بازیگری با صدای خاص; مانند خسرو شکیبایی/ داستان کمتر شنیده شده مردی که هفته گذشته درگذشت

به گزارش خبرگزاری انتخابتو به نقل از ایسنا، محمدرضا دلپاک صدابردار فیلم «طعم گیلاس» در مطلبی در پی درگذشت همایون ارشادی (بازیگر «طعم گیلاس») نوشت:

“وقتی خبر درگذشت همایون ارشادی عزیزم را شنیدم بسیار متاثر شدم و به روزهای تدوین و صدابرداری فیلم طعم گیلاس بازگشتم. مفتخرم که به عنوان همکار و همراه عباس کیارستمی در آن فیلم جهانی شرکت کردم. همدردی و همراهی من در این فیلم در شش ماه گذشته برای آقای کیارستمی برای آقای کیارستمی بود. زمانی شاهد بودم که آقای ارشادی در نقش آقای بدیعی زندگی می‌کرد، فقط بازی نمی‌کرد.

در حین بررسی عجله در هنگام تدوین، یادم می آید که آقای ارشادی کوچکترین تفاوتی بین لحظه تصویربرداری و لحظه ای که تصویربرداری در پشت صحنه بود، مشاهده نکرد. آقای کیارستمی همیشه می گفت: ارشادی بیگ هم جلوی دوربین است و هم پشت دوربین، در حین کات زدن همان نفر پشت دوربین بود که جلوی دوربین بود و هیچ تفاوتی در او احساس نکردم. واقعا همینطور بود. آقای ارشادی در داخل و خارج یکسان بود. او فردی باوقار، محترم، آرام و یکنواخت است.

جالب اینجاست که در طول فیلمبرداری سکانس های داخل ماشین «طعم گیلاس» هرگز مستقیماً با بازیگران مقابلش صحبت نکرد. مثلاً در صحنه‌های گفتگوی پیرمرد شیرین آذری و بدیعی بیگ، پیرمرد هنگام ضبط در کنار ارشادی بیگ نبود. همان طور که در زمان فیلمبرداری آن پیرمرد فقط با آقای کیارستمی که پشت فرمان نشسته بود صحبت کرد.

در مرحله دوبله، آقای کیارستمی دیالوگ جدیدی برای فیلم نوشتند. معمولاً خودش فیلمنامه را نمی نوشت و همیشه می گفت: من فیلم هایی را دوست دارم که در حین کار فیلمنامه را تمام می کنم. «طعم گیلاس» یکی از این فیلم ها بود.

حتی آقای کیارستمی هم در لحظه آخر نام این فیلم را انتخاب کرد. در حالی که در زمان فیلمبرداری، تدوین و صدابرداری نام فیلم «سفر به صبح» بود، پس از میکس، «طعم گیلاس» را به عنوان نام فیلم انتخاب کردند.

بنابراین آقای ارشادی به استودیو می آمد تا صدای خودش را ضبط کند، صداهای خارج از کادر را ضبط کند و حتی دیالوگ هایی به چهره اش اضافه شود. برای من فراموش نشدنی است که وقتی می خواستیم صدای او را ضبط کنیم، لحن، روحیه و انرژی او از روزهای تیراندازی تغییر نکرده و برای رسیدن به صدای تیراندازی نیازی به تمرین نداشت.

آقای ارشادی هم صدای خاصی داشت. صدایی مثل خسرو شکیبایی، نشانی از روحشان که اثر انگشت روحشان را در هوا می گذارد. صدای ارشادی امضای روحش بود. صدای او فرکانسی داشت که بافت روانی شخصیت را از درون تشکیل می داد. دامنه دینامیکی گسترده ای نداشت و این یکنواختی کنترل شده، سکون و سکونی ایجاد می کرد که برای انتقال لایه های ذهنی شخصیت ایده آل بود.

این صدا خود به عنوان یک اتمسفر عمل کرد. او نه تنها حامل دیالوگ است، بلکه بخشی از احساس صحنه است. او در سکوت ها معنا تولید می کرد و با کمترین تغییر لحن صدا بیشترین بار احساسی را به دوش می کشید. در صدای او نوعی «فضای درونی» وجود داشت که در تصویر می نشست و حال و هوای ایجاد می کرد.

خاطرات بسیار خوبی از همکاری با ایشان به خصوص آقای کیارستمی دارم. بعد از «طعم گیلاس» در فیلم های دیگری هم با او کار کردم. فیلم های آقای مهرجویی شامل; بگویید «نارنجی پوشیده»، «خوب است که برگشتی» و «باید برگردیم». اما هر بار که صدایش را می شنیدم «طعم گیلاس» و خاطره آن روزهایی که همایون عزیز درون و بیرون یکی بود زنده می شد.

همایون ارشادی هنرمند بین المللی مقیم ایران بود و با وجود دانش و تجربه هرگز جاه طلب نبود. هیچگاه مراسم یادبودی برای او برگزار نشد، اما در بسیاری از فیلم های مهم تاریخ سینمای ایران نقش های ماندگاری از خود برجای گذاشت.

همایون ارشادی از آن دست هنرمندانی بود که حضورش حتی در سکوت محسوس بود.

روحش شاد و یادش زنده باد.”

همایون ارشادی وی در 29 آبان در سن 78 سالگی پس از یک دوره بیماری درگذشت.

۲۴۲۲۴۲