انتخابتو، چاقی دوران کودکی یک مشکل جدی سلامتی است که می تواند عوارض زیادی را به همراه داشته باشد. این عوارض شامل بلوغ زودرس در دختران و بلوغ دیررس در پسران است و مطالعات نشان می دهد که خطر ابتلا به بیماری هایی مانند دیابت نوع 2، مشکلات کبدی، بیماری های قلبی و سکته در کودکان چاق در مقایسه با کودکان با وزن طبیعی و افسردگی بیشتر است. بنابراین، یک فرد چاق 40 ساله در بزرگسالی 3 تا 7 سال کمتر از یک فرد با وزن طبیعی زندگی می کند.
برخلاف تصور عموم، رژیم های لاغری سخت برای کودکان چاق توصیه نمی شود، کودکان در حال رشد هستند و به جای کاهش وزن بیش از حد باید با رعایت اصول تغذیه مناسب، افزایش وزن آنها را کنترل کرد. این روند باید با توجه به سن، وزن و نمودار رشد کودک تنظیم شود.
اهمیت کنترل چاقی در دوران کودکی زمانی آشکارتر می شود که بدانیم در صورت تداوم چاقی در این دوره، احتمال چاقی در بزرگسالی به 30 درصد افزایش می یابد و اگر در سنین نوجوانی ادامه یابد، این احتمال به 80 درصد افزایش می یابد. در موارد اضافه وزن خفیف، تغییر عادات غذایی و حذف تغذیه نامناسب ممکن است کافی باشد، اما در موارد چاقی شدید باید با متخصص تغذیه مشورت کرد.
اگرچه رژیم غذایی در کودکان به معنای محدودیت کامل نیست، اما هدف اصلی اصلاح عادات غذایی نادرست است. این برنامه شامل تغییر عادات غذایی کل خانواده و همچنین کاهش مصرف تنقلات ناسالم و غذاهای پرچرب است. در برخی موارد حفظ وزن فعلی کودک کافی است و نیازی به کاهش وزن نیست که البته در راستای عوارض چاقی در کودکان باید توسط متخصص تغذیه تشخیص داده شود. لاله عباسی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفتگویی داشتیم که در ادامه می خوانید:
تاثیر رژیم غذایی بر چاقی کودکان چیست؟
رژیم غذایی متعادل مبتنی بر افزایش مصرف میوه ها و سبزیجات، استفاده از غلات کامل، مصرف شیر و لبنیات کم چرب، حذف چربی های جامد، کاهش مصرف روغن ها و غذاهای پرچرب و سرخ شده مانند فست فود از جمله مواردی است که اهمیت ویژه ای در تغذیه افراد دارد. به خصوص برای کودکان.
استفاده از روش های آشپزی سالم مانند آب پز، بخار پز و کبابی، پرهیز از مصرف نوشابه های گازدار، آب میوه های صنعتی و تنقلات کم ارزش و داشتن یک برنامه ورزشی منظم که باعث افزایش تحرک و فعالیت بدنی می شود، مهم ترین و ساده ترین راه های پیشگیری است. چاقی در کودکان نوجوانان و بزرگسالان.
باید بدانیم که چاقی به مرور زمان ایجاد می شود و درمان آن مستلزم یک پروسه طولانی است، بنابراین برای بهره مندی از سلامتی و رسیدن به وزن طبیعی بدون برگشت و عوارض جانبی باید روش درمانی مناسب را انتخاب کنید و صبور باشید. انتخاب روش درمانی به شرایط فرد بستگی دارد و انتخاب روش درمانی مناسب مانند رژیم غذایی، فعالیت بدنی، رفتار درمانی، دارودرمانی یا ترکیبی از این موارد به مشخصات توده بدنی، بیماری های زمینه ای، داروهای مصرفی و سن بستگی دارد. به همین دلیل است که نباید رژیم های خودسرانه خسته کننده را شروع کنید و از داروهای کاهش وزن استفاده کنید.
اهمیت تغذیه مناسب در دوران کودکی چیست؟
تغذیه کودکان بر اساس همان اصول تغذیه ای بزرگسالان است، اما نیازهای تغذیه ای در سنین مختلف متفاوت است. همه افراد به مواد مغذی ضروری مانند ویتامین ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها، پروتئین و چربی نیاز دارند.
تاثیر گنجاندن منابع پروتئینی، سبزیجات و میوه ها در تغذیه کودکان چیست؟
والدین باید منابع پروتئینی باکیفیت مانند غذاهای دریایی، گوشت بدون چربی و مرغ، تخم مرغ، حبوبات، محصولات سویا و آجیل های بدون نمک را در رژیم غذایی کودکان خود بگنجانند.
توصیه می شود به جای آب میوه از میوه های تازه، کنسرو شده، منجمد یا خشک استفاده کنید. اگر از آب میوه استفاده می کنید باید مطمئن شوید که 100% طبیعی و بدون قند افزوده است و همچنین باید به یاد داشته باشید که یک چهارم لیوان میوه خشک معادل یک لیوان میوه تازه است.
تنوع در سبزیجات بسیار مهم است و هر هفته باید از انواع مختلف سبزیجات از جمله سبزیجات برگ سبز تیره، قرمز و نارنجی، حبوبات و سبزیجات نشاسته ای استفاده شود. کینوا و جایگزینی برنج قهوه ای با دانه های تصفیه شده و همچنین مصرف لبنیات کم چرب یا بدون چربی مانند شیر، ماست، پنیر و نوشیدنی های غنی شده سویا برای رشد و سلامت کودکان بسیار مهم است.
چرا باید از خوردن دسر بین وعده های غذایی کودکان خودداری کرد؟
والدین باید توجه ویژه ای به مصرف شکر افزوده در رژیم غذایی کودکان داشته باشند. توصیه می شود از مصرف نوشیدنی های گازدار و انرژی زا اجتناب کنید.
برای اینکه کودک غذای خود را به خوبی مصرف کند، توصیه می شود قبل از غذا تحرک داشته باشد، در بین وعده های غذایی از شیرینی و مایعات شیرین دوری کند و در محیطی آرام و دوستانه با دیگران غذا بخورد.
تاثیر محدودیت کالری بر تغذیه کودکان چیست؟
در مورد چربی های اشباع و ترانس، باید مصرف گوشت قرمز، مرغ و لبنیات پرچرب را کاهش دهید و در عوض از روغن های گیاهی، آجیل، زیتون، آووکادو و غذاهای دریایی حاوی چربی های سالم استفاده کنید.
میزان سدیم در رژیم غذایی اکثر کودکان زیاد است والدین باید به جای تنقلات مانند چیپس و کلوچه، میوه ها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانند و محصولات کم سدیم را ترجیح دهند.
والدین نباید به سرعت بیزاری کودک را نسبت به یک غذای خاص تغییر دهند یا برای خوردن آن جایزه تعیین کنند. بهتر است غذاهای جدید را به تدریج و در فواصل زمانی مناسب به کودک معرفی کنید و اگر دوست نداشت چند روز دیگر دوباره امتحان کنید. کام کودک کم کم به آن غذا عادت می کند.
چه راهکارهایی برای تهیه برنامه تغذیه سالم و رفع مشکلات تغذیه ای کودکان وجود دارد؟
در صورت امتناع کودک از خوردن شیر، والدین می توانند شیر را با ماست جایگزین کنند و عیار و ماست را در وعده های غذایی کودک قرار دهند. همچنین می توانید با استفاده از مخلوط آرد، کره و شیر هنگام تهیه سوپ، کودک را به تدریج با شیر آشنا کنید. عادت کردم
یکی از مهمترین نکات در تغذیه کودک، محدود کردن دسترسی به غذاهای پرکالری است. کاهش تنقلات پرچرب، شیرین و شور می تواند به کودکان کمک کند تا عادات غذایی سالم تری داشته باشند. توصیه می شود والدین فقط در مواقع خاص و به ندرت به فرزندان خود اجازه مصرف این گونه مواد غذایی را بدهند.
میان وعده های سالم و کم کالری مانند یک فنجان هویج، کلم بروکلی یا فلفل دلمه ای، یک سیب یا موز متوسط، یک فنجان زغال اخته یا انگور، یک چهارم فنجان ماهی تن پیچیده شده در برگ کاهو و چیپس کلم پیچ خانگی گزینه های خوبی هستند. تغذیه کودکان با انرژی کمتر از 100 کیلوکالری
فعالیت بدنی منظم نه تنها سرگرم کننده است، بلکه فواید زیادی برای سلامت کودکان دارد. تقویت استخوان ها، کاهش فشار خون، کاهش استرس و اضطراب، افزایش اعتماد به نفس و کمک به کنترل وزن از جمله مزایای فعالیت بدنی منظم در کودکان است که والدین باید به آن توجه ویژه ای داشته باشند.
چگونه فعالیت بدنی کودکان را تقویت کنیم؟
کودکان 3 تا 5 ساله باید در طول روز فعال باشند و کودکان و نوجوانان 6 تا 17 ساله باید روزانه حداقل به 60 دقیقه فعالیت بدنی نیاز داشته باشند و این فعالیت ها باید شامل تمرینات هوازی که ضربان قلب را افزایش می دهد و همچنین فعالیت های تقویت کننده استخوان باشد. . این شامل فعالیت های تقویت کننده عضلات مانند بالا رفتن و هل دادن و همچنین پریدن مانند دویدن است.
از آنجایی که کودکان بزرگسالان را مثال می زنند، والدین باید فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود بگنجانند و کودکان را تشویق به شرکت در این فعالیت ها کنند. علاوه بر این، کودکان باید زمان تماشای تلویزیون، بازی های ویدیویی و گشت و گذار در اینترنت را حداکثر به دو ساعت محدود کنند. ساعت در روز باشد
طبق توصیه آکادمی اطفال آمریکا، کودکان زیر دو سال نباید در معرض تلویزیون قرار گیرند و در عوض، کودکان باید به انجام فعالیت های بدنی مفرح به تنهایی یا همراه با خانواده تشویق شوند.
آیا روند خواب در کودکان با چاقی مرتبط است؟
خواب ناکافی ارتباط مستقیمی با چاقی دارد زیرا باعث افزایش مصرف غذا و کاهش فعالیت بدنی می شود. لازم به یادآوری است که کودکان نسبت به بزرگسالان به خواب بیشتری نیاز دارند و این مقدار بسته به سن آنها متفاوت خواهد بود.
با توجه به افزایش هشداردهنده نرخ چاقی در دوران کودکی، محققان در مطالعات جامع به بررسی عوامل مختلف سبک زندگی که ممکن است در کنترل وزن کودکان نقش داشته باشد، پرداخته اند. موثر باشد
یافته های جدید نشان می دهد که رژیم غذایی و همچنین کمبود خواب ممکن است عامل مهمی در افزایش وزن در کودکان و بزرگسالان باشد. از آنجایی که زمان بیداری کودکان اغلب بر اساس برنامه مدرسه یا مهدکودک تعیین می شود، تعیین ساعت خواب در شب اهمیت ویژه ای پیدا می کند. .
در یک مطالعه جامع که توسط محققان آمریکایی بر روی نزدیک به هزار کودک از بدو تولد تا 15 سالگی انجام شد، نتایج قابل توجهی به دست آمد، به عنوان مثال در کودکان چهار ساله، خواب قبل از ساعت 20 در مقایسه با خواب قبل از ساعت 20:00. ساعت نه خطر چاقی را تا 50 درصد کاهش می دهد.
با توجه به نتایج این مطالعه که ارتباط مستقیم بین خواب کافی و حفظ وزن مناسب را ثابت می کند، توصیه می شود والدین برنامه خواب منظمی را برای فرزندان خود تنظیم کنند و سعی کنند قبل از ساعت هشت کودک خود را در رختخواب بخوابانند. در شب تا از مزایای سلامتی خواب کافی بهره مند شوید.
آیا چاقی بر ضریب هوشی کودکان تأثیر می گذارد؟
تحقیقات گسترده بر روی 51 مقاله علمی نشان می دهد که چاقی در کودکان قبل از بلوغ، به ویژه در سنین دبستان، می تواند باعث کاهش جدی بهره هوشی (IQ) بین 26.5 تا 44.7 واحد شود. این کاهش چشمگیر ضریب هوشی را می توان به تفاوت کیفیت بین خودروهای لوکس و معمولی، چاقی ناشی از افزایش عوامل التهابی، مقاومت به انسولین و تغییرات در سطح پلاسما تشبیه کرد. آدیپونکتیناثرات منفی قابل توجهی بر عملکرد مغز دارد و به ویژه حجم ماده خاکستری مغز را به طور مستقیم کاهش می دهد. هیپوکامپ خواهد بود
عواقب چاقی در کودکان چیست؟
چاقی با افزایش چربی خون، ایجاد تصلب شرایین عروقی و افزایش فشار خون، اثرات مخربی بر مغز دارد. همچنین احتمال وقوع آپنه خواب و کاهش اکسیژن مغز از دیگر عوامل موثر در کودکان چاق است. شیوع چاقی در کودکان و نوجوانان زیر 18 سال در ایران از 10 درصد در سال 1393 به 20 درصد در سال 2023 افزایش یافته است. در آینده نزدیک میانگین هوش جمعیت کشور به طور جدی کاهش خواهد یافت، بنابراین توجه به وزن کودکان و کنترل آن یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه است، زیرا در آینده جبران کاهش ضریب هوشی بسیار دشوار خواهد بود. .