شهرام قائدی معلمی به من گفت که در فیلم بازی نکن

به گزارش خبرگزاري خبرآنلاين، شهرام قائدي در فيلم سينمايي «دوستم داشتند» به كارگرداني محمدرضا رحماني كه اين روزها در اكران بزرگ است، بازي مي كند، اما بازي او از نقش كوتاهش بيشتر است. بازیگری که توانایی اش در ایفای نقش های جدی و تاثیرگذار همیشه در پشت تصویر بیننده به عنوان بازیگر نقش های کمدی معمولی پنهان است. در همین حین بازی در نقش های جدی را آغاز کرد.

به گزارش همهمهن، بازی ماندگار او به عنوان مامور امنیتی در فیلم «ارتفاع پست» در خاطره سینمای ما ثبت شده است و در این گفتگو تاکید کرد که در زندگی خود تنها یک نقش داشته و بس. نقشی که او را در سطح استعدادهایش می بیند، اما انگار آن استعداد اثبات شده دیده نشده است. به همین دلیل با شهرام قیدی صحبت کردیم. چرا برخی از بازیگرانی که در نقش های فرعی و کوتاه و در ژانرهای مختلف استعداد خود را نشان می دهند، ارزشی را که شایسته است نمی گیرند و در نقش های طولانی تر از آنها استفاده نمی شود؟ یکی از کسانی که این درد را روایت می کند شهرام قیدی است.

راستش را بخواهید بازی شما در فیلم «دوستم داشتند» را دوست داشتم اما پشت آن هم به این فکر می کردم که چرا شهرام قیدی را کمتر در نقش های جدی می بینم و چرا او را در نقش های کوتاه بیشتر می بینم. جدیت در اینجا به معنای کمدی کمدی نیست. یعنی نقش های غیر طنز. از آنجایی که ثابت شده می تواند نقش های کوتاه و جدی بازی کند، چرا نقش های بلند به او پیشنهاد نمی شود؟ البته این اتفاق برای برخی بازیکنان مثل جواد عزتی، امیر جعفری، مهران غفوریان یا عباس جمشیدی افتاد اما این یک قانون نیست. به نظر من در این سال ها با برخی نقش ها از جمله این فیلم ساختارشکنی انجام داده اید و تصویر کلیشه ای در ذهن مخاطب از شهرام قائدی به عنوان بازیگر ژانر کمدی یا نقش های تیپیکال را شکسته اید.

شما به من لطف دارید. در مورد همه دوستانم که همه دوستان صمیمی من هستند و تقریبا هم سن و سال هستند با شما موافقم. اما من خیلی قبل از همه اینها قالب را شکستم. بنابراین در سال 1359 در سریال «خاک سرخ» نقش نگهبان را بازی کردم. من در واقع قبل از وارد شدن به کمدی با یک نقش جدی شروع کردم، اما متأسفانه بعد از «خاک سرخ» و «ارتفاعات پایین» از یک استاد راهنمایی اشتباه گرفتم و یکی دو سال کار نکردم. من سال ها پیشنهادهای مشابهی را دریافت کردم و رد کردم و زندگی بازیگری ام با این اشتباهات به چالش کشیده شد.

چون آن استاد مرا خوب می شناخت و می گفت تو کمدین خوبی می شوی. اگر در این نقش مامور یا بادیگارد گیر کردی، دیگر به تو پای نمی گذارند و سینما آنقدر بی رحم است که این فضا را برای بازی در نقشی که می خواهی به تو نمی دهد. او معتقد بود که با کمدی می توانی خودت را ثابت کنی و بعد نقش های جدی بگیری.

الان به این نتیجه رسیده ام که توصیه استاد بر اساس مناسبات سینمایی آن سال ها درست نبوده است. نصیحت صادقانه ای که تحلیل ها و پیش بینی هایش درست از آب در نیامد و مسیر حرفه ای من را به سمت آنچه فکر می کردم و دوست داشتم هدایت نکرد. من با چند نفری که به بیان بسیار خودخواهانه، چهار پیراهن بیشتر از من پاره کرده اند، در مورد هر سناریو یا سناریویی که در حال حاضر به من ارائه می شود، صحبت می کنم، مشاوره می گیرم، و در این فضای کمی که در نهایت داریم، من با آنها صحبت می کنم. من فرصتی برای معاشرت دارم.

در آن زمان قصد و تصمیم من این بود و دلیلش این بود که این کار بسیار حرفه ای بود و برای من نیاز به تخصص داشت. از طرفی روابط در سینما و تغییرات و دگرگونی هایی که در آن رخ می دهد چیزی نیست که من به عنوان یک بازیگر بتوانم آن را پیش بینی کنم یا منتظر بمانم تا نقش مورد نظرم به من پیشنهاد شود و آن را رد کنم. خب زندگی و معیشت بازیگر اینجوری دچار مشکل می شود. بنابراین، استعدادها و توانایی های بازیگر و حتی علاقه او به یک شکل خاص از بازیگری، همیشه به شرایط تولید و روابط تولید در سینما بستگی دارد. نه فقط علایق و انتخاب های آنها. در سینما که یک هنر و حرفه جمعی است، انتخاب فردی یا ممکن نیست یا ناپایدار. بزرگترین چالشی که هر بازیگری با آن مواجه است، نوسان دائمی بین بازی در نقشی است که دوست دارد و حضور در سینما.

برخی از آنها بازیگران معمولی هستند و می توانند در سینمای ژانر خوب بازی کنند، مثلاً کمدی یا کمدی، اما توانایی ایفای نقش های شخصیت محور را ندارند و برای مثال برای درام و تراژدی مناسب نیستند.

گاهی این وضعیت به دلیل ضعف و بی کفایتی بازیکن نیست، بلکه به دلیل نبود شرایط لازم برای نشان دادن سایر استعدادها و توانایی های بازیکن است. در واقع گاهی یک بازیگر ظرفیت لازم را دارد اما از این ظرفیت به درستی استفاده نمی شود. گاهی ممکن است فرصت و فرصت برای یک بازیگر برای اثبات استعدادهایش فراهم نباشد یا محدود به برخی از بازیگران باشد. بازیگران در همه جا؛ از سینما و تلویزیون گرفته تا سکوها. این نقدی است که باید به مناسبات تولیدی یا آرمان ها و روش های برخی تهیه کنندگان و کارگردانان و حتی منتقدان وارد شود.

گاهی اوقات یک منتقد و تحلیلگر سینما نوشتن در مورد بازیگر خاصی را که به نظر او نقشی کوتاه و فرعی داشته است را افتخار نمی داند. با اینکه خوب بازی میکنه به نظر من یکی از مهم ترین چالش ها یا بی عدالتی ها و نابرابری های سینمای ایران این است که جایگاه بازیگران با استعداد آنها برابری نمی کند. یکی زیر استعدادش، دیگری بالاتر از استعدادش است و روابط تجاری سینما اجازه نمی دهد در این زمینه تعادل برقرار کنیم.

۲۴۵۲۴۵