مهسا بهادری: داستان تولید فیلم سینمایی «دایره مینا» چیست؟ داریوش مهرجویی در سال‌های ابتدایی کارش به توصیه یکی از دوستان پزشکش به حومه شهر سر زد و متوجه وضعیت وحشتناک تجارت خون شد. به تهران سفر کردم و تصمیم گرفتم مستندی درباره این فجایع بسازم. او که از دوستان صمیمی غلامحسین ساعدی است این ماجرا را برای دوستش تعریف کرد و ساعدی که پزشک و نویسنده هم هست با بیان اینکه خودش هم داستانی با همین موضوع دارد گفت: فیلم «دایره مینا» برگرفته از داستان «عشگلدونی» ساعدی.
«دایره مینا» یکی از بزرگترین قربانیان سانسور سینمای قبل از انقلاب به دلیل تصویر سیاهی که از سلامت و بیمارستان های آن دوران ارائه کرده بود به مدت سه سال از سوی سازمان نظام سلامت شکایت کرد و در این مدت یک به مرور زمان سازمان انتقال خون ایجاد می‌شد و این فیلم پس از اکران به نمایش در می‌آمد.
بیمارستانی که قرار بود محل سلامت و تندرستی دیر مینا باشد به منطقه ای تاریک تبدیل شد که جان و خون مردم در آن خرید و فروش می شد. در این فیلم که بر خلاف داستان به دگرگونی مرد جوان می پردازد، موضوع شبکه خون وحشتناک برای مهرجویی و ساعدی مهم است. علاوه بر این، دشمنی ساعدی با همکارانش در «دایره مینا» نیز دیده می شود.
به بهانه سالگرد قتل داریوش مهرجویی با ایرج راد که نقش پر رنگی در «دره مینا» داشت، دیدار کردیم اما نقش او حذف شد.
چرا داریوش مهرجویی جایگاه ویژه ای در سینمای ایران دارد؟
به نظر من داریوش مهرجویی شخصیت بسیار ارزشمندی در سینمای ایران است. آقای مهرجویی در اولین تلاش خود برای تغییر سبک سینما از هنرمندان تئاتر و نویسندگان تئاتر در فیلم گاو استفاده کرد و فضایی را برای بهره مندی هنرمندان تئاتر فراهم کرد. سینما شکل دیگری به خود گرفت و مهرجویی هم از این موضوع بهره برد و آثار بزرگی به سینما ارائه کرد. در فیلم های «پستچی»، «دایره مینا» و «اجاره نشین ها» حضور داشتم. کل نقش من در فیلم «دیره مینا» حذف شد و نگاتیوها هم از بین رفت.
چرا این نگاتیوها حذف شدند؟ راستی داستان شما در مورد حذف شدن از فیلم Dire Mina چه بود؟
فیلم «دایره مینا» که در آن نقش کارآموز جوانی را بازی می‌کردم که سعی می‌کرد حتی در یک اتاق کوچک بیمارستانی یک مرکز خون راه‌اندازی کند، به دلیل نبود چنین مکانی و خون‌فروشی معتادان، تقریباً سه سال توقیف شد. این اتفاق افتاد مرد جوان مخالفت کرد. مهرجویی شبی که بعد از توقیف می خواست فیلم اکران شود، به من گفت تمام نقش هایی که بازی کردی حذف شده، فقط در یک صحنه بودی، گفتم این کار را حذف کن. این فیلم که مدت زیادی طول کشید بخشی در بیمارستان لقمان و بخشی در مشهد فیلمبرداری شد. اما در مجموع، خوشحالم که دوباره The Tenants بازی می کنم.
“مستاجرین” را چگونه می بینید؟
«اجاره نشین ها» یک طنز اجتماعی و زیبا بود، بدون استفاده از الفاظ رکیک و عجیب و غریب، مخاطب را به خنده می انداخت، کمدی اصیل و واقعی بود. داریوش مهرجویی جایگاه ویژه ای در سینمای ایران دارد و تاثیر ویژه ای بر سینمای ایران داشته است.
داریوش مهرجویی با فیلم «گاو» چه تأثیری بر سینمای ایران داشت و تا چه اندازه توانست مسیر سینما را تغییر دهد؟
به هر حال تاثیرش فرهنگی و ساختاری در عرصه بازیگری، در نحوه فیلمسازی، در ترکیب و محتوای آثار بود. همه اینها دست به دست هم دادند تا یک اثر فوق العاده خلق کنند. من و عزت الله تعظمی در جریان فیلمبرداری فیلم گاو در سال 1347 با 21 سال اختلاف در دانشگاه همکلاسی شدیم. از لحظات فیلم برایم می گفتند، مثلاً شب با آن گاو، تهیه کننده ها از ساعت 10 به بعد به تهران برگشتند، اما نیامدند، در انبار ماندند. این شکل از ارتباط شگفت انگیز است. می گفت اگر بعضی جاها گریه می کردم، اگر بازی نمی کردم، واقعاً آن اشک ها خود به خود سرازیر می شد و به نظر من او بازیگر بزرگی بود.
عزت الله تعظمی خیلی وقت شناس بود، دو ساعت قبل از آن به پشت صحنه می رفت و همیشه قبل از رفتن روی صحنه یا جلوی دوربین چیزی زمزمه می کرد، کنجکاو بودم، یک بار از او پرسیدم که قبل از شروع کار چه می گویی؟ در جواب گفتند من مطمئن شدم و روی صحنه رفتم. در واقع صحنه برای او مقدس بود، به همین دلیل چنین جایگاهی داشت و این مسائل کاملا درونی بود.
اوج فیلمسازی داریوش مهرجویی برای شما چه بود؟
نکته ای که در فیلمسازی داریوش مهرجویی وجود داشت این بود که او سعی می کرد به بهترین شکل ممکن کارها را جلو ببرد، به همین دلیل است که می گویم شاید کار پایانی را خیلی دوست نداشت. اما تمام کارهایی را که در زمان خود انجام داد، با تفکر، تفکر و نگاه درست انجام داد. مهرجویی فردی بسیار فرهیخته، متفکر، متفکر، باسواد و پرتلاش بود که می دانست چگونه با بازیگر برخورد کند و از زمینه های خلاقانه او استفاده کند. این مسائل نکات ارزشمندی در کار مهرجویی بود که باعث می شد از سریالی به راحتی نگذرد و گاهی با تهیه کننده اختلاف پیدا می کرد، می خواستند کار هر چه زودتر تمام شود اما او کارش را کرد و توجهی نکرد. این مسائل
البته داریوش مهرجویی همیشه جلوتر از زمان خودش بود، من نمی توانم کارهایش را تحلیل کنم چون دغدغه های فرهنگی، تاثیرات فرهنگی، بازتاب این تاثیرات و همه اینها بر آثار سینمایی کارگردان در دوره های مختلف تاثیر می گذارد و اینها چیزهایی نیست که بتوان به راحتی گفت. . صحبت کرد.
داریوش مهرجویی یکی از پیشگامان اقتباس ادبی است، داستانی که دیگر کمتر در سینما می بینیم، چرا این اتفاق افتاد؟
اعداد به قدری تغییر کرده اند که نمی توان یک عامل واحد را بررسی کرد.
جالب ترین خاطره شما از پشت صحنه فیلم اجاره نشین ها چیست؟
متاسفانه امکانات آن زمان مثل الان نبود و شاید برایتان جالب باشد که بدانید بیشتر اتفاقاتی که در «اجاره نشین ها» می افتد واقعی است. قسمتی که کتابخانه روی من فرو ریخت واقعی بود، حتی بعد از اینکه کتابخانه روی من فرو ریخت، من برای چند دقیقه بیهوش بودم زیرا تابلو و کتاب ها واقعی بودند. سپس از من خواستند که این صحنه را تکرار کنم که با آن موافق نبودم و سپس به فکر اصلاحاتی افتادند. آنها از یک منبع آب 30 هزار لیتری که در آن آب جاری بود کمک گرفتند.
داریوش مهرجویی درباره این اتفاقات چه گفت؟
مهرجویی بود.
۲۴۵۲۴۵
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین