همه ما با خطرات دود دست دوم و قرار گرفتن در کنار فردی که سیگار می کشد آشنا هستیم، اما دانشمندان آکادمی علوم چین تهدیدی پنهان تر و پایدارتر را کشف کرده اند: “دود سیگار”. به این پدیده، باقیمانده سمی سیگار می گویند که مدت ها پس از خاموش شدن سیگار روی سطوح خانه باقی می ماند. تحقیقات جدید نشان می دهد که این ذرات نه تنها یک بوی بد مداوم نیستند، بلکه منبع فعال و پویا آلودگی هوا هستند که می توانند ساکنان خانه را مسموم کنند.
به گزارش Phys، دود دست دوم ترکیبی سمی از مواد شیمیایی است که بر روی دیوارها، مبلمان، فرش ها، پرده ها و سطوح دیگر می نشیند. تفاوت اصلی در دوام است. دود دست دوم (که مستقیماً در هوا منتشر می شود) معمولاً به سرعت پخش می شود، اما دود دست سوم مانند یک لایه نامرئی بر روی دستگاه ها باقی می ماند و دائماً آلاینده ها را به هوا وارد می کند. محققان می گویند که این باقیمانده ها یک لکه ثابت نیستند، بلکه دائماً در حال تغییر شیمیایی هستند.
خطرات دود دست سوم
قسمت ترسناک داستان تغییر ماهیت شیمیایی ذرات است. محققان با استفاده از فناوری های پیشرفته پایش هوا دریافتند که اثرات شیمیایی ذرات دود دست سوم در طول زمان تغییر می کند. با گذشت زمان، این ذرات غنی از نیتروژن می شوند و سمی تر می شوند. این بدان معناست که حتی اگر بوی دود نداشته باشد، یک خانه سیگاری می تواند محیطی با سطوح کم اما مزمن آلودگی سمی باشد.
مواد متخلخل مانند فرش های پشمی یا پارچه های مبلمان نقش مخزن این دودها را ایفا می کنند. این دستگاه ها مواد شیمیایی تنباکو را جذب می کنند و سپس به آرامی در طی چند ساعت یا حتی چند روز آنها را آزاد می کنند. بنابراین، باز کردن پنجره ها یا استفاده از سیستم تهویه معمولی برای از بین بردن دود دست دوم کمک چندانی نمی کند زیرا منبع آلودگی به اعماق وسایل خانه نفوذ کرده است.
تحقیقات نشان داده است که آزادسازی این سموم یک فرآیند سه مرحله ای است. ابتدا یک انفجار ناگهانی گاز رخ می دهد. در مرحله دوم که چندین ساعت طول می کشد، ترکیبات مرتبط با نیکوتین به طور مداوم آزاد می شوند. در نهایت، مرحله سوم آغاز می شود که در آن مواد شیمیایی دیگر به تدریج در سراسر خانه پخش می شوند و ساکنان در معرض دوزهای کم اما طولانی مدت قرار می گیرند.
یافته های این تحقیق در مجله Building and Environment منتشر شد.