تقریباً 50 میلیون نفر در جهان از زوال عقل از جمله آلزایمر رنج می برند و یک میلیون نفر از آنها در ایران زندگی می کنند.
به گزارش همشهری آنلاین، بسیاری از مردم فکر می کنند از آنجایی که ژنتیک نقش بسزایی در ابتلا به زوال عقل هایی مانند آلزایمر دارد، تغذیه نقشی ندارد و با قدرت ژنتیک نمی توان بر آن غلبه کرد. با این حال، شایان ذکر است که محققان با بررسی اثرات مصرف فندق بر حافظه و سلامت مغز دریافته اند که مصرف 60 گرم آجیل مخلوط در روز باعث بهبود حافظه و افزایش جریان خون در مغز می شود.
تحقیقات نشان می دهد که یک رژیم غذایی سالم می تواند از سلامت مغز محافظت کند و خطر زوال شناختی را کاهش دهد. خوردن فندق در برنامه غذایی روزانه نیز راهی برای پیشگیری از اختلالات حافظه است. به این دلیل که آجیل، به ویژه گردو، حاوی مواد مغذی مانند اسیدهای چرب غیر اشباع، پروتئین ها و پلی فنول ها است که همگی در بهبود عملکردهای شناختی مفید هستند.
مطالعات متعددی وجود دارد که نشان می دهد آجیل به دلیل داشتن مواد مغذی مانند ویتامین E، اسیدهای چرب امگا 3، آنتی اکسیدان ها و مواد معدنی به سلامت مغز کمک می کند و به نظر می رسد این ترکیبات در کاهش التهاب و اکسیداسیون سلول های مغز موثر هستند.
به عنوان مثال، ویتامین E به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی خود به ویژه از سلول های عصبی در برابر آسیب محافظت می کند و مطالعات نشان می دهد که این ویتامین می تواند فرآیندهای پیری در مغز را به تاخیر بیندازد و گردو و بادام نیز حاوی ویتامین E هستند.
یکی از مطالعات نشان داد که مصرف روزانه فندق به بهبود حافظه و عملکرد شناختی در سالمندان کمک می کند. به خصوص مصرف گردو به دلیل داشتن مقادیر بالای امگا 3 نقش موثری در حفاظت از سلامت شناختی دارد.
پس نقش ژنتیک چیست؟
علم پزشکی بر این باور است که منشأ همه بیماری ها بر اساس ژنتیک است و عوامل ژنتیکی در بیماری های مختلف نقش مهمی دارند. با این حال، آجیل و دانه ها چگونه می توانند با ژنتیک مقابله کنند و نقش آن را در بیماری آلزایمر کاهش دهند؟
پزشکان تاکید می کنند که بدون شک ژنتیک نقش مهمی در احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر دارد، اما رژیم غذایی سالم نیز می تواند به کاهش این خطر کمک کند. در افرادی که زمینه ژنتیکی دارند، خوردن غذاهای سالم مانند آجیل ممکن است به تاخیر در شروع علائم یا کاهش شدت آلزایمر کمک کند. این به این دلیل است که تغذیه مناسب به محافظت از سلول های مغز در برابر آسیب اکسیداتیو (عدم تعادل بین رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها) و التهاب کمک می کند، که می تواند عوامل کلیدی در پیشرفت زوال عقل آلزایمر باشد.
آجیل حاوی ترکیبات ضد التهابی و آنتی اکسیدان های قوی است که از مغز در برابر فرآیندهای التهابی و آسیب سلولی محافظت می کند. این محافظت ممکن است به ویژه برای افرادی که حامل ژن APOE 4 هستند، مهم باشد، گونه‌ای از ژنی که مستعد ابتلا به بیماری آلزایمر است و با خطر بالاتر ابتلا به این بیماری مرتبط است. زیرا تحقیقات نشان داده است که تغذیه مناسب حتی در این افراد نیز می تواند اثر محافظتی داشته باشد. بنابراین، اگرچه سهم ژنتیک در ابتلا به بیماری مانند آلزایمر تغییر نمی کند، اما تغذیه و سبک زندگی سالم می تواند نقش مهمی در مدیریت این خطر داشته باشد.
گردو علاوه بر اینکه تنها آجیل در بین انواع فندق است که حاوی مقدار قابل توجهی امگا 3 است، حاوی مقادیر قابل توجهی آنتی اکسیدان است و فواید زیادی برای مغز دارد. البته بادام، فندق، ماکادمیا و پسته نیز مغذی و برای مغز مفید هستند.
غذاهایی که برای سلامت مغز مفید هستند
درست است که فندق نقش مهمی در بهبود عملکردهای شناختی و کمک به سلامت مغز دارد، اما سایر مواد مغذی نیز در این زمینه موثر هستند. مثلا زردچوبه. زردچوبه به دلیل داشتن ماده ای به نام کورکومین دارای خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی قوی است و مطالعات نشان داده است که کورکومین، ماده موثره اصلی ترکیبات زردچوبه و تشکیل دهنده 3 درصد وزن این ادویه، می تواند از تجمع اثرات مخرب آن جلوگیری کند. پروتئین در مغز کاهش می یابد، بنابراین به کاهش خطر ابتلا به آلزایمر کمک می کند.
علاوه بر ماهی های چرب مانند سالمون، تن و ساردین که سرشار از امگا 3 هستند، میوه ها و سبزیجات تازه مانند توت فرنگی، پرتقال، کیوی و سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی و کاهو نیز به دلیل داشتن آنتی اکسیدان می توانند از مغز محافظت کنند. . و ویتامین های ضروری
علاوه بر این، غلات کامل مانند جو، برنج قهوه ای و نان سبوس دار، برخی روغن ها مانند روغن زیتون طبیعی، چای سبز، شکلات تلخ و حبوبات مختلف ممکن است در محافظت از سلامت مغز و جلوگیری از زوال شناختی موثر باشند. البته این مواد مغذی به تنهایی موثر نیستند و در ترکیب با سبک زندگی سالم و فعالیت بدنی منظم می توانند به بهبود سلامت مغز و کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کنند.
آلزایمر در چه سنی ظاهر می شود؟
آلزایمر بیماری است که در آن سلول های مغز به تدریج عملکرد خود را از دست می دهند، مغز کوچکتر می شود و فرد با یادآوری های روزانه دچار مشکل می شود. در صورت پیشرفت این بیماری، بیمار قادر به انجام کوچکترین کارهایی مانند آشپزی، توالت رفتن، یادآوری کارهای روزانه و آشنایی با عزیزان و اطرافیان خود نخواهد بود.
بیش از 50 میلیون نفر در جهان به زوال عقل از جمله آلزایمر مبتلا هستند و یک میلیون نفر از آنها در ایران زندگی می کنند. طبق آمار انجمن آلزایمر ایران هر ۷ دقیقه یک نفر ایرانی به این بیماری مبتلا می شود. این بیماری در حال حاضر هیچ درمانی ندارد و می توان تا حدی آن را کنترل کرد و یا با تشخیص به موقع مشکلات آن را برطرف کرد.
آلزایمر یکی از بیماری های دوران سالمندی است و از سن 65 سالگی خود را نشان می دهد، اما روند تشخیص آن تقریبا از 20 سال پیش آغاز می شود. بنابراین اگر فردی علائم این بیماری را داشته باشد، مناسب ترین سن برای انجام آزمایش آلزایمر 50 سالگی است.