جورج پطروسی: نقش هنرمندان ارمنی در سینمای ایران انکارناپذیر است/ادوین خاچیکیان: پدرم از طریق سینما زندگی کرد

به گزارش خبرگزاری انتخابتو به نقل از روابط عمومی موزه سینما، پس از اجرای زنده پادکست مهرداد غفارزاده نویسنده و فیلمساز و جورج پطروسی و مژگان اصغری و شهراد بانکی؛ پیشکسوت و ادوین خاچیکیان گوینده و صدابردار; در حالی که زنده یاد فرزند ساموئل خاچیکیان فیلمساز درباره نقش جامعه ارامنه در سینمای ایران صحبت کرد، مهرداد غفارزاده در ابتدا گفت: در پادکست امروز موضوعات زیادی از جمله سال نو مسیحی و نقش بزرگان ارامنه در ایران مطرح شد. سینما در این پادکست سعی کردیم به برخی از جامعه ارامنه سینمای ایران بپردازیم.

غفارزاده ادامه داد: زنده یاد ساموئل خاچیکیان از بدو ورود به سینما به تمام اتفاقات روز این حرفه بسیار دقت و توجه داشته است. یک شاهکار فوق العاده و در عین حال باشکوه است. این کار را در جوانی دیدم و تاثیر زیادی روی من گذاشت.

غفارزاده به هنر دوبله در سینمای ایران نیز اشاره کرد: ظاهراً هنرمندان دوبله ایران برای اولین بار در ایتالیا با این هنر آشنا شدند و چنان نبوغی داشتند که بعد از ایتالیا دوبله ایرانی در دنیا به شهرت رسید. اما پس از انقلاب و به دلیل استفاده گسترده از صدابرداری روی صحنه، دوبله کنار گذاشته شد.

ژرژ پطروسی صداپیشه و بدلکار باتجربه گفت: خوشحالم که شاهد تجلیل از هنرمندان غیرفارسی زبان توسط موزه سینما هستم. همه ما اعضای یک ملت بزرگ باستانی هستیم که در تاریخ جهان جایگاه بزرگی دارد و مطمئنا روزهای روشنی در انتظار مردم ایران خواهد بود.

وی ادامه داد: ایران قومیت ها و زبان های مختلفی دارد. ارمنی ها و آشوری ها در سینمای ایران در دوران مدرن بسیار تاثیرگذار و پیشگام بودند. من پنجاه سال است که در صنعت صداگذاری کار می کنم و همیشه در هر استودیو یک یا دو ارمنی کار می کردند. این افتخار را داشتم که مدیر دوبلاژ و فیلم «بلاف» ساموئل خاچیکیان را کار کنم. خاچیکیان فردی بسیار باصفا و مهربان بود و این را نمی توان توصیف کرد. او فیلمنامه‌های فیلم‌هایی را که کارگردانی کرده بود می‌نوشت و به همین دلیل بسیار با متن‌هایی احاطه شده بود.

این مجری خاطرنشان کرد: آلبرت دومان چهره مهمی در صنعت دوبله ایران و از عوامل خلاق و باهوش حاضر در استودیوها بود. خلاقیت دومان به حدی بود که نقش مهمی در پیشرفت سینمای ایران داشت و توجه به او ضروری است. دومان ابتکارات شگفت انگیزی داشت.

وی افزود: صداپیشگی مانند سایر هنرها محصول دوره خاصی است که افراد بسیار درخشانی در آن فعالیت کردند و پایه های اساسی را گذاشتند. دوبلورهای قدیمی برای کار خود و مخاطب ارزش زیادی قائل بودند و به همین دلیل کار خود را با تمام وجود انجام دادند. اما متاسفانه امروز شرایط تغییر کرده و بسیاری از جانبازان محل کار را ترک کرده اند و جوانان فرصتی برای یادگیری ندارند.

پطروسی یادآور شد: ارامنه زیادی در استودیوهای دوبله ایران کار می کردند که هر کدام در پیشرفت و رشد سینمای ایران نقش داشتند اما کمتر به آنها اشاره می شد. در هنر دوبله هم وضعیت شبیه ادبیات ایران است. شعر معاصر و نقاشی مدرن همه این هنرها محصول دوره ای است که افراد زبده اساس قدرت و اعتبار این رشته ها محسوب می شدند. آنها اساس موضوعات اساسی را تشکیل می دادند و شامل زنده رودی، تناولی و… می شدند که با شروع کار در عرصه نقاشی جدی گرفته نشدند اما همچنان نقش مهمی در آینده نقاشی ایران داشتند. می توانیم اسامی را لیست کنیم.

وی ادامه داد: در مورد دوبله در ایران نیز چنین وضعیتی وجود داشت و به عنوان محصول یک دوره خاص دیده می شد. در آن زمان افرادی که از خارج از کشور فیلم می خریدند و طی یک پروسه حرفه ای از کیفیت استودیوهای دوبلاژ و مدیران دوبلاژ آگاه بودند و هر موضوعی با دقت فراوان پیگیری می شد. در آن زمان همه برای تماشاگران یک فیلم ارزش قائل بودند.

پدرم به نقش امید در زندگی اشاره کرد

سپس ادوین خاچیکیان، فرزند زنده یاد ساموئل خاچیکیان گفت: ما به عنوان جامعه ارامنه و آشوری خود را ایرانی و متعلق به این سرزمین می دانیم، بنابراین در کنار سال نو مسیحی، نوروز دیگر تعطیلات ماست. و ما به آن افتخار می کنیم. خوشحالم که آقای نظام الدین کیایی، همراه و دوست همیشگی پدرم در این دیدار حضور دارند.

وی با بیان اینکه جامعه ارامنه همواره نقش مهمی در سینمای ایران داشته است، افزود: در این زمینه می توان نام های تاثیرگذار زیادی را در طول این سال ها نام برد. خاچیکیان کارگردان فیلم عقاب ها، پرمخاطب ترین فیلم تاریخ سینمای ایران بود.

خاچیکیان ادامه داد: او بعدها با فیلم «چاوش» به سینما بازگشت، البته این اثر با سینمای مورد علاقه اش فاصله زیادی داشت. خاچیکیان علاوه بر دستاوردهای فنی که برای سینمای ایران به ارمغان آورد، فیلمسازی بود که همیشه به نقش امید در زندگی اهمیت می داد. او به طور جدی به ادبیات علاقه داشت و از 9 سالگی شعر می گفت و به سینما نیز علاقه زیادی داشت. هر وقت صحبت از کار می شد چشمانش روشن می شد، اما در سال های اخیر کمی از فضا خسته شده بود. زمانی که قصد ورود به سینما را داشتم، مانع من نشد، اما تشویقم هم نکرد.

وی گفت: پدرم هنگام فیلمبرداری فیلم های «ضبط» و «دلهارا» بسیار هیجان زده بود زیرا به سینما زندگی می کرد، پدر در حین کار پرانرژی بود و مانند یک مرد جوان رفتار می کرد.

پسر زنده یاد خاچیکیان گفت: با توجه به سابقه پدرش در تئاتر و تجربه میزانسن و نورپردازی به سینما دعوت شد. او از جوانی در تبریز سینما را دنبال می کرد و گاهی گفته می شود فیلمسازی را از طریق مکاتبه و از طریق یوسف شاهین آموخته است، اما اینطور نیست. خاچیکیان با استفاده از قدرت ریسک کردن و نترسیدن از اشتباه، قدرت شکستن کلیشه های جا افتاده و ایجاد فضایی متفاوت و خلاقانه در سینمای ایران را داشت.

برای خاچیکیان اصل سینما مهم بود

در یکی دیگر از قسمت های این برنامه نظام الدین کیایی صدابردار سرشناس سینما نزار ایران گفت: خاچیکیان انگلیسی را خوب می دانست و با تمام دانشگاه های سینمایی آمریکا مکاتبه می کرد و در زمینه سینما زیاد می خواند. او مقوله هایی مانند اره منبت کاری اره مویی و میزانسن را به صورت آکادمیک دنبال می کرد و از برنامه های ضبط شده بسیار آگاه بود. خاچیکیان که گران ترین کارگردان سینمای آن دوره به شمار می رفت، به هیچ وجه به مال دنیا اهمیت نمی داد و جوهره سینما برایش مهم بود. اما خاچیکیان به چیزی جز ذات هنر سینمایی اهمیت نمی داد.

کیایی با بیان اینکه خاچیکیان را یک هنرمند ایرانی می بیند، ادامه داد: یک نکته جالب این است که وقتی خاچیکیان رفت، مردم دائماً جلوی خانه او ایستاده بودند تا او را ملاقات کنند. او صریح ترین فرد جهان بود و نامه های زیادی در هفته دریافت می کرد. من همیشه در برابر صفا و عظمت منشیان او سر تعظیم فرود آورده ام.

این صدابردار باتجربه درباره قدرت هنر دوبله در ایران گفت: مخاطبان ایرانی با زبان های خارجی آشنایی نداشتند، بنابراین آثار اروپایی و آمریکایی باید دوبله می شد. از این منظر، دوبله در ایران فرآیندی ظریف و موفق تلقی می شد. اما با فیلم دونده امیر نادری در کنار صدابرداری و دکور اصلی، سینمای ایران جهانی شد و بر درخشش سینمای ایران در جهان افزوده شد.

سومین پادکست شخصی با موضوع بزرگان ارمنی در چارچوب سینما “رادیو موزه سینما” توسط شهراد بانکی و مژگان اصغری به مدت یک سال در موزه سینما برگزار شد و هنرمندان بزرگی چون ساموئل خاچیکیان، واروژ کریم مشی، زاوون. خوکاسیان، ماهایا پطروسیان، روبیک منصوری، سیمون سیمونیان، آناهید آباد، آوانس اوگانیانس، رابرت صفریان و بسیاری دیگر از هنرمندان ارمنی در عرصه هنرهای نمایشی. اتفاق افتاد

۲۴۴۵۷