انتخابتو، محمدرضا ظفرخندی وی امروز شنبه اول آذرماه در نشست هفته جهانی آگاهی از مقاومت در برابر میکروب‌ها که با حضور معاونان وزیر بهداشت سازمان غذا و دارو، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل، رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و ایمنی غذایی و جمعی از متخصصان در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، مشکل بین‌المللی را یک مشکل بین‌الملل میکروبی توصیف کرد.
وی با تاکید بر اینکه موضوع مقاومت میکروبی تنها یک موضوع پزشکی نیست و ابعاد گسترده ای از محیط زیست و توسعه پایدار دارد، گفت: همانطور که بی توجهی به اصول توسعه پایدار در حوزه آب، جنگل و محیط زیست ما را به نقطه بحرانی رساند، در حوزه پزشکی نیز مصرف بی رویه و نادرست می تواند آینده سلامت کشور را تهدید کند.
وزیر بهداشت با اشاره به تجربه کشور در مصرف آب و فرسایش منابع طبیعی افزود: وقتی کمبود آگاهی را با مصرف بی رویه جبران کنیم، نتیجه آن بحران هایی خواهد بود که امروز با آن مواجه هستیم. در زمینه آنتی بیوتیک هم همین اشتباه تکرار می شود. چه در بیمارستان ها و چه در سطح جامعه.
ظفرخندی وی با اشاره به برآوردهای جهانی گفت: هزینه مقاومت میکروبی در 10 سال آینده ممکن است به بیش از 400 میلیارد دلار برسد. چنین بار مالی و مرگ و میر ناشی از مقاومت میکروبی را نمی‌توان نادیده گرفت و پیش‌بینی می‌شود که در دهه آینده جزو عوامل اصلی مرگ و میر باشد.
وی با تاکید بر نقش تجویز نسخه در این بحران افزود: در سال های گذشته مصرف آنتی بیوتیک در بسیاری از جراحی ها از حد لازم فراتر رفت اما امروزه بر اساس شواهد علمی در بسیاری از جراحی ها تنها یک دوز قبل از عمل کافی است و در صورت عدم اجرای صحیح آموزش ها و پروتکل ها خطر مصرف بی مورد و مقاومت ادامه خواهد داشت.
وزیر بهداشت با اشاره به ضرورت نظارت هوشمند گفت: بخشی از 200 تا 1800 تن مصرف آنتی بیوتیک در کشور ناشی از خود مصرفی است. از نسخه های بدون نسخه برای سرماخوردگی های ویروسی گرفته تا درخواست های غیر ضروری تصویربرداری. لازم است با مشارکت شرکت های بیمه در تشخیص نمونه های تصویربرداری غیر ضروری، نقش فعال تری در زمینه آنتی بیوتیک ها ایفا کنیم.
ظفرخندی اگر پزشک نیاز به جریمه داشته باشد یا بیمار متوجه شود که مصرف بی مورد هزینه دارد، این چرخه باید اصلاح شود. باید کاری کرد که لازم و کافی باشد نه بیشتر.
وی با بیان اینکه حل این بحران تنها بر عهده وزارت بهداشت نیست، گفت: همه دستگاه ها باید مشارکت داشته باشند. از وزارت جهاد کشاورزی، دامپزشکی، وزارت صنعت، استاندارد و نیرو گرفته تا آموزش و پرورش. ما باید از ظرفیت شورای عالی سلامت و امنیت غذایی برای اطمینان از همکاری بین وزارتخانه ها استفاده کنیم.
وزیر بهداشت بر ضرورت آموزش و شبکه شاد برای ارتقای سطح آگاهی مردم تاکید کرد و گفت: رسانه ملی نیز باید در این راستا نقش فعالی داشته باشد.
ظفرخندی وی در پایان از متخصصان بیماری های عفونی، محیط زیست و دامپزشکی تشکر کرد و گفت: اگر امروز مقاومت میکروبی جدی گرفته نشود، نسل های آینده تاوان آن را خواهند پرداخت. ما باید این تهدید پنهان را با هم و با مسئولیت مشترک از بین ببریم تا بتوانیم جامعه ای سالم تر و آینده ای امن تر برای نسل های آینده بسازیم.
وی همچنین در حاشیه نشست «هفته جهانی آگاهی از مقاومت آنتی‌بیوتیکی» بر ضرورت مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور تاکید کرد و گفت: مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران نسبت به بسیاری از کشورها بیش از حد است و این روند می‌تواند نسل جوان و کودکان امروز را در معرض خطر جدی مقاومت میکروبی در سال‌های آینده قرار دهد.
وزیر بهداشت با بیان اینکه مصرف بی رویه باعث کاهش اثربخشی داروهای موجود و نیاز به معرفی آنتی بیوتیک های جدید می شود، گفت: در صورت ادامه این روند حتی نسل جدید داروهای پیشرفته نیز در صورت مصرف غیرمنطقی با مقاومت میکروبی مواجه می شوند و چرخه خطرناک مقاومت تکرار می شود.
ظفرخندی وی فرهنگ سازی و آموزش را اولین اقدام لازم در این زمینه دانست و افزود: لازم است آموزش های مناسب به مردم و همچنین آموزش مستمر به همکاران نظام سلامت ارائه شود تا مشخص شود برای هر بیماری چه نوع آنتی بیوتیکی، در چه دوزی و به چه تعداد باید تجویز شود. از آنجایی که علم دائماً در حال تغییر است، این آموزش باید دائماً در دوره های آموزشی تجدید و آموزش مداوم تکرار شود.
وی با تاکید بر نقش نظارتی وزارت بهداشت و بیمه گفت: سازمان دارو، غذا و دارو و معاونت بیمه باید با نسخه های غیر منطقی و غیرمنطقی برخورد کنند و نسخه ها باید بر اساس دستورالعمل های علمی بالینی تنظیم شود و بیمه ها موظفند از تجویز بی مورد دارو جلوگیری کنند.
وزیر بهداشت با اشاره به اینکه بیماری هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا کاملا ویروسی هستند و آنتی بیوتیک ها هیچ تاثیری روی آن ها ندارند، گفت: تجویز آنتی بیوتیک برای آنفولانزا مصداق بارز مصرف غیرمنطقی است. داروخانه ها نباید آنتی بیوتیک برای بیماری های ویروسی تجویز کنند و مردم نباید خودسرانه این داروها را تهیه کنند.
ظفرخندی وی همچنین گفت: آمارهای مربوط به وضعیت آنفولانزا در کشور باید به دقت ارزیابی شود. آنفولانزا این یک بیماری ویروسی شناخته شده است و درمان آن بر اساس مراقبت های بهداشتی، اقدامات حمایتی و پیشگیری از انتقال بیماری است. تجویز آنتی بیوتیک در این زمینه نه تنها ضروری است، بلکه ضروری است گران قیمت و این علمی نیست.
وی همچنین به لزوم نظارت دقیق بر نسخ در داروخانه ها اشاره کرد و افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا شرکت های بیمه وظیفه کنترل نسخه ها را بر عهده دارند. نسخه نویسی الکترونیکی باید طوری طراحی شود که افرادی که در زمینه خاصی متخصص نیستند نتوانند آنتی بیوتیک های نسل جدید را تجویز کنند. این موضوع باید در دستورالعمل های بالینی بیمه ها تعریف شود و مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک در سطح داروخانه ها کنترل شود.
وزیر بهداشت با اشاره به پیش بینی های جهانی در خصوص پیامدهای مقاومت میکروبی گفت: در صورت تداوم روند کنونی در دنیا تا 10 سال آینده بیش از 400 میلیارد دلار هزینه می شود و نزدیک به 10 میلیون مرگ بر اثر مقاومت میکروبی رخ می دهد. این موضوع یک معضل جهانی و یک تعهد ملی است که وزارت بهداشت، بیمه و همه نهادهای ذیربط باید با جدیت آن را دنبال کنند.