یک مستند و 100 هزار توییت; چرا ترانه علیدوستی اینقدر حساس شد؟

یک مستند و 100 هزار توییت; چرا ترانه علیدوستی اینقدر حساس شد؟

به گزارش خبرگزاری انتخابتو، محمد تقی زاده در جماران نوشت: پخش مستند «ترانه» از تلویزیون فارسی بی بی سی در تاریخ 12 تا 19 دی ماه 1404 موج گسترده ای از واکنش ها را در شبکه اجتماعی توییتر به وجود آورد.

این مستند که زندگی ترانه علیدوستی و تصمیمات سیاسی و شخصی او را روایت می‌کند، به سرعت به یکی از موضوعات پرمخاطب در فضای مجازی تبدیل شد و هزاران کاربر با هشتگ‌های مرتبط واکنش نشان دادند. در این 4 روز بیش از 100 هزار توییت و ریتوییت در توییتر فارسی منتشر شد و این توییت ها تقریبا 50 میلیون بار مشاهده شدند.

تحلیل گفتمان فضای مجازی پیرامون ترانه علیدوستی در دی ماه 1404 تصویر روشنی از یک درگیری عمیق اجتماعی ارائه می دهد. این موج که با پخش مستند «ترانه» پگاه آهنگرانی از بی‌بی‌سی فارسی آغاز شد، از یک بحث هنری یا رسانه‌ای صرف به میدان مبارزه با مقاومت، خیانت، زن‌ستیزی و مرزهای «خودی» و «غیرخودی» تبدیل شد.

1- این موج نشان داده است که در نبرد اصلی بر سر تفسیر واقعیت، نقش یک چهره شناخته شده داخلی که حاضر به پرداخت است، از هزاران توییت و تحلیل بیرونی موثرتر است. مستند این ترانه یک کنش روایی به حساب می آمد که سازندگان آن از یک بازیگر باتجربه و «ایرانی» (نه تبعیدی) برای انتشار روایت «تغییر نسل هنرمند» از داخل کشور استفاده کردند. استفاده از بی بی سی به عنوان یک زبان خارجی در رسانه های فارسی نیز از نظر تفسیر و تحلیل این موج از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف استراتژی قدیمی نق زدن از بیرون بود. اما در اینجا یک استراتژی جدید وجود دارد: استفاده از رسانه های خارجی برای ایجاد مدلی از شکل گیری هویت برای نیروهای ناراضی در خانه. این به روایت نوعی مشروعیت می بخشد که رسانه های خارجی به تنهایی از آن برخوردار نیستند.

2- واکنش های دوقطبی کاملاً متضاد با یکدیگر (از تحسین به عنوان «آیکون» تا اتهام «حقوق») نشان می دهد که جامعه در جهان های موازی تولید معنا زندگی می کند. برای یک گروه، این آهنگ قهرمان شجاعی است که درد وجدان هنری و اجتماعی خود را فریاد می‌زند. برای برخی او یک خائن و عوام فریب است. این نشان می دهد که نه فقط یک گفت و گو، بلکه حتی یک زبان مشترک برای تفسیر یک عمل واحد وجود دارد.

3- جالب است که حتی بدن فیزیکی انسان از حوزه خصوصی به حوزه عمومی خارج می شود. بیماری پوستی ترانه از دو منظر کاملاً متضاد تعبیر شده است: از یک سو سند درد و هزینه مبارزه است و از سوی دیگر ابزاری ساختگی برای ترحم کردن. این نشان می دهد که هیچ چیز در این جنگ روایی خنثی یا خصوصی باقی نمی ماند.

4- واکنش‌های تند رسمی و غیررسمی (خیانت، بیماری ساختگی و…) که در فضای مجازی به ترانه علیدوستی داده می‌شود تا حدودی کارایی سابق خود را از دست داده است. برای مخاطبان جوان و بخشی از طبقه متوسط، این واکنش ها دیگر موثر نیست.

5- یکی از موارد جالب، حملات بخشی از طیف سلطنت طلب بود که از این بازیگر فاصله گرفتند و به انتقاد از او پرداختند، هرچند اعتراضات 1401 را به خود نسبت دادند.

6- نکته پایانی این است که مانند بسیاری از امواج توییتر، آغاز شکل‌گیری موج از نظر حجم و تنوع مضامین، کاربران و رهبران درگیر با ادامه آن تفاوت داشت. این بدان معناست که در ابتدا تحسین و قدردانی زیادی وجود دارد، اما با پیشرفت شما، درگیری و درگیری افزایش می یابد.

۲۱۶۲۱۶

گردآوری شده از رسانه خبر آنلاین