«سبک زندگی کم تحرک» و پیدایش بیماری ها

رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه بقیه الله درباره ایجاد سرطان های گوارشی و کبد چرب اظهاراتی داشت.

به گزارش ایسنا، محمدعلی عبائیزی درباره شایع ترین بیماری های گوارشی، گفت: اگر شایع ترین بیماری ها را به دو دسته بدخیم و بدخیم تقسیم کنیم، نتایج بررسی وضعیت این بیماری ها، این بیماری ها در این کشور به میانگین جهانی نزدیک است. اکثر ارجاعات برای مشکلات گوارشی به مسائل مربوط به “هضم” می پردازند. بعد از مشکلات گوارشی، برخی از مشکلات رایج روده مانند «سندرم روده تحریک پذیر» و «یبوست» شایع ترین هستند.

شیوع بالای سرطان روده بزرگ
ضرورت انجام غربالگری سرطان روده

فوق تخصص گوارش و کبد میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ را بسیار بالا عنوان کرد و گفت: متاسفانه سرطان روده بزرگ یکی از شایع ترین سرطان ها در انسان است. میانگین ابتلا به سرطان روده بزرگ در کشور بالاتر از میانگین جهانی به نظر می رسد و متاسفانه شدت این بیماری در ایران بیشتر از سایر کشورهاست.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه سرطان روده بزرگ یکی از شایع ترین سرطان ها در جوامع بشری است، کشورهای دارای سیستم درمانی قوی به غربالگری سرطان کولون پرداخته اند. تشخیص زودهنگام بیماران سرطان روده بزرگ هدف غربالگری این بیماری است.

سن غربالگری سرطان روده بزرگ در ایران در حال کاهش است

عبایزی در خصوص اجرای غربالگری سرطان روده بزرگ در ایران خاطرنشان کرد: در گذشته سن غربالگری سرطان روده بزرگ 50 سال پذیرفته می شد اما با تغییر رویکردها و سیاست ها، سن غربالگری سرطان روده بزرگ در کشور کاهش یافته است. سن غربالگری برای این بیماری 45 سال پذیرفته شده است.

نقش وراثت در سرطان روده بزرگ

رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه بقیه الله با بیان اینکه وراثت در سرطان روده بزرگ نقش بسزایی دارد، گفت: اگر فردی به سرطان روده بزرگ مبتلا شود، احتمال ابتلا به سرطان روده در خانواده به ویژه بستگان درجه یک وی وجود دارد. با توجه به وجود وراثت در بروز بدخیمی های روده در بستگان بیماران مبتلا به سرطان روده؛ بستگان 10 سال قبل از نظر سرطان روده بزرگ غربالگری می شوند. به عبارتی سن غربالگری کولونوسکوپی برای بستگان بیماران مبتلا به این بیماری در سنین 35 تا 40 سالگی انجام می شود.

علائم بالینی سرطان روده بزرگ

وی علائم بالینی سرطان روده بزرگ را اینگونه توضیح داد: ممکن است علائم بالینی سرطان کولون بسته به قسمت های بیماری (سمت راست یا چپ روده بزرگ) متفاوت باشد. به طور کلی می توان گفت که بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در صورت بروز تغییرات خلقی مانند اسهال و یبوست باید با پزشک مشورت کنند. زمانی که قسمت های اولیه روده درگیر سرطان می شود، تغییر در وضعیت روده ها خود را نشان نمی دهد و بیمار با علائم کم خونی به پزشک مراجعه می کند.

شایع ترین سرطان های دستگاه گوارش در کشور

رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه بقیه الله (عج) درباره شایع ترین سرطان های دستگاه گوارش در کشور گفت: سرطان های «کولون»، «معده» و «لوزالمعده» شایع ترین سرطان های دستگاه گوارش در کشور هستند. اگرچه این سرطان ها شایع ترین سرطان های دستگاه گوارش در کشور هستند، اما این موضوع برای همه استان ها صادق نیست. به عنوان مثال سرطان های «معده» و «مری» در استان های شمالی کشور و اردبیل بیشتر دیده می شود.

کبد چرب چیست؟

نقش کبد چرب در پیوند اعضا

وی با بیان اینکه شایع ترین بیماری گوارشی مرتبط با کبد، «کبد چرب» است، گفت: تغییر سبک زندگی در بروز بیماری کبد چرب نقش دارد. کاهش فعالیت بدنی و افزایش کالری دریافتی به دلیل مصرف غذا باعث کالری اضافی می شود. کالری اضافی برای استفاده در کبد ذخیره می شود. هنگامی که چربی بیش از پنج درصد بافت کبد را تشکیل می دهد، به این بیماری کبد چرب می گویند.

عبائیزی با بیان اینکه کبد چرب می تواند عواقب و عوارض زیادی را برای بیمار به همراه داشته باشد، گفت: تحقیقات نشان می دهد از هر سه بیمار نیازمند پیوند کبد به دلیل کبد چرب، یک نفر نیاز به پیوند اعضا دارد. کبد چرب می تواند بدون هیچ علامتی شروع شود یا کل اندام را تحت تاثیر قرار دهد. خستگی و بی حالی از شایع ترین علائم کبد چرب هستند.

نظرات در مورد کبد چرب در حال تغییر است

وی با بیان اینکه کبد چرب یکی از بیماری های «سندرم متابولیک» محسوب می شود، خاطرنشان کرد: در گذشته کبد چرب را صرفاً بیماری ناشی از مصرف زیاد مشروبات الکلی یا علل دیگر می دانستند. امروزه نگاه ها به کبد چرب تغییر کرده و در گروه بیماری های «سندرم متابولیک» قرار گرفته است.

عبایزی درباره بیماری های سندرم متابولیک گفت: افراد مبتلا به بیماری های سندرم متابولیک ممکن است دچار چاقی به ویژه چاقی در ناحیه شکم، دیابت، فشار خون بالا یا اختلالات چربی خون (کم چربی خوب و پرچرب بد) باشند. امروزه تصور می شود که کبد چرب یک اختلال متابولیک است.

«سبک زندگی کم تحرک» و پیدایش انواع بیماری ها

رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه بقیه الله با بیان اینکه سبک زندگی کم تحرک در بروز بسیاری از بیماری ها نقش دارد، خاطرنشان کرد: مجموعه های بهداشت و درمان هر ساله نقشه راه بیماری ها را منتشر می کنند. آخرین نقشه راه منتشر شده برای بیماری های گوارشی نشان می دهد که بسیاری از مردم «سبک زندگی کم تحرک» دارند.

بررسی ها نشان می دهد که اکثریت مردم ایران از سبک زندگی کم تحرک نیز پیروی می کنند. کم تحرکی از نظر بیماری های دستگاه گوارش بسیار بد است و در بروز این گونه بیماری ها به ویژه بیماری های کبدی نقش اساسی دارد. علاوه بر بیماری های کبدی، کم تحرکی نیز در بروز مشکلات دفعی مانند یبوست و بیماری های قلبی عروقی نقش دارد.

عبائیزی با بیان اینکه فعالیت بدنی روزانه بسیار مهم است، افزود: در گذشته بر فعالیت های هوازی تاکید و تاکید می شد. امروزه دیدگاه ها تغییر کرده و بر فعالیت های غیر هوازی و همچنین فعالیت های هوازی تاکید می شود. دستورالعمل های مربوط به “فعالیت های ورزشی در محل” موجود است. بنابراین افراد می توانند 3 تا 5 دقیقه فعالیت های ورزشی را با شدت های مختلف انجام دهند و این فعالیت ها برای کارمندان مناسب است.

نقش فرهنگ غالب در پیدایش بیماری های گوارشی

رئیس مرکز تحقیقات گوارش و کبد دانشگاه بقیه الله با بیان اینکه مطالعه ای در مورد سرطان روده بزرگ انجام دادیم، گفت: متاسفانه بیماران مبتلا به سرطان کولون در مراحل پیشرفته بیماری به پزشک مراجعه می کنند و ایرانی ها بیشتر از سایرین به این بیماری مبتلا می شوند. کشورها به دلایل مختلف از جمله «فرهنگ غالب جامعه» در مواردی که در سطح پیشرفته ای قرار دارد، دیرتر به پزشک مراجعه می کنند.

وی فرهنگ حاکم بر جامعه را اینگونه تشریح کرد: اطرافیان افرادی که مشکلات گوارشی دارند، سیب زمینی آب پز، «بانوی ناز» و …. توصیه های مختلفی مانند مصرف می دهند. این توصیه ها باعث تاخیر در مراجعه به پزشک می شود. اگر افراد مشکلات گوارشی دارند که به روش های سنتی جواب نمی دهد، حتما باید با پزشک مشورت کنند. مشاوره زودهنگام با پزشک در درمان این بیماری بسیار موثر است. اگرچه مردم با مشکلات اقتصادی مواجه هستند، اما مراجعه به پزشک و رعایت موارد احتیاطی هزینه چندانی ندارد.

عوامل خطر بیماری های گوارشی

وی همچنین درباره علائم و عوامل خطر بیماری های گوارشی توضیح داد: فقر آهن و کم خونی ناشی از فقر آهن از عوامل خطر بیماری های گوارشی است. ممکن است زنان در دوران بارداری دچار کمبود آهن شوند و کمبود آهن در این دوران موجه است. زنان و مردان غیر باردار باید کمبود آهن را بسیار جدی بگیرند. از آنجایی که کمبود آهن می تواند یکی از علائم مشکلات دستگاه گوارش باشد، «بدخیمی ها» در راس این مشکلات قرار دارند.

عبایزی سایر عوامل خطر مشکلات گوارشی را توضیح داد: تغییرات خلقی را باید جدی گرفت. گاهی اوقات بیماران با تغییر خلق و خو به پزشک مراجعه می کنند. ممکن است فرد مبتلا بدخلق باشد و اسهال سال ها طول بکشد و بدون مداخله درمانی حالش خوب باشد. هر گونه تغییر در خلق و خوی از «عادی به غیر طبیعی» یا «غیر طبیعی به طبیعی بدون مداخله پزشکی» نیز یک علامت هشدار دهنده برای بیماری های دستگاه گوارش است.

این پزشک گفت: کاهش وزن بی دلیل و کاهش اشتها از دیگر عوامل خطر مشکلات گوارشی است که باید از آن ها آگاه بود.