زینب کاظم خواه: اشتباه نیست اگر بگوییم «پیر پسر» اوکتای براهنی از هفتخوان رستم پیشی گرفته است. تا اکرانش، اما به نظر می رسد راه سخت این فیلم اصلا هموار نخواهد بود و حالا با سخت ترین خواننده مسیرش روبرو شده است. خواننده مشتاق ساترا.
سازوکار سخت گیرانه ساترا در سال های اخیر بارها کار را برای سازندگان فیلم سخت کرده است و این بار پخش آنلاین «پیرمرد» را متوقف کرده و آخرین مانع را بر سر راه فیلم درست پیش از اکران آنلاین فیلم قرار داده است. فیلمی که انتظار می رفت از اکران سینما به خانه ها برده شود، در آخرین لحظات با عنوان «دستگیری» مواجه شد. واژه ای که در فرهنگ ایرانی به کرات استفاده می شود.
«پسر پیر» فیلمی است که گاه مورد تحسین قرار می گیرد اما اغلب رد می شود. وقتی منتشر شد، شبکه های اجتماعی و رسانه ها مملو از تعریف و تمجید بودند. نقدهای مثبت یکی پس از دیگری منتشر می شد و گویی سینمای ایران دوباره صدای تازه ای شنیده بود. با این حال، مانند بسیاری از رویدادهای اجتماعی در این سرزمین ها، این صفحه به طور ناگهانی تغییر کرد. طولی نکشید که چهره های سیاسی و فرهنگی برخی جریان ها با لحنی تند به سمت فیلم هجوم آوردند. از نقد فراتر رفتند و گاه به مرز توهین هم رسیدند.
آغاز داستان؛ برای گرفتن مجوز راه طولانی است
«پیر پسر» از همان مراحل اولیه تولید در کانون توجه قرار داشت. موضوع فیلم – دنیای متزلزل خانواده، اقتدار پدری و نمایش آشکار فروپاشی ساختارهای سنتی – پر شور بود. دستگاه نظارت فرهنگی با شک به این موضوع نگاه کرد و ماه ها طول کشید تا مجوز بگیرد. این اولین نشانه ای بود که براهینی باید با موانع زیادی در این راه دست و پنجه نرم کند.
موفقیت باکس آفیس و آغاز چاپ
سرانجام در 21 ژوئن 1404 «پیرمرد» به سینما اکران شد. نتیجه خیره کننده بود: بیش از دو میلیون بلیت فروخته شد و 181 میلیارد تومان درآمد کسب کرد. این رکوردی است که آن را به پرفروش ترین فیلم سال تبدیل کرده است.
رقبای سیاسی در این زمینه کوتاهی نکردند. «پیر پسر» به عنوان اثری «ضد خانواده» و «ارزش‌بر» معرفی شد. فشارها تا آنجا پیش رفت که وزیر آموزش و پرورش ملی به دلیل سوالاتی از جمله درباره این فیلم به مجلس رفت و کارت زرد گرفت. برخی از نمایندگان از جمله فتح الله طوسلی و حمید رسایی از «پیامدهای اخلاقی و فرهنگی» این فیلم صحبت کردند و آن را نشانه «بی تفاوتی فرهنگی» خواندند. از سوی دیگر سینماگران و افرادی مانند پرویز پرستویی که از این فیلم دفاع کردند، این حملات را «دخالت سیاسی در هنر» توصیف کردند. هر سه نهاد سینمایی (شورای عالی تهیه‌کنندگان، انجمن ناشران و انجمن سینماگران) در بیانیه‌ای مشترک نسبت به «تخریب سازمان‌یافته سینما» هشدار دادند.
امید اسکار؛ یک رویای ناتمام
در بحبوحه این بحث ها، خبر احتمال معرفی این فیلم به اسکار نیز منتشر شد، اما زمانی که تصور می شد این فیلم شانس زیادی برای حضور در اسکار از ایران دارد، هیات انتخاب نماینده اسکار ایران آب پاکی به این فیلم داد و اینجا هم شانس از «پیر پسر» برگشت. کمی بعد حنیف سروری تهیه کننده این فیلم گفت که ایران بدون توضیح واضح فیلم «پیر پسر» را از فهرست اسکار حذف کرده و امید اصلی او این است که این کارگردان به دلیل تابعیت کانادایی از سوی کانادا نامزد شود. اما این امید محقق نشد.
اسکن را متوقف کنید، سپس به قاچاق ضربه بزنید
در اثر فشارها، اکران پیر پاسار بدون دلیل از ساعت 23 مهر متوقف شد. در همان زمان اخباری مبنی بر تبدیل نسخه سینمایی به یک سریال شش قسمتی برای انتشار روی پلتفرم ها منتشر شد و بسیاری این اقدام را راهی جدید برای ادامه حیات فیلم دانستند. اما صبح روز 13 آبان، نسخه بوتلگ این فیلم در کانال های تلگرامی منتشر شد. باز هم اتفاقی که واکنش هایی را در پی داشت. اکتای براهنی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: سالمندان را غیرقانونی نبینید، سازندگان آنها پیر هستند.
پخش غیرقانونی آن ضربه نهایی به این فیلم نبود که باز هم در شبکه نمایش خانگی به تماشای آن می نشیند. پس از آن ساترا اکران رسمی فیلم را متوقف کرد و مسیر اکران قانونی فیلم عملا بسته شد.
عباس طاهری، معاون کاربران و تنظیم اجتماعی سترا به خبرنگار ایرنا گفت: فیلم پیرپسار مجوز اکران اینترنتی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را نداشت و با تصمیم قضایی پخش آن متوقف شد. ساترا تنها مجری بود که این تصمیم را به پلتفرم‌های آنلاین ارسال کرد.»
این در حالی است که تاکنون افراد زیادی این فیلم را تماشا کرده اند و بسیاری معتقدند عمل ساترا توجیه قابل قبولی ندارد.
فیلم «پسر پیر» از زمان صدور پروانه ساخت تا اکران، بحران‌های زیادی را پشت سر گذاشت، در معرض انتقادات وحشیانه قرار گرفت و هر بار در این راه زخمی تازه دریافت کرد. از اتهام خانواده ستیزی تا کشاندن وزیر ارشاد به مجلس، از شکست در راه اسکار تا انتشار نسخه بوتلگ و در نهایت سد ساترا.
۵۹۵۹
گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین