عوارض کمبود ویتامین B12 و بیماری های ناشی از آن

کمبود این ویتامین با آزمایش خون تشخیص داده می شود. در این مقاله به بررسی بیماری ناشی از کمبود ویتامین B12 می پردازیم.

بیماری ناشی از کمبود ویتامین B12

به گزارش تابناک، این ویتامین برای تولید گلبول های قرمز خون که اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل می کنند ضروری است. بدون گلبول های قرمز کافی، بافت ها و اندام های بدن نمی توانند اکسیژن کافی دریافت کنند. بدون اکسیژن کافی، بدن نمی تواند به درستی عمل کند. کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 وضعیتی است که در آن بدن به دلیل کمبود ویتامین B12 گلبول های قرمز سالم کافی ندارد.

اسید فولیک که فولات نیز نامیده می شود، یکی دیگر از ویتامین های گروه B است. کم خونی های ناشی از کمبود ویتامین B12 یا کمبود فولات دو نوع کم خونی مگالوبلاستیک هستند. در این نوع کم خونی، گلبول های قرمز به طور طبیعی رشد نمی کنند، بسیار بزرگتر از حد طبیعی هستند و مانند گلبول های قرمز سالم گرد نیستند. این تغییرات باعث می شود که مغز استخوان گلبول های قرمز کمتری تولید کند. همچنین در برخی موارد گلبول های قرمز زودتر از حد طبیعی می میرند.

این نوع کم خونی با گلبول های قرمز غیر طبیعی (ماکروسیت ها) و گلبول های سفید غیر طبیعی مشخص می شود. کم خونی ممکن است تا 3 تا 5 سال پس از شروع کمبود ویتامین B12 ایجاد نشود. زیرا بیشتر آن در کبد ذخیره می شود.

کمبود ویتامین B12 می تواند باعث آسیب عصبی (نوروپاتی) شود. این عارضه حتی زمانی که کم خونی باعث آن نمی شود نیز می تواند رخ دهد.

چرا کمبود ویتامین B12 رخ می دهد؟

فاکتور درونی معده از سلول های جداری معده ترشح می شود و به جذب ویتامین B12 کمک می کند. با این حال، این عامل ممکن است در برخی موارد وجود نداشته باشد. به عنوان مثال، چنین شرایطی یک واکنش خود ایمنی به نام گاستریت آتروفیک متاپلاستیک خودایمنی است. کمبود ویتامین B12 زمانی اتفاق می‌افتد که آنتی‌بادی‌های غیرطبیعی تولید شده توسط سیستم ایمنی بیش فعال به سلول‌های معده حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند.

کمبود ویتامین B12 همچنین ممکن است زمانی رخ دهد که بخشی از معده که در آن فاکتور داخلی تولید می‌شود با جراحی برداشته شود. کمبود ویتامین B12 به دلیل کمبود فاکتور درونی باعث ایجاد نوعی کم خونی به نام کم خونی پرنیشیوز می شود. افراد جوان مبتلا به کم خونی خطرناک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان معده و سایر سرطان های دستگاه گوارش هستند.

جذب ویتامین B12 ممکن است در افراد مسن به دلیل کاهش اسیدیته معده ناکافی باشد. کاهش اسیدیته معده توانایی بدن برای جذب ویتامین B12 از پروتئین موجود در گوشت را کاهش می دهد. با این حال، ویتامین B12 موجود در قرص های ویتامین B12 می تواند حتی توسط افرادی که اسید معده آنها کاهش یافته است به خوبی جذب شود.

علائم کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 به تدریج ایجاد می شود. در نتیجه، حتی در کم خونی شدید، علائم ممکن است خفیف باشد.

علائم کم خونی عبارتند از:

رنگ پریدگی

ضعف

کمبود انرژی و خستگی

حالت تهوع

زخم های مکرر و سوزش و خارش روی زبان

از دست دادن اشتها

اسهال

کاهش وزن

تنگی نفس، سرگیجه و ضربان قلب سریع در صورت کم خونی شدید

آسیب به اعصاب و از دست دادن حس در دست و پا، گزگز و بی حسی در پاها و دست ها، ضعف عضلانی، از دست دادن رفلکس ها و حس وضعیت اندام ها، مشکل در راه رفتن و در صورت کمبود شدید ویتامین B12، گیجی.

تحریک پذیری و افسردگی خفیف

بزرگ شدن طحال و کبد

در کمبود شدید ویتامین B12، اختلال در عملکرد ذهنی، از جمله هذیان، پارانویا (تفکر اینکه مردم می‌خواهند به شما آسیب برسانند) و زوال عقل.

علائم آسیب عصبی و زوال عقل ممکن است در افراد مسن باقی بماند.

حرف آخر

کمبود ویتامین B12 می تواند منجر به کم خونی مگالوبلاستیک شود. یکی از انواع کم خونی مگالوبلاستیک، کم خونی پرنیشیوز است که در نتیجه یک بیماری خودایمنی و کاهش جذب ویتامین B12 رخ می دهد. علائم کم خونی مگالوبلاستیک ممکن است شبیه سایر اختلالات خونی باشد. بنابراین، همیشه برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.