به گزارش ایسنا، شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی اجرای قطعنامه 2231 مصوب 30 تیرماه 1394 نشستی را در دستور کار «عدم اشاعه» برگزار کرد. قطعنامه تصویب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در خصوص برنامه هسته ای ایران.
این نشست به درخواست دانمارک، فرانسه، یونان، جمهوری کره، اسلوونی، انگلیس و آمریکا برگزار شد و پاناما نیز از این درخواست حمایت کرد.
نشست امروز اولین نشست شورای امنیت درباره قطعنامه 2231 است که پس از فعال کردن مکانیسم ماشه توسط ترویکای اروپایی (سه عضو اروپایی برجام یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا) برگزار شد. این کشورها مدعی هستند که با ارائه این سازوکار، تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که بر اساس برجام تعلیق شده بود، مجدداً اعمال شده است.
از سوی دیگر، چین و روسیه این اقدام را از نظر قانونی فاقد اعتبار می دانند و تاکید می کنند که تمامی تحریم ها در 18 اکتبر همزمان با پایان رسمی برجام و قطعنامه 2231 برای همیشه لغو شد. پکن، مسکو و تهران تاکید می کنند که شورای امنیت در آن زمان به بررسی حادثه هسته ای ایران پایان داد و موضوع منع اشاعه هسته ای از دستور کار شورای امنیت خارج شد.
نماینده روسیه در این جلسه شورای امنیت وی گفت: “برخی کشورها تلاش می کنند شورای امنیت را مجبور به نقض فاحش رویه های خود کنند. همکاران غربی ما تلاش می کنند جلسه امروز را به عنوان یک نشست عادی در مورد موضوع “عدم انتقال”، بررسی اجرای تحریم های قطعنامه 2231 و گزارش مربوطه دبیرکل سازمان ملل متحد قرار دهند. روسیه کاملاً با چنین رویکردی مخالف است. به شما یادآوری می کنم که تمام مفاد قطعنامه 823 اکتبر معتبر است. 2025. دهمین سالگرد تصویب برجام.
نماینده روسیه تلاش برای بازگرداندن تحریم ها علیه ایران را بی اساس و غیرقانونی توصیف کرد و گفت: در آن روز شورای امنیت بررسی برنامه هسته ای ایران را متوقف کرد و موضوع عدم اشاعه از دستور کار شورای امنیت خارج شد. این تصمیم اتخاذ شده بر اساس توافقنامه در متن شماره 2231 ذکر شده است.
وی برگزاری این نشست را تلاش آشکار تروئیکای اروپایی برای از سرگیری «تحریمهای ضد ایرانی» و سازوکار ماشه دانست و گفت: آنها به تعمیق اختلافات سیاسی و رویهای در شورای امنیت دامن میزنند.
نماینده روسیه همچنین از بی کفایتی اسلوونی که ریاست دوره ای شورای امنیت را برعهده دارد، انتقاد کرد و گفت: این کشور به وظایف خود عمل نکرده و نمی تواند مانع از برگزاری این نشست غیرمنطقی شود.
نماینده چین وی در سخنان خود به خلأهای قانونی و رویه ای اقدامات کشورهای غربی در برگزاری این نشست اشاره کرد و یادآور شد: شورای امنیت هنوز درباره اختیارات فعال سازی مکانیزم ماشه اروپا به توافق نرسیده است.
قطعنامه 2231 در 18 اکتبر منقضی شد، اما برخی از کشورها بر ادعاهای خود پافشاری میکنند و وحدت را تضعیف میکنند و اختلافات میان اعضای شورای امنیت سازمان ملل را تقویت میکنند. اقدامی که راه حل سیاسی مشکل هسته ای ایران را پیچیده خواهد کرد.
نماینده بریتانیا وی با این حال ایران را به نقض تعهدات خود در برجام متهم کرد و مدعی شد که این کشور به همراه فرانسه و آلمان «براساس تصمیم شماره 2231» مکانیسم ماشه را فعال کرده اند!
وی گفت: مکانیسم ماشه در 18 اکتبر 2025 به طور کامل فعال شد، بنابراین قطعنامه 2231 همچنان معتبر است و جلوگیری از گسترش سلاح های هسته ای نیز در دستور کار شورای امنیت قرار دارد.
این دیپلمات انگلیسی همچنین مدعی شد که با فعال شدن مکانیزم ماشه، 6 قطعنامه شورای امنیت و سازمان ملل بار دیگر وارد عمل شد که ایران و همه اعضای سازمان ملل باید از آنها تبعیت کنند.
نماینده فرانسه وی همچنین با تکرار ادعاهای خود مبنی بر قانونی بودن فعال سازی مکانیسم ماشه، بار دیگر مدعی شد که ایران «چند بار» تعهدات خود را در برجام نقض کرده است!
«رزماری دی کارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و ایجاد صلح وی بخشهایی از گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره برنامه هستهای ایران و قطعنامه 2231 را قرائت و بر ضرورت یافتن راهحل مذاکرهمحور برای تضمین ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران تاکید کرد.
نماینده آمریکا وی ضمن طرح ادعاهای ضدایرانی در خصوص برنامه هستهای ایران در شورای امنیت، تاکید کرد که تحریمهای 1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929 بازگردانده میشود و معتقد است که مفاد قطعنامه 2231 به استثنای مواد 2، 16 و 2 تا 18 همچنان معتبر است.
نماینده دانمارک وی در شورای امنیت نسبت به آینده برنامه هسته ای ایران و وضعیت نامشخص اورانیوم غنی شده ایران ابراز نگرانی کرد و گفت: «ایران نباید به سلاح هسته ای دست یابد». او ایران را به گفتگو دعوت کرد و مدعی شد که ایران از سال 2019 تعهدات خود بر اساس برجام را زیر پا گذاشته است و مدعی شد که ترویکا به دنبال راه حلی مسالمت آمیز است!
این در حالی است که ایران بارها آمادگی خود را برای مذاکره در شرایط برابر و عادلانه اعلام کرده است.
نماینده فرانسه وی همچنین ایران را به نقض تعهدات هسته ای خود متهم کرد و مدعی شد که ایران دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را به تاسیسات هسته ای خود محدود می کند.
این دیپلمات فرانسوی مدعی شد که ایران سوخت کافی برای تولید 10 سلاح هستهای دارد و بخشهای مهمی از برنامه هستهای ایران برای نهادهای نظارتی نامشخص است.
وی همچنین از ایران خواست که تعهدات حفاظتی خود را اجرا کند.
نماینده فرانسه در شورای امنیت همچنین خواستار تشکیل کمیته ای در راستای اجرای قطعنامه 1737 سازمان ملل و تحریم های آن شد.
نماینده بریتانیا وی با بیان اینکه ایران در 6 ماه گذشته دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته ای آسیب دیده را محدود کرده است، گفت: آژانس بین المللی انرژی اتمی باید از محل اورانیوم غنی شده ایران مطلع باشد.
وی همچنین مدعی شد که بریتانیا به راه حل دیپلماتیک برای موضوع هسته ای ایران متعهد است و از ایران خواست تا مذاکرات مستقیم با آمریکا را آغاز کند.
این دیپلمات انگلیسی همچنین با بیان اینکه برخی از مقامات کشوری گفته اند تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل در خصوص برنامه هسته ای ایران را اجرا نمی کنند، ابراز نگرانی کرد.
نماینده روسیه نماینده اسلوونی در ادامه سخنان خود خطاب به شورای امنیت اعلام کرد که این کشور به وظیفه خود به درستی عمل نکرده و با برگزاری این نشست موافقت کرد.
وی همچنین گزارش «رزماری دی کارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد را حاکی از نگرش و تعصبات دبیرخانه سازمان ملل متحد در قبال پرونده هسته ای ایران ارزیابی کرد و گفت: این گزارش نشان می دهد که در این زمینه مستقل عمل نکرده و از کشورهای دیگر دستور گرفته اند.
به گفته نماینده روسیه، در سال 2025 کشورهای غربی قطعا نقاب خود را برمی دارند و موضع خود را در قبال موضوع هسته ای ایران به صراحت اعلام می کنند.
وی با یادآوری اینکه 5 دور مذاکره غیرمستقیم انجام شده و طرفین بر سر دور ششم مذاکرات به توافق رسیده اند، گفت: تنها 2 روز مانده به دور جدید مذاکرات، رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران حمله کردند.
این دیپلمات روس تاکید کرد که مداخله نظامی نمی تواند راه حلی برای نگرانی در مورد برنامه هسته ای ایران باشد و این حمله به ایران نیست، بلکه حمله به ساختار و رویه های آژانس بین المللی انرژی اتمی است.
نماینده روسیه همچنین خاطرنشان کرد که قوانین منع اشاعه هسته ای هیچ محدودیتی را در سطح غنی سازی تغییر نمی دهد.
وی در ادامه با بیان اینکه اروپا جسارت کافی برای موضع گیری مستقل از آمریکا را ندارد، گفت: احیای تحریم ها از نظر قانونی غیرممکن است، زیرا هدف تحریم های قبلی محقق شده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به آن اذعان داشته است. بنابراین محدودیت های قبلی دیگر معتبر نیستند و امروز نباید برداشته شوند.
این دیپلمات روس همچنین تاکید کرد که محدودیت دسترسی بازرسان آژانس به برخی از تاسیسات هسته ای ایران از سوی تهران اعمال نشده، بلکه نتیجه حمله نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده است.
وی همچنین به تمایل ایران برای مذاکره عادلانه و برابر با کشورهای غربی اشاره کرد و از دبیرخانه سازمان ملل متحد، آمریکا و اروپا خواست مسیر خود را تغییر دهند و از توهمات خود خارج شوند.
نماینده پاکستان وی با بیان اینکه این کشور هرگز از از سرگیری تحریم ها علیه ایران در سازمان ملل حمایت نکرده است، گفت: اسلام آباد معتقد است که مسائل مربوط به برنامه هسته ای ایران باید از طریق گفتگو حل شود و از درگیری اجتناب شود.
وی با بیان اینکه اختلافات بر سر موضوع هسته ای ایران افزایش یافته و حل این مشکل دشوارتر شده است، این امر را ناشی از اقدامات یکجانبه دولت ها با توسل به زور و نقض منشور سازمان ملل متحد دانست.
این دیپلمات پاکستانی با تاکید بر اینکه ارعاب و استفاده از زور نتایج مثبتی به همراه نخواهد داشت، افزود: تحریم ها به شهروندان عادی آسیب می رساند، رشد اقتصادی و ارتباطات منطقه ای را مختل می کند.
نماینده پاکستان خاطرنشان کرد: اگرچه برجام آنطور که باید اجرا نشد، اما همچنان می تواند به عنوان مبنای و چارچوب مناسبی برای حل مسئله هسته ای ایران باشد. اما قبل از این باید روحیه دیپلماسی که در ماه های اخیر آسیب دیده است احیا شود.
وی همچنین از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواست که بیطرفانه عمل کند و هیچ چیز دیگری را در تحقیقات خود در خصوص پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود لحاظ نکند.
نماینده چین وی برجام را محصول مهم دیپلماسی چندجانبه برشمرد، اما گفت: آمریکا با خروج از این توافق و اعمال تحریم های یکجانبه در سال 2018، همراه با حمله رژیم صهیونیستی به ایران در ژوئن 2025، موضوع هسته ای ایران را به یک بحران تبدیل کرد.
این دیپلمات چینی همچنین با بیان اینکه ترویکای اروپایی به تعهدات خود عمل نکرده است، تحریم هایی را علیه ایران اعمال کرد و خواستار فعال شدن مکانیسم ماشه بدون استفاده از مکانیسم حل اختلاف در برجام شد.
نماینده چین در شورای امنیت تصریح کرد: شرایط کنونی به تضعیف مضاعف رژیم منع اشاعه هسته ای و همچنین صلح منطقه ای منجر خواهد شد.
وی همچنین با تاکید بر اینکه کشورها نباید به چرخه سیاه تحریم، فشار و تشدید تنش برگردند، گفت: آمریکا باید صداقت سیاسی خود را ثابت کند و تضمین کند که دیگر از اقدام نظامی علیه ایران استفاده نخواهد کرد.
نماینده چین در شورای امنیت همچنین به ضرورت مذاکرات عادلانه اشاره کرد و گفت: هرگونه توافق احتمالی باید حق مشروع ایران بر اساس معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای را به رسمیت بشناسد.
وی در ادامه تلویحاً به آمریکا اشاره کرد و گفت که یک کشور خاص سعی می کند از موضوع هسته ای ایران برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیکی خود استفاده کند و برنامه هسته ای خود را به موضوعات دیگر پیوند دهد و این موضوع را دشوارتر از قبل می کند.
نماینده چین در پایان با یادآوری اینکه ایران همواره از ازسرگیری مذاکرات عادلانه حمایت کرده است، تاکید کرد که کشورها نباید از برجام برای اعمال تحریم های تنبیهی یکجانبه علیه ایران استفاده کنند.
نماینده آلمان وی در این نشست خواستار توافق بر سر تعیین رئیس کمیته تحریم های 1737 و از سرگیری تحریم ها علیه ایران شد و هدف از این کار را تضمین تعامل سازنده و واقعی دانست!
وی همچنین از ایران خواست تا به تعهدات خود بر اساس معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای پایبند باشد و برای حل نگرانی ها در مورد برنامه هسته ای خود وارد گفتگو شود.
نماینده آمریکا وی در ادامه اظهارات خود در نشست اضطراری شورای امنیت ضمن اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران، تاکید کرد که مهمترین شرط آمریکا برای این مذاکره، توقف هرگونه غنی سازی در داخل ایران است.