیع آباد، بنای قاجاریه با دیوارهای خشتی و برج های دفاعی و کاروانسرای شفیع آباد (متعلق به دوره صفویه) با حیاط بزرگ. جنگل نبکا و کلوت های شهداد (31 کیلومتری) که دارای درختان مقاوم در برابر کویر است، فرصت هایی را برای طبیعت گردی فراهم می کند.
جاذبه های دیگر عبارتند از Swag Marathon (رویداد سالانه دویدن در صحرا) و کارگاه های صنایع دستی که گردشگران را با زندگی بیابانی آشنا می کند. این روستا که در سال 2025 به عنوان دهکده گردشگری ثبت جهانی شده است، نمونه ای برای توسعه محلی است.
شمع: گنج 4000 ساله مازندران
نوشهر ویلایی 4000 ساله در حاشیه البرز، روستای کندلوس، در 75 کیلومتری مازندران است. اقتصاد محلی کندلوس با جمعیتی بالغ بر 1000 نفر بر پایه کشاورزی (کشاورزی برنج و چای) و صنایع دستی (بافندگی، سفالگری و تولید محصولات چوبی) استوار است.
مردان و زنان در مراسم محلی (مانند رقص های سنتی) لباس های محلی می پوشند و روایت های شفاهی هزاره دوم قبل از میلاد بخشی از هویت فرهنگی آنهاست. مجموعه فرهنگی Candalos این میراث را همراه با موزه مردم شناسی حفظ می کند.
غذاهای محلی این شمع ها با مواد تازه محلی ساخته شده و طعم بی نظیری دارند. کماج (نان محلی)، رهنون (نان تنوری)، آش کودو (سوپ سبزی)، بادون (برنج خشک) و بورانی (خورش اسفناج) غذاهای معمولی هستند که در یک رستوران سنتی یا مهمانسرا سرو می شوند. این غذاها نمادی از غذاهای مازندرانی هستند و با عسل محلی ترکیب می شوند.
مقاصد سفر شمع ها ترکیبی از تاریخ و طبیعت هستند. موزه مردم شناسی کندلوس، اولین موزه روستایی جهان با مساحت 400 متر مربع، قدمت آن به قبل از میلاد برمی گردد. در این نمایشگاه اشیایی (منسوجات، پوشاک، ابزارآلات) مربوط به هزاره دوم تا دوره قاجار به نمایش گذاشته شده است. حمام خزینه (قاجار)، آرامگاه فضل و فاضل (100 ساله) و آبشار شمع (11 متر) از جاذبه‌های اصلی گردشگری هستند.
موزه مردم شناسی
جاذبه های دیگر عبارتند از مزارع گیاهان دارویی، مهمانخانه های سنتی و خیابان های سنگفرش.
موزه گیاهان دارویی
در اطراف روستا نیز چشمه های آب سرد معدنی مختلف وجود دارد. بزرگترین آنها “چشمه غول پیکر” است. آب آن از دل زمین می جوشد.
شیطان بهاری
۴۷۲۳۲
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین