علائم سل چیست؟ + راه های تشخیص و پیشگیری از عفونت

انتخابتو، «سل» یک بیماری عفونی است که توسط میکروبی میله ای شکل به نام «باسیل سل» ایجاد می شود. این بیماری می تواند به هر قسمت از بدن انسان مانند استخوان ها، مفاصل، مغز، کلیه ها و پوست حمله کند. با توجه به نیاز و تمایل زیاد این میکروب به اکسیژن، در 80 درصد موارد ریه ها را هدف قرار می دهد.

تخمین زده می شود که تقریباً یک چهارم جمعیت جهان به باکتری سل مبتلا هستند، اما تنها 5 تا 15 درصد از این افراد به بیماری سل فعال مبتلا می شوند. سایر افراد مبتلا به سل بیمار نیستند و نمی توانند بیماری را منتقل کنند.

هر ساله 10 میلیون نفر به سل مبتلا می شوند و اگرچه این بیماری قابل پیشگیری و درمان است، اما سالانه 1.5 میلیون نفر بر اثر سل جان خود را از دست می دهند و سل را به عفونی ترین قاتل جهان تبدیل می کند.

سل عامل اصلی مرگ و میر افراد مبتلا به HIV و همچنین عامل اصلی مقاومت میکروبی است و بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، تقریباً نیمی از افراد مبتلا به سل در هشت کشور زندگی می کنند: بنگلادش، چین، هند، اندونزی، نیجریه، پاکستان، فیلیپین و آفریقای جنوبی، تغذیه، ایدز، فقر، دیابت و تنباکو عوامل اصلی شیوع بیماری سل هستند.

آخرین آمار سل در ایران

بر اساس اعلام وزارت بهداشت، کل موارد سل کشف شده در کشور در سال 1402، 7 هزار و 261 نفر بوده است، این در حالی است که 57 درصد کل موارد سل در کشور در سال گذشته را مردان و 24 درصد را غیرایرانی و اتباع تشکیل می دهند. جداول حاضر روند تشخیص سل در ایران را در سال های اخیر نشان می دهد.

علائم سل چیست؟

• بدون سرفه مخلوط یا با مخلوط
• بعد
• بی اشتهایی
• کاهش وزن
• خستگی
• عرق شبانه
• تنگی نفس و گرفتگی صدا
• مخلوط خونین
• درد ستون فقرات

سل چگونه تشخیص داده می شود؟

قبل از انجام هر گونه آزمایش، پزشک اقداماتی مانند بررسی سابقه بیماری های قبلی و معاینه فیزیکی را انجام می دهد.

آزمایش 1 مخلوط

از آنجایی که سل می تواند نهفته یا فعال باشد، تشخیص قطعی سل با استفاده از کشت انجام می شود. مخلوط هنگام انجام، چهار تا هشت هفته طول می کشد تا از این تست پاسخ بگیرید.

2. تست سل یا تست گوشته

تست پوستی سل که به آن تست پوستی می گویند توبرکولین این آزمایش که به عنوان PPD نیز شناخته می شود، آزمایشی است که تعیین می کند آیا سیستم ایمنی فرد در برابر باکتری هایی که باعث سل می شوند، پاسخ ایمنی ایجاد کرده است یا خیر.

این آزمایش شامل تزریق است توبرکولین (عصاره از باکتری منحل شده است) روی پوست اعمال می شود، تقریباً 48 تا 72 ساعت پس از تزریق، پوست از نظر تورم بررسی می شود، اگر جوشی بزرگتر از پنج میلی متر روی پوستی که تزریق PPD انجام شده است، آزمایش مثبت تلقی می شود. .

افرادی که در حال حاضر مبتلا به سل هستند، افرادی که در گذشته در معرض این بیماری قرار گرفته اند یا افرادی که واکسینه شده اند. موضوع اگر در مقابل سل مصرف شده باشد، ممکن است نتیجه آزمایش مثبت باشد.

این آزمایش ممکن است نتایج مثبت کاذب بدهد (به خصوص در افرادی که واکسینه شده اند). موضوع نتایج منفی کاذب ممکن است در بیماران (کسانی که علیه سل واکسینه شده اند) و در بیماران نقص ایمنی رخ دهد.

3. آزمایش خون

برای تایید یا رد کردن سل نهفته یا فعال می توان از آزمایش خون استفاده کرد. این آزمایش‌ها از فناوری پیشرفته برای اندازه‌گیری پاسخ سیستم ایمنی به باکتری سل استفاده می‌کنند.

همچنین می تواند از آزمایش PCR (واکنش زنجیره ای) باشد پلیمراز) برای شناسایی آنتی ژن های سطحی باکتری سل استفاده خواهد شد.

4. آزمایش های تصویربرداری ریه

آزمایش دیگر، رادیوگرافی قفسه سینه و سی تی اسکن ریه است که ممکن است شواهدی از عفونت ریه را نشان دهد.

راه های پیشگیری از سل

در حالی که تشخیص به موقع و درمان کامل بیماران موثرترین راه برای پیشگیری از ابتلای اطرافیان به سل تلقی می شود، اما در صورت داشتن رفتارهای بهداشتی و بهداشتی زیر به پیشگیری از این بیماری کمک می کند.

راه های پیشگیری از انتقال سل عبارتند از:

هنگام سرفه و عطسه، دهان و بینی را با دستمال بپوشانید

از تف کردن و مخلوط روی زمین

به اندازه کافی غذاهای سالم بخورید

تهویه مناسب فضاهای زندگی و کار با هوای تازه

از سیگار کشیدن خودداری کنید