گلبن سهراب در گفت و گو با خبرنگار ایمنا به اهمیت مصرف شیر در تغذیه مردم اشاره کرد و گفت: شیر یک ماده غذایی با ارزش با کالری و پروتئین بالا است که دارای اثرات ویژه و محرکی است که از رشد سریع حمایت می کند. پستانداران جوان فقط با شیر تغذیه می شوند و محصولات لبنی تنها گروه غذایی هستند که هر سه درشت مغذی را برای بدن تامین می کنند: کربوهیدرات ها، پروتئین ها و چربی ها.
در علم تغذیه هر واحد شیر معادل یک لیوان شیر، سه چهارم لیوان ماست، دو لیوان دوغ، نصف لیوان بستنی، 4 قاشق غذاخوری کشک غلیظ و 45 تا 60 گرم است. در پنیر (معادل یک و نیم جعبه کبریت پنیر)، در واقع هر واحد شیر 12 گرم کربوهیدرات، هشت گرم پروتئین، حدود پنج گرم چربی و 120 کالری برای بدن فراهم می کند.
یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: تفاوت لبنیات کم چرب و پرچرب در میزان چربی و کالری آن است در حالی که در میزان پروتئین و کربوهیدرات این دو تفاوتی وجود ندارد. هر لیوان شیر کامل تقریباً 8 گرم چربی و 140 کالری انرژی دارد. هر لیوان شیر کم چرب تقریباً 3 گرم چربی و 100 کالری انرژی دارد.
سهراب ادامه داد: سبزیجاتی مانند اسفناج حاوی مقدار زیادی کلسیم است و می تواند جایگزین کلسیم شیر شود. در این رابطه لازم است بدانید که هر لیوان شیر تقریباً 240 میلی گرم کلسیم و هر لیوان اسفناج حاوی 85 میلی گرم کلسیم است. می توان گفت اسفناج حاوی مقدار زیادی کلسیم است.
وقتی نام لبنیات را می شنویم، اولین ماده مغذی که به ذهنمان خطور می کند کلسیم است، ماده معدنی مهمی که در فرآیندهای حیاتی مهم بدن نقش دارد: کلسیم و سرعت جذب آن بالاست. پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی با کیفیت (فسفر، مس، منگنز و روی) که از طریق شیر در اختیار بدن قرار می گیرد می تواند نقش مهمی در رشد فیزیکی از جمله رشد استخوان ایفا کند و محققان در بسیاری از مطالعات به این نتیجه رسیده اند که مصرف زیاد شیر گاو منبع خوبی از پروتئین است. شیر باعث افزایش فاکتور رشد شبه انسولین می شود.
این متخصص تغذیه بالینی ادامه داد: کازئین تحریک ترشح انسولین، یکی از انواع پروتئین موجود در لبنیات، نشان می دهد که یکی از مکانیسم های تأثیر شیر بر رشد ممکن است نه تنها از طریق تحریک فاکتورهای رشد، بلکه از طریق افزایش انسولین نیز باشد. در جوامع در حال توسعه که متوسط کالری و پروتئین دریافتی آنها کمتر است، شیر و محصولات لبنی تأثیر بیشتری بر رشد قد دارند و بنابراین شیر و لبنیات بسیار مهم است.
سهراب بیان کرد: میانگین قد برای سلامت یک جامعه مهم است، بنابراین در جوامعی که کوتاهی قد رایج است، بدون شک پیامدهای منفی مهمی مانند کاهش عملکردهای شناختی، کاهش توان کاری، افزایش خطر چاقی به همراه دارد. و بیماری های مزمن
آیا مصرف شیر باعث کم خونی می شود؟
مصرف زیاد لبنیات ممکن است تنوع غذایی را محدود کند و مصرف گوشت و جایگزین های گوشت را کاهش دهد از آنجایی که کلسیم و آهن هر دو عناصر دو ظرفیتی هستند و توسط یک مکانیسم از سیستم گوارش جذب می شوند، مصرف زیاد شیر ممکن است منجر به کمبود آهن شود از میلی لیتر فراتر رود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که آیا لبنیات معمولی سالم تر از لبنیات پاستوریزه است؟ وی ادامه داد: این گفته از جهات مختلف اشتباه است و در سال های اخیر مشکلات زیادی را در حوزه سلامت جامعه ایجاد کرده است. در واقع لبنیات سنتی شیر خود را از گاوداری های سنتی و کوچک که بازرسی بهداشتی کافی ندارند تهیه می کنند. صنایع مختلف و کارخانجات بزرگ و قابل اطمینان نیز شیر خود را خریداری نمی کنند زیرا کارخانه های لبنی بزرگ شیر بی کیفیت و با بار میکروبی بالا را خریداری نمی کنند و این گونه شیرها همراه با نظارت بر تولید شیر به فروشگاه های معمولی ارسال می شود. از آنجایی که مراکز توزیع کافی نیستند، مصرف این نوع شیر یا شیر توصیه نمی شود.
سهراب با اشاره به عواقب روش های سنتی فرآوری شیر مانند جوشاندن شیر در منزل گفت: باید دانست که این اقدام به صورت غیر استاندارد انجام می شود و نمی تواند خطر آلودگی هایی مانند تب مالت را به طور کامل از بین ببرد. از طرفی باعث کاهش مقدار مواد مغذی شیر می شود.