زنی که لایق گوگوش و داریوش مهرجویی است

بهترین برای: به هفدهم مهر ماه رسیدیم. زادروز یکی از نویسندگان بزرگ معاصر ایران است که این روزها در پاریس حال و روز خوبی ندارد و گاه عکس هایی از او در دوران پیری منتشر می شود. به هر حال گلی ترقی یکی از نویسندگان برجسته و ممتاز ادبیات معاصر ایران است که با سبک روایی منحصر به فرد خود توانسته جایگاه ویژه ای در اذهان خوانندگان فارسی زبان ایجاد کند. داستان های او به طور کلی حول محور زندگی، نوستالژی و تعاملات انسانی می چرخد ​​و این دیدگاه انسانی و اجتماعی او را قادر ساخته تا به یکی از مهمترین نویسندگان نسل خود تبدیل شود. در ادامه با جزئیات بیشتری از زندگی و آثار این نویسنده برجسته آشنا خواهیم شد.

شروع فعالیت های ادبی تحت تأثیر فوروگ فروهزاد

گلی ترقی در سال 1318 در تهران به دنیا آمد و از خانواده ای فرهیخته بود. نکته جالبی که شاید مورد تاکید قرار نگرفته تاثیر فروغ فرخزاد بر فعالیت های ادبی اوست. ترقی با تشویق فروغ اولین داستان خود را به نام «میعاد» منتشر کرد و این حمایت او را قادر ساخت تا خود را به عنوان یک نویسنده مستقل مطرح کند. این داستان که در یک مجله دانشگاهی منتشر شد، نقطه آغازی شد برای ترقی برای قدم گذاشتن به دنیای ادبیات.

داستان هایی از زندگی روزمره

یکی از نکات قابل توجه در آثار گلی ترقی استفاده او از خاطرات و زندگی روزمره است. خود او بارها بیان کرده است که بیشتر داستان هایش از تجربیات شخصی و اتفاقاتی که در زندگی اش رخ داده نشات می گیرد. به عنوان مثال مجموعه داستان «خاطرات پراکنده» (1373) حاوی داستان هایی برگرفته از خاطرات و تجربیات او از دوران کودکی و جوانی در تهران است. ترقی از تجربیات زیسته خود برای خلق روایت هایی عمیقاً احساسی و در عین حال ملموس استفاده می کند.

نگاهی مترقی به ادبیات مهاجرت

گلی ترقی پس از انقلاب به فرانسه مهاجرت کرد و این مهاجرت تأثیر عمیقی بر نوشته های او گذاشت. داستان های او که بیشتر درباره مشکلات داخلی و اجتماعی ایران نوشته می شد، به مفاهیمی چون مهاجرت، احساس غربت و غربت پس از این دوران می پرداخت. برای نمونه مجموعه «دو دنیا» (1381) او که تقابل دنیای جدید و دنیای قدیم ایران را به خوبی به تصویر می کشد، از آثار برجسته او در این دوره است.

فیلمنامه نویسی و همکاری با سینما

نکته جالب و شاید نادر در زندگی حرفه ای گلی ترقی، فعالیت او در عرصه فیلمنامه نویسی است. او همکاری نزدیکی با کارگردان و همسر سابقش هژیر داریوش داشت و فیلمنامه «بتا» با بازی فائکه آتشین و عزت الله تزمازی را تنها در دو هفته نوشت. همچنین فیلم «درخت گلابی» به کارگردانی داریوش مهرجویی نیز بر اساس داستان ترقی ساخته شد. جالب است بدانید که طرح اولیه فیلم چه خوب که پشتار نیز توسط گلی ترقی ساخته شده است.

جوایز و افتخارات

گلی ترقی در طول سال های فعالیت خود جوایز بسیاری را کسب کرده است. از جوایزی که او دریافت کرده است می توان جایزه بتا را که در سال 1388 به خاطر تأثیرش بر ادبیات فارسی به او اعطا شد، برشمرد. علاوه بر این، ترجمه فرانسوی او از داستان «زن بزرگ روح من» در سال 1985 به عنوان بهترین داستان سال در فرانسه انتخاب شد، افتخاری که یکی از برجستگی های حرفه بین المللی او به حساب می آید.

سبک نگارش و شخصیت پردازی خاص

ترقی عموماً از دیدگاه اول شخص در آثارش استفاده می کند و با نگاهی به درگیری های درونی شخصیت ها، داستان هایش را روایت می کند. شخصیت‌های داستان‌های ترقی اغلب احساس تنهایی، ناامیدی و یأس را تجربه می‌کنند، اما برای یافتن معنای زندگی نیز با مبارزه مواجه می‌شوند. شیوه نگارش او که تلفیقی از خاطره نویسی و داستان نویسی است، خواننده را به دنیای داستان های مفصل می کشاند و به زیبایی فضای تهران قدیم و زندگی روزمره مردم را منعکس می کند.

پایان خاطرات؛ پیشرفت در زندگی و هنر

گلی ترقی با سبک منحصر به فرد و نگاه تیزبینانه خود به زندگی آثاری را بر اساس خاطرات و تجربیات روزمره خود خلق کرده است که در عین سادگی پیچیدگی های انسان را به خوبی به تصویر می کشد. او در حال حاضر در فرانسه زندگی می کند و اگر دوباره فرصت نوشتن پیدا کند، همچنان از تهران و خاطراتش الهام می گیرد و همیشه خواننده را به سفری بین گذشته و حال می برد.

مهدی یزدانی در بخشی از یادداشت خرم خود از زندگی در این روزهای پیشرفت می نویسد: «گلی خانم ترقی در آسایشگاه تنهاست… تنهایی اجباری را فرزند بزرگتر تصمیم گرفت. در یک آسایشگاه نه چندان سطح بالا در فرانسه. اولین بار در سال 1380 او را دیدم و بیست سال این ملاقات ها بود. مرهمی به روح من بود و گفتگوها یک نشاط بود، زنی که بی نهایت آگاه و عاشق ایران بود که باید از آنجا مهاجرت می کرد، این سنت زمانه است، اما سکوت یک طرف، هدف پیشرفت در «بغض» طرف دیگر است، می‌گویند بی‌صدا روزه می‌گیرد و فقط به جایی نگاه می‌کند. درخت غمگین و باشکوه راوی خاطره و فقدان در غربت ناب تنها ماند و کاش کاری کنیم که به «ایران» بازگردد، وطن باغی است که حتی می توانی در آن نفس بکشی این وطن مورد تهدید انواع دشمنان چیزی است که ترقی با عشق توصیف می کند…