بعدی-یک فروش جذاب را در مقابل چشمان خود تصور کنید و مغزتان ناگهان شما را تشویق به خرید سریع و تکانشی می کند، این دقیقا همان کاری است که جمعه سیاه انجام می دهد.
به گزارش انتخابتو به نقل از Science Alert، شمارش معکوس، هشدارهای «حجم محدود» و تبلیغات فوری مغز را خسته می‌کند و باعث می‌شود تصمیم‌های سریع و تکانشی بگیریم. مطالعات علمی نشان می دهد جمعه سیاه با ترفندهای روانی و عصبی به مغز ما فشار می آورد و ما را به سمت خریدهای احساسی سوق می دهد.
عجله کنید سریع بخرید
وقتی سعی می کنیم بین گزینه ها تصمیم بگیریم (مانند خرید یک تلویزیون جدید)، مغز ما همه چیز را می سنجد: قیمت، ویژگی ها، نظرات کاربران و مقرون به صرفه بودن. ما اغلب وقت خود را صرف می کنیم و اطلاعات بیشتری برای تصمیم گیری های مهم جمع آوری می کنیم. اما وقتی برای این کار وقت نداریم، مغز آستانه اطلاعات لازم برای تصمیم گیری را کاهش می دهد. به عبارت دیگر، فشار زمانی باعث می‌شود که سریع‌تر و با شواهد کمتری تصمیم‌گیری کنیم. این واکنش سریع مغز در شرایط اضطراری مفید است. درست مثل اینکه عنکبوت به دستت می افتد و بدون فکر آن را دور می اندازی. امروزه همان مکانیسم تصمیم گیری سریع که در موقعیت های واقعی مفید است می تواند ما را به سمت خریدهای تکانشی و غیرضروری سوق دهد.
فقط چند تا مونده!
بلک فرایدی نه تنها احساس فوریت را ایجاد می کند، بلکه از تکنیک «کمیابی» نیز استفاده می کند. وقتی می دانیم که فروش فقط برای مدت کوتاهی ادامه خواهد داشت و افراد زیادی خرید می کنند، مغز ما احساس رقابت می کند: اگر سریع عمل نکنیم، ممکن است فرصت را از دست بدهیم.
به عنوان مثال، هنگام خرید تلویزیون، وب سایت ممکن است بگوید “فقط 8 نفر باقی مانده اند” یا “12 نفر در این سبد خرید هستند.” ناگهان همه چیز شبیه یک مسابقه به نظر می رسد و احساس می کنید که باید سریع عمل کنید، حتی اگر قصد خرید فوری نداشته باشید. این احساس کمبود، نحوه پردازش مغز را تغییر می دهد. وقتی چیزی محدود به نظر می رسد، برای آن ارزش بیشتری قائل می شویم و معتقدیم که باید خوب باشد فقط به این دلیل که دیگران آن را انتخاب کرده اند.
داشتم به چی فکر می کردم
تصمیم گیری سریع با اطلاعات کمتر، احتمال خطا را افزایش می دهد. پدیده ای که روانشناسان آن را «معادل سرعت و دقت» می نامند. وقتی تحت فشار زمان هستیم، مغز به دنبال میانبرهایی برای ارزیابی سریع گزینه ها می گردد. به عنوان مثال، در حالی که تعداد افرادی که محصول یا در سبد خرید خود را مشاهده می کنند ممکن است بر تصمیم ما تأثیر بگذارد، جزئیاتی مانند کیفیت، گارانتی و ارزش واقعی محصول از اهمیت بیشتری برخوردار است.
اعلان «سهام محدود» همچنین ممکن است ما را از بررسی و جمع‌آوری اطلاعات بیشتر باز دارد. مقایسه قیمت‌ها یا خواندن نظرات کاربران زمانی که فکر می‌کنیم ممکن است یک محصول به سرعت فروخته شود، می‌تواند شانس ما را برای خرید آن کاهش دهد. مغز ما سعی می کند خطر را پیش بینی کند و از آن اجتناب کند. بنابراین وقتی تحت فشار هستیم، به جای پرداختن به جزئیات، تمایل داریم سریع تصمیم بگیریم.
ترفند فروشندگان
تصمیم گیری سریع همیشه بد نیست. گاهی اوقات می تواند در وقت ما صرفه جویی کند یا زندگی ما را نجات دهد. مانند تخلیه ساختمان در صورت به صدا در آمدن زنگ آتش نشانی. اما در جمعه سیاه، فروشندگان فوریت مصنوعی ایجاد می کنند. تایمرها، هشدارهای “حجم محدود” و بنرهای “فقط امروز” برای قرار دادن مغز ما در حالت تصمیم گیری سریع طراحی شده اند. وقتی این حس فوریت فعال می شود، تفکر منطقی جای خود را به این نگرانی می دهد که «اگر اقدام نکنم، فرصت را از دست خواهم داد». این به ما امکان می دهد تلویزیونی داشته باشیم که کمی بهتر از تلویزیون قبلی ما باشد.
چگونه در جمعه سیاه خرید منطقی داشته باشیم؟
1- برنامه ریزی قبل از خرید
لیستی از اقلامی که واقعاً می خواهید بخرید تهیه کنید تا هنگام خرید عجولانه تصمیم نگیرید.
2- بودجه خرید خود را مشخص کنید
بودجه خود را مشخص کنید و در هنگام خرید این را به خود یادآوری کنید تا مغز شما تحت تأثیر «کمیابی» و احساس فوریت تصمیمی عجولانه نگیرد.
3- قبل از خرید مکث کنید
یک لحظه مکث در حین خرید به مغز اجازه می دهد تا از حالت عاطفی خود خارج شود و انتخاب بهتری داشته باشد.
4- قبل از خرید از خود بپرسید: “آیا واقعا به این محصول نیاز دارم؟”
این سوال به شما کمک می کند تا روی ارزش واقعی محصول تمرکز کنید و از خریدهای فوری خودداری کنید. لذت بردن از یک معامله خوب هیچ ایرادی ندارد، اما وقتی در هیجان جمعه سیاه گرفتار می شوید، به یاد بیاورید که چگونه مغز شما تحت تأثیر قرار می گیرد و چه کسی واقعاً از این تبلیغات سود می برد.