ما می توانیم با رویکرد نقد اجتماعی بدون سیاه نمایی فیلم بسازیم

ما می توانیم با رویکرد نقد اجتماعی بدون سیاه نمایی

زینب اکبری: محمد گودرزی در این دوره از جشنواره فیلم کوتاه تهران، دو اثر «راوی» و «بی وطن» را تولید می کند. او پیش از این تهیه کنندگی چند فیلم کوتاه را برعهده داشته و پروژه «باغ کیانوش» را نیز برعهده داشت که سال گذشته در جشنواره فیلم به نمایش درآمد.

با گودرزی درباره حال و هوای متفاوت «راوی» و «بی وطن» گپ زدیم.

– پیشرفت کار شما در مراحل تولید چگونه بود؟

از سال 1369 وارد عرصه سینما شدم و پس از گذراندن دوره های مختلف بازیگری، کارگردانی، فیلمنامه نویسی و طراحی گریم، مراحل ساخت فیلم را آغاز کردم و فیلم کوتاهی را ساختم. بعد از مدتی به تولید علاقه مند شدم. در مرحله اولیه تولید ابتدا باید مجری طرح باشید. از سال 1372 به کارگردانی فیلم کوتاه مشغول هستم. من از سال 1996 به عنوان تهیه کننده در باشگاه فیلم سوره راه طولانی را طی کردم و فیلم های زیادی را در این باشگاه تهیه کردم.

به عنوان تهیه کننده، ریسک فضای فانتزی «راوی» را چگونه می پذیرید؟ اساساً این حوزه فانتزی ممکن است چندان برای مخاطب عام جذاب نباشد.

در باشگاه فیلم سوره کارگردان به این شکل دنیا را در ذهن خود می سازد و ما بیشتر راه را برای به تصویر کشیدن دنیای آنها هموار می کنیم. «راوی جهان محمد» که فضایی فانتزی و رویایی دارد ثابت است. ما همچنین سعی می کنیم از ژانرهای معمولی که همه به دنبال آن هستند دور شویم و به سمت چیزی برویم که تولیدات آن ژانر کمتر باشد.

فکر می کنم این یک قدم به دنیای فانتزی و یکی از ویژگی های باشگاه فیلم سوره است که به تصویر کردن دنیای فیلمساز کمک می کند.

از جلوه های ویژه بصری «راوی» بگویید. کدام قسمت از تصاویر و مکان ها واقعی و کدام قسمت ها طراحی شده اند؟

تیم سازنده جلوه های ویژه فیلم سینمایی «راوی» همان تیم سازنده جلوه های ویژه فیلم «باغ کیانوش» و برنده جایزه جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان است. در ابتدا فقط لازم بود «قلب» و «هلیکوپتر» را با جلوه های ویژه به تصویر بکشیم، اما پس از آماده شدن استوری بورد، شرایط تولید آنقدر بهبود یافت که حجم این جلوه های ویژه بیشتر شد.

اما مثلاً جایی که راوی ها هدایت می شوند کاملا واقعی است. ابتدا قرار بود از کتابخانه ایران مال برای آن صحنه استفاده شود، اما چون از نظر زمانی نمی توانستیم هماهنگ کنیم، آن صحنه را در برج آزادی گرفتیم. فضای تخیلی ایجاد شده کار سخت بچه های طراحی صحنه است و بخشی از آن فضای برج آزادی است.

با توجه به بودجه محدود فیلم کوتاه، میزان جلوه های ویژه را چگونه مدیریت کردید؟

در حین تهیه استوری بورد تخصص گرفته می شود و هزینه جلوه های ویژه باید نسبت به هزینه کل پروژه معقول باشد. فضای فیلم کوتاه همیشه یک فضای حمایتی بوده و نگاه مردم اینجا پول درآوردن نیست. همچنین سعی کردیم جلوه های ویژه را با کیفیت و با هزینه ای مقرون به صرفه مدیریت کنیم.

این دیدگاه در «راوی» که می گوید دنیای ما را راوی مدیریت و روایت می کند و داستان آدم ها را راویان تعیین می کنند، هم طرف و هم مخالف دارد. به مخالفان این دیدگاه که حوزه فانتزی را قبول ندارند چه می گویید؟

فضای فانتزی خاص است. مثل این است که رویای خود را از زوایای مختلف بررسی کنید. من نمی توانم از خواب و رویاها انتقاد کنم. به نظر من نمی توان به فضای رویایی «راوی» ایراد گرفت که چرا آن را به دست می گیریم. داستان های مردم را خدا می نویسد و اینکه فضای خارق العاده فیلم را جلوتر از این بگذاریم اشتباه است.

دنیای «راوی» و «بی وطن» کاملاً با یکدیگر متفاوت است. این فیلم ها و ژانرهایشان را چگونه طبقه بندی می کنید؟ آیا این انتخاب و ترجیح شما بود یا نظر حمایتی داشتید؟

برخی از آن به طور طبیعی حمایت کننده هستند. اساس باشگاه فیلم مطمئن حمایت از سینماگران است. داستان ها از دنیای خود کارگردانان است. مثلا داستان فیلم بی خانمان بر اساس واقعیتی بود که کارگردان در پزشکی قانونی دیده بود. وقتی این داستان به من ارائه شد از آن استقبال کردم.

«بی‌وطن» به آسیب‌های اجتماعی که در آن قرار داریم نگاه می‌کند. فصل دیگر نگاهی اجمالی به موضوع مهاجرت، به ویژه مهاجرت غیرقانونی دارد و این سوال را مطرح می کند که چرا مهاجران افغان سازماندهی نشده اند. به نظر من فیلم های آسیب شناسی فیلم هایی هستند که باید خارج از سیاهی به آن توجه کرد. ما می‌توانیم انتقاد اجتماعی کنیم، اما نمی‌توانیم باج‌گیری کنیم و درست توضیح دهیم.

کدام یک از فضاهای واقعی یا فانتزی را دوست دارید؟

فضای واقعی بیشتر قابل درک است و مخاطب آن فضا را بیشتر می پذیرد. با این حال، درک فضای خارق العاده برای مخاطب دشوارتر است. به نظر من ساختن فیلم در هر دو ژانر برای داشتن تنوع ژانری مهم است. هر کدام جذابیت های خاص خود را دارند و هر کدام را باید جداگانه بررسی کرد، نمی توان گفت کدام بهتر از دیگری است.

«بی تابعیتی» در ایران موضوعی تحریک‌آمیز با موافقان و مخالفان دارد. شما و فیلم این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟

دیدگاه «بی تابعیت» نقد آسیب اجتماعی بود. اساساً، وقتی با آسیب های اجتماعی سروکار دارید، جوانب مثبت و منفی وجود دارد. از یک منظر، خانواده‌ای را بررسی می‌کنیم که به‌طور غیرقانونی مهاجرت می‌کنند و باید شرایط را برای جلوگیری از بحران مدیریت کنند. از منظر دیگر ایران یکی از کشورهایی است که از کشورهای همسایه مهاجر می پذیرد. بنابراین به بررسی موضوع، قوانین و سازماندهی مهاجران می پردازیم.

دیدگاه ما یک دیدگاه آسیب‌شناسانه است که می‌گوید باید سازمان‌دهی در مورد مهاجران نیز مانند همه جای دنیا وجود داشته باشد.

آیا در جشنواره فیلم فجر امسال فیلم بلندی دارید؟

من کارگردان پروژه «تاکسیدرمی» هستم که انشالله به جشنواره فیلم فجر می رسد.

شما سال گذشته حوزه کوتاه را تجربه کردید و یک فیلم سینمایی را کارگردانی کردید. حالا به میدان کوتاه برگردیم؟ آیا حوزه فیلم کوتاه برای شما خاص است؟

هیچ راه برگشتی وجود ندارد. برای رسیدن به جایی باید قدم هایی برداشت. مراحل به این معناست که ابتدا مدیر تولید و تهیه کننده اجرایی فیلم کوتاه بودم، سپس مجری یک سریال شدم، سپس به سراغ فیلم کوتاه رفتم و تهیه کننده فیلم کوتاه شدم. فیلم‌های کوتاه برایم بسیار جذاب هستند و حتی اگر روزی فیلم بلند بسازم، باز هم فیلم کوتاه می‌سازم.

این مراحلی که من طی کردم، به نظرم هر فردی باید طی کند تا تجربه کند و به بلوغ برسد و اساسی است.

بسیاری از مردم این مسیر را نمی روند و مستقیماً تولید نمی کنند تا اینکه ارتباط برقرار کنند یا سرمایه گذار شوند. اما درست است که ابتدا در حوزه مدیران پروژه و مدیران تولید تجربه کسب کنیم تا بعدا بتوانیم در عرصه تولید بدرخشیم.

۲۴۴۵۷

گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین