نماینده ایران در سازمان ملل متحد با تاکید بر اینکه احیای دستور کار «عدم اشاعه» بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ درباره ایران بی اعتبار و بی اثر است، گفت: آنچه امروز شاهد آن هستیم تحریف حساب شده قطعنامه ۲۲۳۱ و انتشار عمدی اطلاعات نادرست درباره برنامه های هسته ای ایران است.
به گزارش ایسنا، امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت درباره برنامه صلح آمیز هسته ای کشورمان با بیان این مطلب گفت: ایران خود را همسو با مواضع همکاران روسی و چینی خود می بیند و ما با برگزاری این نشست مطلقا مخالفیم.
وی افزود: قطعنامه 2231 شورای امنیت حاوی بند فسخ صریح، عمدی و خود اجرایی است. این حکم در 18 اکتبر 2025 منقضی شده است. از این تاریخ اعتبار قانونی یا اختیار اداری خود را از دست داده است. بر این اساس، نقش شورای امنیت بر اساس قطعنامه 2231 به طور قطعی پایان یافت. بنابراین دبیرکل صلاحیت ارائه هیچ گزارشی، شورا صلاحیت بررسی این موضوع را ندارد و هیچ مبنای قانونی برای برگزاری جلسه با دستور کار «پیشگیری از انتشار» در این زمینه وجود ندارد.
ایروانی تاکید کرد: هرگونه اقدام برای تشکیل چنین جلسه ای نقض آشکار آیین نامه داخلی شورا است. همچنین هرگونه ادعای «ادامه اجرا» یا «تداوم اجرا» مصوبه 2231 با استناد به تبصره 44 (س/1395/44) رئیس شورا و یا ارجاع مبهم به آنچه «رویه مقرر» نامیده میشود، فاقد هرگونه مبنای قانونی و گمراهکننده بوده و سوءاستفاده آشکار از این شورا و تخلف از اختیارات شورا است.
نماینده کشورمان در سازمان ملل متحد در نیویورک با ابراز قدردانی جمهوری اسلامی ایران از چین و فدراسیون روسیه به دلیل مواضع اصولی و تعهد صادقانه آنها در اجرای این برنامه جامع اقدام مشترک، گفت: همچنین از الجزایر، پاکستان و سایر اعضای شورا به دلیل اتخاذ مواضع اصولی و مستقل تشکر می کنیم.
وی ادامه داد: آنچه امروز شاهد آن هستیم نه اختلاف مشروع بر سر تفسیر، بلکه تحریف حساب شده قطعنامه 2231، انتشار عمدی اطلاعات نادرست درباره برنامه صلح آمیز هسته ای ایران و تلاش بدبینانه برای سوء استفاده از این شورا برای منافع محدود سیاسی است.
ایروانی همچنین نکات زیر را بیان کرد:
اول، ریشه های وضعیت کنونی روشن است و نه ناگهانی پدید آمده و نه در خلاء رخ داده است. این وضعیت ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال 2018، عدم پایبندی مستمر و عمدی ترویکای اروپایی به تعهداتش و متعاقب آن حمله نظامی آمریکا و رژیم اسرائیل به تاسیسات هسته ای صلح آمیز تحت حمایت ایران بود.
جنگ تجاوزکارانه آمریکا و اسرائیل از جمله حملات عمدی به تأسیسات تحت حمایت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، نقض فاحش ماده 2، ماده 4 منشور سازمان ملل متحد و قاعده منع توسل به زور است و حمله مستقیم به رژیم بینالمللی منع اشاعه هستهای است.
این وضعیت با به رسمیت شناختن آشکار و علنی رئیس جمهور ایالات متحده به عنوان عضو دائمی شورای امنیت و متولی معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای تشدید شد. تشکر بر اساس هدایت، هدایت و هماهنگی واشنگتن در این جنگ تجاوزکارانه.
هر گونه تلاش برای توجیه این اعمال غیرقانونی با تفسیر تحریف شده از ماده 51 منشور یا با پیشبرد ادعای دروغین “تهدید قریب الوقوع” از نظر قانونی بی اساس و گمراه کننده است و یکی از خطرناک ترین تخلفات حقوق بین الملل در تاریخ معاصر تلقی می شود. ماده 51 منشور فقط دفاع از خود را در پاسخ به یک حمله مسلحانه واقعی مجاز می داند، نه تهدیدات فرضی یا بالقوه.
سکوت ترویکای اروپایی و در برخی موارد تایید ضمنی این اقدامات تجاوزکارانه نیز به همان اندازه نگران کننده است. آنها مطلقاً هیچ اعتبار یا توجیهی برای استناد به هنجارهای منع اشاعه هسته ای یا ادعای اینکه نگران یکپارچگی رژیم عدم اشاعه هسته ای هستند، ندارند.
دوم، جمهوری اسلامی ایران از سال 1970 تاکنون همواره یکی از اعضای متعهد و مسئول معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای بوده است. ایران همواره سلاح های کشتار جمعی را به دلایل قانونی، اخلاقی و اعتقادی رد کرده است. موضعی که مدام در بالاترین سطوح بر آن تاکید می شود. علیرغم تحریم های غیرقانونی، خرابکاری ها، ترور دانشمندان هسته ای و حملات مسلحانه، ایران هرگز برنامه هسته ای خود را به سمت اهداف نظامی هدایت نکرده است.
برنامه ایران کاملاً صلح آمیز است و مشمول جامع ترین رژیم راستی آزمایی است که برای هر کشور غیرهسته ای اعمال می شود. اما نقشها عمداً معکوس میشوند: قربانی بهعنوان مجرم به تصویر کشیده میشود، ایران مجازات میشود، و کسانی که به تأسیسات هستهای تحت حفاظت آژانس بینالمللی انرژی اتمی حمله میکنند مصونیت کامل دارند. این استاندارد دوگانه آشکار به طور جدی یکپارچگی، اعتبار و اقتدار رژیم جهانی عدم اشاعه هسته ای را تضعیف می کند.
با وجود این شرایط و نقض جدی، ایران با حسن نیت عمل کرد و به همکاری خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی ادامه داد. وزیر امور خارجه ایران در 9 سپتامبر در قاهره یادداشت تفاهمی را با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی امضا کرد. ابتکاری که توسط آژانس و بسیاری از کشورها به عنوان گام اول و سازنده مورد استقبال قرار گرفت.
پیشنهادهای تکمیلی بعداً توسط وزیر امور خارجه ایران در نیویورک ارائه شد. همه اینها نادیده گرفته شد. فرانسه و انگلیس به جای دیپلماسی، تشدید تنش ها را انتخاب کردند. در حالی که این کشور مطابق با دستورالعمل های واشنگتن عمل کرده است، تلاش های دیپلماتیک واقعی، از جمله ابتکار عمل مسئولانه ارائه شده توسط چین و روسیه را مسدود کرده است.
علاوه بر این، آنها با نادیده گرفتن همکاری سازنده ایران با آژانس، حذف عمدی حقایق مهم و ارائه قطعنامه با انگیزه سیاسی دیگری به برجام در نوامبر 2025 و تحت فشار قرار دادن اعضا برای حمایت از آن، بد نیت عمل کردند. این اقدامات نه برای حل بحران، بلکه برای ایجاد یک بحران انجام شد که عملاً به دیپلماسی و توافق قاهره پایان داد.
سوم، موضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص ادعاهایی مبنی بر اجرایی شدن سازوکار موسوم به «پسگیری» یا «اعمال مجدد» تصمیمات لغو تحریمها به وضوح، پیوسته و رسمی از جمله در مکاتبات رسمی با دبیرکل و رئیس شورا ثبت شده است. این موضع از سوی دیگر اعضا از جمله چین و روسیه نیز به وضوح بیان شده است.
از سال 2018، تروئیکای اروپایی به طور مداوم و علنی در انجام تعهدات اساسی خود کوتاهی کرده است و بنابراین فاقد هرگونه مبنای قانونی برای توسل به چنین مکانیزمی است. علاوه بر این، ناکامی شورای امنیت در انجام هر گونه اقدام رویه ای در ماه سپتامبر نه این نقص اساسی را تایید می کند و نه جبران می کند. شورا هیچ تشخیصی در خصوص احراز شرایط قانونی سازوکار موسوم به «کلاوبک» نداد. بر اساس قوانین بینالمللی، رویههای معیوب یا نامعتبر نمیتوانند موجب حقوق یا تعهدات قانونی شوند.
اجازه دهید بار دیگر موضع جمهوری اسلامی ایران را به صریح ترین وجه بیان کنم: تصمیم شماره 2231 در تاریخ 27 مهر 1394 به طور قطعی فسخ شده است. از این تاریخ کلیه مقررات، تدابیر و محدودیت های مربوط به موضوع هسته ای برای همیشه لغو شده است، شورای امنیت بررسی خود را در مورد موضوع هسته ای ایران تکمیل کرده و برنامه «پیشگیری» را حذف کرده است. هر گونه تلاش هر دولت یا هر دستگاهی برای احیاء، تفسیر مجدد یا اجرای این مقررات لغو شده باطل است و سوء استفاده آشکار از اختیارات و فرآیندهای این شورا تلقی می شود.
چهارم، جمهوری اسلامی ایران همچنان به دیپلماسی اصولی و مذاکرات واقعی پایبند است. ایران هرگز تسلیم فشار، ارعاب یا فشار سیاسی نخواهد شد.
اکنون مسئولیت اصلاح مسیر و برداشتن گام های عملی و معتبر برای بازسازی اعتماد بر عهده فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده است. اصول اساسی برنامه جامع اقدام مشترک غیرقابل انکار است و همچنان معتبر است: ارائه تضمینهای قابل راستیآزمایی مبنی بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران، در ازای به رسمیت شناختن کامل حقوق ایران بر اساس معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای، از جمله حق غنیسازی اورانیوم، حذف همه تحریمها، و عادیسازی نظام تجاری ایران.
این اصول هنوز کاملاً معتبر هستند و می توانند مبنای محکمی برای یک توافق جدید تشکیل دهند. هدف اساسی بدون تغییر باقی می ماند: برنامه هسته ای ایران باید کاملاً صلح آمیز باقی بماند و ایران آماده ارائه این تضمین ها است. اگر فرانسه و انگلیس در تعهد خود به دیپلماسی صادق باشند، باید آمریکا را به دنبال کردن این راه تشویق کنند.
اگر آنها در عوض به پذیرش سیاست شکست خورده واشنگتن برای «غنی سازی صفر» ادامه دهند و حقوق مسلم ایران را تحت معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای انکار کنند، دیپلماسی عملاً نابود خواهد شد. ارجاع گزینشی به منشور ملل متحد و پیگیری رویکرد موسوم به «صلح از طریق زور» تنها باعث تضعیف حاکمیت قانون و جایگزینی آن با قانون جنگل خواهد شد.
در پایان، جناب رئیس جمهور، مایلم از اعضای غیردائم شورا از جمله الجزایر، گویان، جمهوری کره، سیرالئون و اسلوونی تشکر کنم و به آنها برای تکمیل موفقیت آمیز روند عضویت دو ساله تبریک بگویم. من همچنین مایلم الجزایر و گویان را به خاطر رفتار اصولی و مستقلشان در دوره الحاقشان به ویژه ستایش کنم.