انتخابتو، این مسجد و مدرسه به دستور فتحعلی شاه در سال 1185 ساخته شد و با توجه به نام محل، مسجد چالحصار نامیده شد، اما به مرور زمان و با توجه به تغییراتی که در آن ایجاد شد، مسجد و مدرسه عوض شد. معماری اصلی کمک کرد
به همین دلیل اکنون برخی از مسجد یک طبقه و برخی دیگر دو طبقه است و در انتهای مغازه های فونداسیون مسجد قرار دارد. گلوبندک یا گلوگیر چهارراهی بود که یک طرف آن به خانه مستوفی الممالک و در سمت جنوب راه دوطرفه ای بود که یکی از آن ها به کلحصار و درخونگاه و دباغخانه می رسید. اکنون تنها راه همین است. مسجدی به نام چالحصار در وسط خیابان بود که از سطح خیابان ده پله می شد به آن رسید، اما ضلع غربی این مسجد روبروی خیابان دارخونگاه چندان عمیق نبود. پس از ویرانی مسجد، این مکان به خرابه ای زشت تبدیل شد و در نهایت با تلاش تجار اردبیلی ساکن تهران احیا شد.
نصرالله حدادی از تهران پژوه درباره هویت تاریخی این مسجد می‌گوید: در قسمتی از صحن جنوبی، خرابه‌های بنای اولیه مسجد چله‌حصار وجود دارد و در شرق صحن، نمازخانه‌ای مخصوص مردان و بیرونی آن وجود دارد. قسمتی از شبستان با سفال سنگفرش شده است که سه تای آن دارای زمینه آبی تیره است که شامل پنج طاق با گل های نارنجی به رنگ های زرد، آجری، سبز، سیاه و فیروزه ای است الله من امان بله و الیوم الاخر» اثر احمد زنجانی در سال 1332 در زیر این طاق دیده می شود که کتیبه ای از کارخانه مقدم وجود دارد که روی این طاق دو مناره بسیار کوتاه با کلاهک های فلزی وجود دارد که بین این دو مناره وجود دارد. مناره‌ها یک نیم تاجی بسیار زیبا دارد که شبیه به خورشید است.
در گذشته در زیرزمین این مسجد یک نمازخانه تابستانی با چهل پله وجود داشت. حمیدرضا نارنجانژاد، رئیس هیئت مدیره انجمن سنگلج، خاطرات جالبی که از ساکنان سابق این محل شنیده را اینگونه بیان می کند: «در کنار یکی از دیوارهای مسجد، کتیبه ای از سنگ مرمر به زبان آذری به خط نستعلیک وجود دارد. این کتیبه توسط مدحی درباره فتحعلی شاه نوشته شده و تاریخ این کتیبه به سال 1194 برمی گردد و بنا به شهادت اعضای هیئت امنا این کتیبه در حین کاوش بنا در سال 1327 از زیر خاک بیرون آمده و اکنون در یک قاب چوبی در شبستان مسجد نیز وجود دارد، زیرا در آن زمان امکان حمل این سنگ ها وجود نداشت، آنها را از راه آهن به داخل حصار می پیچیدند و در نصب آنها با مشکلات زیادی مواجه می شدند. .
از سوی دیگر این مسجد دارای حوزه علمیه بوده و یکی از مدارس مهم زمان خود بوده و در بسیاری از منابع به عنوان مدارس معروف تهران نام برده شده است، نام مدرسه چال حصار نیز آمده است. با گذشت زمان، مدرسه ویران شد و حتی زمانی که اردبیل‌ها ساختمان را بازسازی کردند، مدرسه همچنان بی‌توجه و مخروبه باقی ماند. همچنین مسجد چالحصار دارای تکه بزرگی بوده که از تکیه های بزرگ و تاریخی تهران به شمار می رود. طبق آمار دارالخلافات تهران مورخ 1232، این تکیه در محله سنگلج قرار داشت، اما امروزه اثری از تکیه نمانده و در واقع به کلی تخریب شده است.
به گزارش سلامنو