بعدی- بدون شک در اتاقی پر سر و صدا و شلوغ بوده اید و نگاهتان به نگاه یکی از طرف مقابل مجلس گره خورده است. تقریباً شبیه صحنه ای از یک فیلم است. وقتی شما و دیگری لحظه ای با این آگاهی مشترک ارتباط برقرار کنید که آنها به شما نگاه می کنند و شما به دیگری نگاه می کنید، بقیه جهان ناپدید می شوند.
بر اساس این گزارش البته، تماس چشمی همیشه آنقدرها هم هیجان انگیز نیست – بالاخره بخشی طبیعی از مکالمات روزانه ماست – اما تقریبا همیشه مهم است. ما بر اساس میزان تماس چشمی که با ما برقرار می‌کنند یا وقتی با کسی صحبت می‌کنیم، در مورد شخصیت دیگران فرض‌هایی می‌کنیم. وقتی از کنار غریبه‌ها در خیابان یا فضای عمومی دیگر رد می‌شویم، اگر با ما تماس چشمی برقرار نکنند، احساس نارضایتی می‌کنیم.
ما اینها را از تجربه روزانه خود می دانیم. اما روان‌پزشکان و عصب‌شناسان دهه‌هاست که روی تماس چشمی مطالعه می‌کنند و یافته‌های شگفت‌انگیز آنها چیزهای زیادی در مورد قدرت تماس چشمی نشان می‌دهد، از جمله آنچه که چشمان ما آشکار می‌کنند و وقتی طرف مقابل به ما نگاه می‌کند چه فکر می‌کنیم.
به عنوان مثال، یکی از یافته‌های مکرر تایید شده این است که چشم‌های ناظر توجه ما را به خود جلب می‌کنند و آن را حفظ می‌کنند، و ما را از آنچه در اطرافمان می‌گذرد آگاه نمی‌کنند (همان تاری جهان که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم). علاوه بر این، برقراری تماس چشمی با کسی تقریباً فوراً پلی بین فرآیندهای مغز ایجاد می کند زیرا متوجه می شویم که در واقع با ذهن شخص دیگری سروکار داریم. در نتیجه ما بیشتر متوجه می شویم که عمل طرف مقابل ذهن و دیدگاه خودش را دارد که باعث می شود نسبت به خودمان بیشتر آگاه شویم.
اگر تا به حال دیده اید که یک میمون یا گوریل در باغ وحش به شما خیره شده است، احتمالاً تأثیرات زیر را احساس کرده اید: تقریباً غیرممکن است که این حس عمیق را از بین ببرید که حیوان موجودی باهوش است که شما را در مورد غرق شدن قضاوت می کند. بهت دست نزن در واقع، نشان داده شده است که حتی نگاه کردن به یک تصویر پرتره از شخصی که به نظر می رسد در تماس چشمی قرار می گیرد، طیفی از فعالیت های مغزی مرتبط با شناخت اجتماعی را تحریک می کند، یعنی فعال کردن مناطقی از مغز که درگیر تفکر در مورد خود و دیگران هستند.
بنابراین، عجیب نیست که وقتی متوجه می‌شویم هدف ذهن دیگری هستیم، بسیار پریشان می‌شویم. در این زمینه، تحقیقات جدید محققان ژاپنی را در نظر بگیرید. در این مطالعه، داوطبان ویدئویی از یک چهره را تماشا کرد و همچنین مجبور شد یک چالش کلمه را تکمیل کند که در آن باید افعال داده شده را برای تطبیق آنها با اسم ها بگویند (مثال ساده “شیر” است اگر کلمه “شیر” را شنیده باشند. به عنوان مثال، “نوشیدنی” به عنوان یک پاسخ مناسب در نظر گرفته شد، به همین ترتیب، زمانی که چهره در فیلم با آنها تماس چشمی برقرار می کرد (البته فقط با کلمات پیچیده تر) مشکل بیشتری داشتند. زیرا تماس چشمی، حتی با یک غریبه در فیلم، آنقدر قوی است که ذخایر شناختی ما را تحریک می کند. او فکر می کند که علت آن است.
مطالعات مشابه نشان داده است که قرار گرفتن در معرض نگاه مستقیم شخص دیگری در حافظه کاری ما (یعنی توانایی ما در حفظ و استفاده مختصر از اطلاعات)، تخیل و کنترل ذهنی (یعنی توانایی ما برای سرکوب اطلاعات نامربوط) اختلال ایجاد می کند. ممکن است این اثرات را از نزدیک تجربه کرده باشید بدون اینکه بدانید، زیرا این اتفاق زمانی می افتد که تماس چشمی با طرف مقابل را قطع می کنید تا بهتر بتوانید روی آنچه می گویید یا فکر می کنید تمرکز کنید. برخی از روانشناسان توصیه می کنند حتی به آن به عنوان یک استراتژی برای کمک به کودکان خردسال در پاسخ به سؤالات نگاه نکنید.
طبق شواهد تحقیقاتی، تماس چشمی علاوه بر درگیر کردن مغز ما در فعالیت‌های اجتماعی شدید، درک ما را از فردی که به ما نگاه می‌کند نیز شکل می‌دهد. برای مثال، ما تمایل داریم افرادی را که تماس چشمی بیشتری برقرار می‌کنند (حداقل در فرهنگ‌های غربی) به‌عنوان باهوش‌تر، وظیفه‌شناس‌تر و صادق‌تر تصور کنیم، و تمایل داریم به آنچه می‌گویند باور کنیم.
البته، تماس چشمی بیش از حد می تواند ما را ناراحت کند. و افرادی که نگاه می کنند و اهمیتی نمی دهند ممکن است عجیب و غریب به نظر برسند. در مطالعه ای که در یک موزه علم انجام شد، روانشناسان سعی کردند میزان ارجح تماس چشمی را درک کنند. آنها دریافتند که به طور متوسط، این مدت زمان سه ثانیه است (و هیچ کس نگاه هایی را که بیشتر از نه ثانیه طول می کشد را ترجیح نمی دهد).
یکی دیگر از تأثیرات مستند نگاه دو طرفه ممکن است توضیح دهد که چرا لحظه برقراری تماس چشمی در سراسر اتاق چنین تأثیر قدرتمندی بر ما دارد. یک مطالعه اخیر نشان داد که نگاه دوگانه منجر به نوعی آمیختگی مقطعی بین خود و دیگران می شود: ما غریبه هایی را پیدا می کنیم که با آنها ارتباط چشمی برقرار می کنیم از نظر شخصیتی و ظاهری بیشتر شبیه ما هستند. شاید در موقعیت مناسب، وقتی همه با هم صحبت می‌کنند، این احساس را بیشتر می‌کند که شما و فردی که به شما نگاه می‌کند، لحظه‌ای خاص را به اشتراک می‌گذارید.
عاشقانه بین چشم ها به همین جا ختم نمی شود. اگر تصمیم بگیرید به طرف مقابل خود خم شوید و به شریک خیره خود نزدیک شوید، خواهید دید که تماس چشمی شما را به روش دیگری به هم مرتبط می کند. این فرآیند به عنوان “تقلید مردمک” یا “اتساع مردمک” شناخته می شود. این توضیح می دهد که چرا مردمک چشم شما و طرف مقابل با هم گشاد و منقبض می شود. از این به نوعی تقلید اجتماعی ناخودآگاه یا در اصطلاح عاشقانه نوعی رقص چشم تعبیر شده است.
اما اخیراً برخی در این مورد ابراز تردید کرده اند و برخی از محققان می گویند که این صرفاً واکنشی به روشنایی چشم دیگر است (در فاصله نزدیک وقتی مردمک چشم فرد باز می شود، تاریکی صحنه افزایش می یابد و باعث می شود چشم شما تیره شدن). گسترش دانش آموزان).
این بدان معنا نیست که گشاد شدن مردمک هیچ معنای روانی ندارد. در واقع، روانشناسان از دهه 1960 مطالعه کرده اند که چگونه مردمک های ما با تحریک علاقه فکری، عاطفی، زیبایی شناختی یا جنسی ما تغییر می کنند. این موضوع به بحث در مورد اینکه آیا چهره هایی با مردمک های پهن تر از نظر بینندگان جذاب تر تلقی می شوند یا خیر منجر شده است. حداقل برخی تحقیقات، برخی قدیمی، برخی جدید، نشان می دهد که این درست است، و ما همچنین می دانیم که مغز ما به طور خودکار اتساع و انقباض مردمک های دیگر افراد را پردازش می کند.
در هر صورت، قرن‌ها قبل از این تحقیق، سنت معتقد بود که مردمک‌های گشاد جذاب تلقی می‌شدند. در دوره های مختلف تاریخ، زنان از عصاره گیاهی برای گشاد کردن مردمک چشم و جذابیت بیشتر آن استفاده می کردند (نام این گیاه «بلادونا» به معنای زن زیباست).
اما وقتی عمیقاً به چشمان شخص دیگری نگاه می کنید، فکر نکنید که فقط مردمک چشمان او به شما پیام می دهند. تحقیقات دیگر نشان می دهد که ما می توانیم احساسات پیچیده را از ماهیچه های چشم بخوانیم. از باریک شدن یا گشاد شدن چشمانتان. بنابراین، برای مثال، زمانی که احساسی مانند انزجار باعث می‌شود که چشم‌هایمان را دوخته‌ایم، این «وضعیت چشم» – مانند حالت چهره – می‌تواند نشان‌دهنده انزجار ما از دیگران باشد.
یکی دیگر از ویژگی های مهم چشم حلقه های لیمبوس است: حلقه های سیاه رنگ اطراف عنبیه شما. شواهد تحقیقاتی جدید نشان می‌دهد که این نواحی لیمبیک اغلب در افراد جوان و سالم دیده می‌شود و افراد ناخودآگاه از این موضوع آگاه هستند، بنابراین زنانی که به دنبال لذت موقت هستند مردانی را با نواحی لیمبیک برجسته‌تر سالم‌تر و جذاب‌تر می‌بینند. مطلوب تر است.
از مجموع این تحقیقات معلوم می شود که این قول قدیمی که می گویند چشم دریچه روح است اصلا اشتباه نیست. در واقع، چیزی فوق العاده قدرتمند در نگاه عمیق به چشمان شخص دیگر وجود دارد. گفته می شود که چشمان ما تنها بخشی از مغز ما است که مستقیماً در مقابل جهان قرار دارد.
بنابراین وقتی به چشمان شخص دیگری نگاه می‌کنید، به این فکر کنید: شاید نزدیک‌ترین چیزی است که می‌توانید به «دست زدن به مغز او» یا، اگر حال و هوای شاعرانه دارید، لمس کردن روح او باشد. با توجه به این نزدیکی، جای تعجب نیست که اگر نورها را کم کنید و 10 دقیقه چشم در چشم با شخص دیگری بگذرانید، اتفاقات عجیبی شروع می شود، شاید عجیب تر از هر چیزی که تا به حال تجربه کرده اید.